راهنمای مصور اروپا برای پناهجویان و مهاجران
۱۳۹۵ دی ۱۳, دوشنبهشهروندان پولند، چک، سلواک، روسیه سفید، لتوانیا، اوکرایین، مجارستان و آلمان، همه زمانی در فرار بسر می‌بردند. جنگ دوم جهانی ۲۰ میلیون انسان را در اروپا آواره ساخته بود. در زمستان سال ۱۹۴۴ - ۱۹۴۵ تنها ۱۲ میلیون آلمانی از پروس شرقی، پومِرانیا (منطقۀ تاریخی که امروزه بین آلمان و پولند تقسیم شده است)، براندنبورگ، شلیزی و پولند مهاجرت کرده بودند. پس از آن در دهۀ ۱۹۹۰ جنگ های یوگوسلاوی آغاز شد و بازهم میلیون ها انسان را از خانه و ماوای شان فراری ساخت.
به اساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، در سال ۲۰۱۶ حدود ۶۵ میلیون انسان در سراسر جهان به خاطر گرسنگی، جنگ و ترور مجبور به ترک مناطق شان شدند. به ویژه جنگ دوامدار داخلی سوریه سبب مهاجرت های فزاینده می‌شود. تا اکتوبر سال ۲۰۱۶ تقریباً یک میلیون نفر در اتحادیۀ اروپا تقاضای پناهندگی داده بودند، که اکثریت شان از سوریه، افغانستان و عراق فرار کرده اند.
چگونه می‌توانیم کمک کنیم؟
توماس دورژاک عکاس و خبرنگار آلمانی در آژانس "مگنوم" از بیست سال به این‌طرف از همین جنگ ها عکس‌برداری کرده است. او در اوایل دهۀ ۱۹۹۰ در آغاز جنگ یوگوسلاوی آن زمان، در محل حضور داشت. دورژاک بعد ها به کشور های چک، گرجستان و همچنان عراق و افغانستان نیز سفر کرد.
او در خزان ۲۰۱۵ دوباره در "مسیر بالقان" در میان صدها هزار پناهجو، که برای رسیدن به شمال و غرب اروپا تلاش می‌کردند، قرار گرفت. دورژاک از صحنه های که می‌دید مأیوس شده بود. عکس‌های که او و عکاسان همراه اش می‌گرفتند و در اختیار رسانه ها قرار می‌دادند، همه تنها رنج و الم انسان ها در راه فرار را نشان می دادند. اما این عکس‌ها کمتر تأثیرگذار بودند. دورژاک می‌گوید: «چنین احساس داشتم که با این تصاویر خود کار بیشتری انجام داده نمی‌توانم.»
بنابرین او تصمیم دیگری گرفت. «من می‌دیدم که پناهجویان سؤالاتی بسیار زیادی دارند. طور مثال چگونه در بلجیم تقاضای پناهندگی بدهم؟ سیستم خدمات صحی در آن کشور چگونه است؟ آنها علاقمند مسایل بسیار عملی بودند.»
سهولت برای کسب معلومات در مورد اروپا
او می‌دانست که پناهجویان چگونه به راحتی از طریق تلفون های هوشمند و فیس بوک، با سرعت به معلومات دسترسی می‌یابند، و از همین‌رو تصمیم گرفت گام دیگری بردارد. او کتاب راهنمای مصور را در مورد زندگی در اروپا تهیه کرد، کتابی که همه معلومات عملی و مشوره ها را در بر دارد و همزمان در مورد تاریخ اروپا و اتحادیۀ اروپا به صورت مختصر حکایه می‌کند. او خواسته است در این کتاب همچنان بحث های سیاسی اروپا در مورد نقش مهاجران در آیندۀ این قاره را نیز بگنجاند، که شامل متن‌ها و گزارشهای خبرنگاران، نویسندگان و همچنان گزارشهای شخصی و انفرادی اروپایی ها است.
بالاخره در نتیجۀ تلاش شمار زیاد همکاران دورژاک و برخی از نهاد‌ها، در نوامبر ۲۰۱۶، پس از کمتر از یک سال، کتابی به نام "رهنمای مصور اروپا برای مهاجران و پناهجویان" به زبان های انگلیسی، فرانسوی، فارسی و عربی به چاپ رسید.
از بدترین خصومت به یک جامعۀ مسالمت آمیز
در این کتاب، که بیشتر عکس هایش سیاه و سفید اند، آلمان پس از جنگ، نحوۀ زندگی اروپایی، ویرانی، فرار و آوارگی در کشور های بالقان در دهۀ ۱۹۹۰ و مطالب زیاد دیگری به تصویر کشیده شده اند. الیا مالک خبرنگار نیویارکی که در تهیۀ این کتاب سهم داشته است، می‌گوید: «اگر زیرنویس عکس ها خوانده نشود، فهمیده نمی‌شود که متعلق به کدام منطقۀ بحرانی است. این برایم بسیار مهم بود.»
هدف از تألیف چنین کتاب از جمله این بود که پناهجویان ببینند که اروپای مرفۀ امروزی و قارۀ صنعتی همیشه چنین نبوده است و درینجا نیز جنگ‌ها و منازعات نظامی وجود داشته است، تا آنکه کشور های اروپایی تصمیم گرفتند که در صلح تمام به دور یک اتحادیه جمع شوند. الیا مالک می‌افزاید: «ما با حکایت از این تاریخ می‌خواهیم پناهجویان به یک آشتی (در کشورهای شان) امید داشته باشند.»
توصیه های عملی برای پناهجویان
در این کتاب مصور، در پهلوی همه حکایات تاریخی، مسایل عملی روزمره نیز مطرح شده است. توماس دورژاک طور مثال عکس‌های خاصی از تابلوهای رهنما، ویترین های گوشت فروشی، دستگاه های اتومات تکت ترانسپورت و زباله دانی ها را برگزیده است، چیز‌های که ظاهراً پیش پا افتاده اند، اما در کشورهای مبداء پناهجویان شاید کاملاً طور دیگری باشند. دورژاک می‌خواهد با استفاده از این عکس‌ها تازه‌واردان را در محیط جدید به گونۀ ساده رهنمایی و کمک کند. پناهجویان و مهاجران همچنان می‌توانند در این کتاب در مورد رسوم و عنعنات، غذا‌ها و نوشابه های محلی، فیلم‌ها و کتاب‌های آلمان، اتریش، بلجیم، اسپانیا، فرانسه، یونان، هالند، ایتالیا، بریتانیا و سویدن، معلومات کسب کنند. افزون بر آن در این کتاب فهرست شعبات مهم مشورتی نیز درج شده است.
از آنجایی‌که این کتاب یک پروژۀ غیر انتفاعی است، در کتاب‌فروشی ها به فروش گذاشته نمی‌شود. همه ۵۰۰۰ نسخۀ این کتاب، از پایان نوامبر تا اوایل دسمبر سال گذشته، به صورت مجانی در اختیار سازمان‌های غیر دولتی، اقامتگاه های پناهجویان و مددکارانی که با پناهندگان کار می‌کنند، قرار داده شد. کسانی که با پناهجویان و مهاجران کار می‌کنند، برای دریافت یک نسخۀ آن می‌توانند به ایمیل jessica@al-liquindoi.com تماس بگیرند.