راه طولانی سوریه به سوی صلح
۱۳۹۶ شهریور ۲۳, پنجشنبه
سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه در دیدار روز سه شنبه خود از دمشق پایتخت سوریه، پیام تبریکیه رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به مناسبت آزاد ساختن شهر دیرالزور را نیز با خود داشت. اردوی سوریه پیش از آن حلقه محاصره ای را درهم شکست که جنگجویان سازمان تروریستی "دولت اسلامی" سه سال پیش در اطراف این شهر کشیده بودند.
از زمان تصرف شرق حلب در دسمبر گذشته، رژیم بشار اسد، که از سوی روسیه، ایران و نیروهای زیاد حزب الله تقویت می‌شود، تا حال چندین شهر را از دست شورشیان آزاد ساخته است. به اساس گزارش روزنامه لبنانی الاخبار، حسن نصرالله رهبر حزب الله گفته است که "پیروزی" در سوریه به دست آمده و تنها "جنگ های پراکنده" باقی مانده است.
اختلاف بر سر آمار و ارقام
اردوی روسیه نیز اظهارات مشابهی کرده است. به اساس یک گزارش خبرگزاری رویترز، در ماسکو گفته شده است که رژیم اسد در این میان ۸۵ درصد خاک سوریه را تحت کنترول خود دارد.
اما اداره نظارت بر حقوق بشر در سوریه متعلق به اپوزیسیون این کشور، که در سطح بین‌المللی بیشتر اعتبار دارد، به این باور است که تنها ۴۸ درصد قلمرو سوریه زیر کنترول رژیم اسد قرار دارد، ۲۳ درصد آن در شمال کشور در دست مخالفان موسوم به "نیروهای دموکراتیک سوریه" بوده و ۱۲ درصد دیگر را گروه های مختلف جهادگرا، در قدم نخست "دولت اسلامی" یا داعش کنترول می‌کنند.
روسیه، ایران و رژیم اسد، صرفنظر از این ارقام درصدی، بر پیروزی خود اطمینان نشان می‌دهند. در مذاکراتی که امروز پنجشنبه (۱۴ سپتمبر ۲۰۱۷) در آستانه پایتخت قزاقستان آغاز می شود، روسیه، ترکیه، ایران، یکجا با نمایندگان حکومت سوریه، در مورد اقدامات بعدی مشوره می‌کنند.
بحث بر سر ساحات بیشتر تحت حفاظت
یکی از موضوعات مهم مورد بحث در نشست آستانه، ایجاد یک ساحه تحت حفاظت در مرز با اردن است. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در پایان هفته گذشته میلادی در این رابطه با پادشاه اردن در عمان صحبت کرده بود. همچو ساحات تحت حفاظت قبلاً در ادلب، حمص و در نزدیکی دمشق ایجاد شده بود. این ساحات حد اقل یک امنیت نسبی را به افراد ملکی تضمین می‌کنند و آتش‌بس توافق شده در آنها تا حد زیادی رعایت می‌گردد.
در آغاز ماه جولای امسال ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ همتای امریکایی اش، در حاشیه نشست "گروه ۲۰" در شهر هامبورگ آلمان، روی این آتش‌بس و ایجاد "مناطق آرام" در سوریه به توافق رسیدند.
جنگ ادامه دارد
با وجود همه تلاش های دیپلوماتیک، جنگ در چندین جبهه در سوریه ادامه دارد. از یک‌سو جهادگرایان و شورشیان میانه رو با هم می‌جنگند، و از سوی دیگر این دو گروه، جدا از هم، در برابر قطعات اسد جنگ می‌کنند.
در این درگیری‌ها، مثل گذشته شمار زیادی از افراد ملکی قربانی می‌شوند. چنانچه به اساس معلومات اداره نظارت بر حقوق بشر سوریه مستقر در لندن، در همین سه شنبه گذشته ۷۰ فرد ملکی در این جنگ ها کشته شدند. همچنان از کشته شدن حدود ۴۰ سرباز اردوی سوریه در این روز نیز سخن گفته شده است. با اینهمه حالا سازمان ملل متحد نیز حدس می‌زند که رژیم اسد به سوی یک پیروزی گام بر‌می‌دارد. ستفان دی میستورا فرستاده خاص سازمان ملل برای سوریه، هفته گذشته گفت: «این یک پیام واضح برای اپوزیسیون است. اگر اپوزیسیون طرح پیروزی در این جنگ را داشته باشد، حقایق ثابت می‌سازد که چنین نیست.»
دی میستورا افزود که از همین خاطر زمان آن رسیده است که صلح بدست آورده شود. این نماینده سازمان ملل با آنهم نخواست از یک پیروزی اسد سخن بگوید. او گفت: «یک پیروزی تنها زمانی بدست آمده می‌تواند که یک راه حل پایدار سیاسی وجود داشته باشد.»
به ویژه اپوزیسیون میانه رو سوریه با عصبانیت در برابر این اظهارات دی میستورا واکنش نشان دادند. با آنهم کارشناسان نیز دی میستورا را در این تخمین اش حق به جانب می‌دانند. به باور آنها اسد هنوز مدت طولانی در قدرت باقی خواهد ماند، ولی از یک پیروزی کامل نظامی هنوز بسیار فاصله دارد.
هدف مذاکرات در آستانه این است که سوریه گام دیگری به سوی آتش‌بس بردارد. اما رسیدن به یک صلح دوامدار در این کشور هنوز به زمان زیادی نیاز دارد.