1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

سیاست روسیه در قبال بسیاری از کشور های جهان پرمناقشه است

۱۳۹۶ اسفند ۲۱, دوشنبه

سیاست خارجی روسیه در دوران حکومت ولادیمیر پوتین، انعطاف ناپذیر شده است. روسیه از سویی به دنبال همکاری است، اما از مواجهه با کشورهای دیگر هراس ندارد و این سیاست در اغلب موارد سبب دشواری در روابط خارجی اش شده است.

https://p.dw.com/p/2uANA
Wladimir Putin
عکس: picture-alliance/dpa/A.Zemlianichenko

ایالات متحده امریکا 
روسیه با ایالات متحده امریکا روابط نامتناسبی دارد. این کشور در طول انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا، که در خزان سال ۲۰۱۶ برگزار شد، ظاهرا سعی کرده بود بر نظریات مردم تاثیر بگذارد تا آن ها به دونالد ترامپ رأی بدهند. به هر حال این نتیجه ای است که رابرت مولر، مسئول تحقیقات ویژه درباره نقش روسیه در انتخابات امریکا تا به حال به آن رسیده است.
اما از زمانی که ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده امریکا آغاز به کار کرد، روابط روسیه و ایالات متحده امریکا متشنج بوده است. در آغاز ماه مارچ، پوتین در سخنرانی اش خطاب به ملت روسیه از ساخت راکت های اتومی جدید و قاره پیما علیه غرب خبر داد.

پیش از این ایالات متحده امریکا پایش را از معاهده ای که با روسیه بر سر راکت های دفاعی در سال ۲۰۰۲ بسته بود، پس کشیده بود و این اقدام روسیه در واکنش به نقض این معاهده انجام شد. به هر صورت به نظر نمی آید که ایالات متحده امریکا از این حرکت غافلگیر شده باشد. ترامپ نیز از ساخت راکت های اتومی جدید با نیروی کاهش یافته انفجاری خبر داد. سوزانه اشپان، دانشمند علوم سیاسی به دویچه وله گفت که فکر نمی کند روابط با امریکا آنقدر برای پوتین مهم باشد که بخواهد موقف کشورش را مخصوصا در این بخش تقویت کند.
خانم اشپان گفت: «دشمن اصلی روسیه، ایالات متحده امریکاست.» پوتین در برابر غرب لحن بسیار ارعاب آمیزی داشته است تا سیاستمداران غربی را مجبور کند که او و کشورش را جدی بگیرند. پوتین ضمن سخنرانی سالانه اش به ملت روسیه با اشاره به موضعگیری های غرب گفت: «در گذشته شما نمی خواستید حرف های ما را بشنوید، پس دست کم اکنون بشنوید ما چه می گوییم.»

خاورمیانه
جاه طلبی روسیه برای این که دوباره در سطح بین المللی به یک نیروی سیاسی سنگین وزن تبدیل بشود، بیش از همه در خاورمیانه مشهود است. روسیه به شدت از بشارالاسد، رئیس جمهور سوریه، که با بخش هایی از مردم کشورش در جنگ است، حمایت می کند و برای محافظت از اسد و سیستم سیاسی اش نیرو و تجهیزات نظامی به سوریه فرستاده است. 
برای دخالت مسکو دلایل زیادی وجود دارد: نخست روسیه می خواهد یک پایگاه نظامی در منطقه مدیترانه داشته باشد. روسیه در منطقه خاورمیانه به بازیگری تبدیل شده است که هیچکس نمی تواند آن را نادیده بگیرد. اکنون این کشور به همراه ایران، متحد کلیدی دیگر اسد، در منطقه میان ایران و اسرائیل نفوذ قابل توجهی دارد.   

Syrien Putin ordnet Rückzug an - Besuch auf Militärbasis
پوتین حامی بزرگ بشارالاسد رئیس جمهور سوریه استعکس: picture alliance/ dpa/TASS/M. Klimentyev

قدرت روسیه از زمان آغاز جنگ سوریه تا به حال به طور قابل توجهی در عراق، سوریه و در مناطقی از لبنان که توسط حزب الله کنترول می شود، افزایش یافته است. گفتنی است که حزب الله مورد حمایت ایران می باشد.
در ترکیه نیز، روسیه یک وزنه سیاسی حائز اهمیت به شمار می آید. ایالات متحده امریکا در زمان حکومت اوباما بیشتر نیروهایش را از خاورمیانه بیرون کشیده است. آن ها پشت سرشان شکافی برجای گذاشتند که روسیه به طور فزاینده ای در حال پر کردن آن است.  

اروپای مرکزی و شرقی 
روابط روسیه با کشورهایی که در گذشته بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بوده اند، دشوارتر است. لتوانیا از زمان آغاز بحران اوکرایین تا به حال تقریبا هیچگونه ارتباط سیاسی با روسیه نداشته است. 
حدود ۶۵ درصد از مردم لیتوانیا از روسیه به عنوان یک همسایه "دشمن" یاد می کنند، در حالی که حدود ۱۸ درصد این را رد نمی کنند که روسیه ممکن است کشورشان را اشغال کند. به این خاطر حضور یک هزار سرباز ناتو که در لتوانیا گماشته شده اند، آن ها را بیش از پیش خوشحال می سازد. 
لتوانیا از نظر اقتصادی نیز با روسیه فاصله گرفته است. برای مدت زیادی، این کشور به شدت به صادرات انرژی روسیه وابسته بود، اما حالا این وابستگی را به طور سیستماتیک کاهش داده است.

روابط روسیه با پولند نیز در سطح پایین است. یاروسلاو کاچینسکی، رئیس حزب دست راستی و محافظه کار "پیس" یک ضد کمونیست ثابت قدم است. او نیز از روسیه ای که پوتین حکمران آن است، فاصله گرفته است. کاچینسکی حامی سرسخت اقدامات تعذیری اتحادیه اروپا علیه روسیه است. هیچکدام از این دو کشور (روسیه و پولند) علاقه ای به از سر گیری روابط ندارند. 

روسیه با صربستان روابط خوبی دارد که یک دلیل عمده آن روابط شخصی خوب پوتین با الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان است. بخش بزرگی از واردات سلاح و انرژی صربستان از روسیه است. 

آلمان 
روسیه از زمان بروز بحران اوکرایین با آلمان روابط دشواری دارد. آلمان از تصمیم اتحادیه اروپا دال بر تصویب اقدامات تحریمی تجاری بر روسیه حمایت می کند. این در حالی است که شرکت های آلمانی در نتیجه این تحریم ها به شدت ضربه خورده اند و تقریبا  ۴۰ درصد از ضررهای تجارتی را آلمان متحمل شده است.
رالف موتسه نیش، سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان در بخش خارجی می گوید، با وجود این، آلمان بر موقف انتقادی نسبت به الحاق شبه جزیره کریمیا و مناقشه در اوکرایین پافشاری دارد. او نقش قوانین بین المللی در کریمیا را غیرقابل قبول خواند. 
با وجود این، او گفت که روابط با اوکرایین و روسیه نقطه کانونی سیاست خارجی آلمان باقی می ماند: «ما نباید خود را در جایگاهی قرار دهیم که وابسته به اراده بازیگران داخلی در هیچ کشوری شویم.»

Moskau Jahresansprache Putin Lage der Nation
پوتین در سخنرانی سالانه اش خطاب به غرب گفت: «در گذشته نمی خواستید حرف ما را بشنوید، پس لااقل حالا گوش کنید که ما چه می گوییم.»عکس: Reuters/M. Shemetov

روسیه از زمان حکومت پوتین، رئیس جمهور این کشور رابطه نامشخصی با آلمان دارد. از یک سو مسکو با برلین رابطه نزدیکی دارد، از سوی دیگر پوتین در ماه جون سال گذشته میلادی استقلال آلمان را زیر سوال برد. او گفت: «شمار کشورهایی که در دنیا از امتیاز استقلال برخوردار هستند، زیاد نیست. من نمی خواهم به کسی توهین کنم. اما آن چه که خانم مرکل (در یکی از سخنرانی هایش) گفته است، بیانگر ناخشنودی به خاطر قدرت محدود است و این نارضایتی در یک دوره زمانی بلندمدت افزایش یافته است.»
رابطه روسیه با آلمان به خاطر حملات هکرهای روسی بر کمپیوترهای حکومت آلمان نیز پرتشنج شده است.

آسیا 
از زمانی که روابط روسیه با اتحادیه اروپا به خاطر بحران اوکرایین به سردی گرایید، این کشور به طور فزاینده ای توجه اش را معطوف چین کرده است. هر دو کشور می خواهند روابط تجاری شان را توسعه بخشند. روسیه همچنین در گسترش "راه جدید ابریشم" شرکت می کند.
در صحنه سیاست هر دو کشور سبک مشابهی دارند، به خصوص برخورد اقتدارگرایانه با منتقدین و مخالفان در داخل کشور و دفاع اقتدارگرایانه از منافع شان در برابر کشورهای دیگر.هر دوکشور بارها با محکومیت سوریه در شورای امنیت سازمان ملل مخالفت کرده اند. آن ها می گویند که دخالت در مسائل داخلی سوریه قابل قبول نیست.

این دو کشور از نظر نظامی نیز به هم نزدیک تر شده اند. آن ها چندین مانور مشترک انجام داده اند، نه فقط در آسیای مرکزی، بلکه در دریای شرق دچین. روسیه تا اندازه ای از سیاست پیشین اش دال بر بی طرفی در مجادله میان چین و جاپان بر سر جزایر دریای شرق چین دست کشیده است. این تغییر موضع بر روابط روسیه با جاپان سایه سنگینی افکنده است، اما همزمان باعث قوی ترشدن روابط با چین می شود.