شهر کهنه کابل احیا می شود

هرچند قسمت هایی از شهر کهنه کابل توسط بخش فرهنگی موسسه "آغا خان" بازسازی شده، ولی شهرداری کابل می گوید برنامه ای را برای احیای مناطق باستانی و تاریخی این شهر روی دست دارد.

خوژمن علومی، معین خدمات شهری شهرداری کابل می گوید در ده سال گذشته هیچ کاری برای بازسازی شهر کهنه کابل صورت نگرفته؛ اما هیاتی از وزارت های شهرسازی، اطلاعات و فرهنگ و شهرداری کابل برای احیای دوباره این شهر تشکیل شده است: "ما شهر کهنه کابل را به یک مرکز شهر تبدیل می کنیم که در آن بهترین رستورانت ها باشد؛ بهترین تعمیرها و مراکز فرهنگی باشد. در پهلوی آن تمام جاهای تاریخی و مذهبی را دوباره احیا می کنیم و دوباره می سازیم".

شهر کهنه کابل با استفاده از هنر معماری قدیم ساخته شده و خانه های آن از گل، سنگ و چوب اعمار شده اند. دروازه ها و کلکین های این شهر با ظرافت خاصی ساخته شده اند که از این سبک نجاری حالا در شهر کابل خبری نیست.

آقای علومی می گوید خانه های گلینی که قدامت تاریخی و باستانی دارند تنها ترمیم می شوند. او می گوید برخی از ساحات فرهنگی و تاریخی این شهر مانند سینمای بهزاد که به گدام مواد خوراکه تبدیل شده قرار است یک بار دیگر به یک مرکز فرهنگی مبدل گردد.

در حال حاضر برخی از قسمت های شهر کهنه شکل خرابه را به خود گرفته و ساکنان آن می گویند باید به آنها اجازه بازسازی خانه های شان داده شود. با آنکه شهرداری کابل بر حفظ اسالت فرهنگی شهر کهنه تاکید می کند اما ساختمان هایی در شهر قدیم با سمنت و آهن ساخته شده اند که ساختن چنین ساختمانهایی در مناطق تاریخی جواز ندارد.

رسم و رواج هایی که فراموش شده اند

ساکنان شهر کهنه کابل به عیاری و جوانمردی مشهورند. کهنسالان این شهر هنوز هم از فداکاری های باشندگان قدیم این شهر یاد می کنند.

نبی عطایی یکی از باشندگان شهر قدیم می گوید یکی از جوانمردی های کاکه های شهر کهنه کمک به فقرا و بی نوایان بود: "آنها رویه خوبی داشتند؛ شب ها می رفتند از مردم احوال می گرفتند و کسانی که نداشتند برای شان برنج، روغن و آرد می بردند، بدون آنکه صاحب خانه بفهمد. این از جوانمردی کاکه های کابل بود".

به گفته عطایی حالا جای عیاران کابل را کسانی گرفته که به جای کمک به مردم، به سرقت و دزدی خانه ها می پردازند.

نوازندگان "شور بازار" در شهر کهنه کابل می گویند که هنوز هم آلات قدیمی موسیقی را حفظ کرده و کسانی که ارزش موسیقی اصیل افغانی را می دانند در مراسم خوشی شان از آنها دعوت می کنند.

کاغذپران، بازی سرگرمی ای که در شهر کهنه کابل مرسوم بود هنوزهم در این شهر وجود دارد. زلگی که در شوربازار شهر کهنه دوکان کاغذپران فروشی دارد، می گوید در گذشته تمامی کاغذپران ها در این بازار ساخته می شد؛ اما حالا از پاکستان نیز وارد می شود: "سابق همه کاغذپران ها در شهر قدیم کابل جور می شد اما حالا از مناطق دیگر کابل و پاکستان نیز در این جا کاغذپران می آورند".

برخی از ساختمان هایی که چندین دهه قدامت دارند هنوز در شهر کهنه کابل قدنمایی می کنند؛ اما آثار جنگ در آنها دیده می شود و به گفته ساکنان شور بازار چوب هایی که در این ساختمان ها به کار رفته پوسیده اند و خود به خود خاک می شوند.

آلبوم عکس معماری دیروز و امروز کابل را اینجا تماشا کنید.

حسین سیرت / کابل
ویراستار: عاصف حسینی