راشدی: «تلویزیون مشترک سه کشور فارسی زبان» با چالشهایی روبهرو است
۱۳۸۹ اسفند ۴, چهارشنبه
قرار است تلویزیون مشترک افغانستان، ایران و تاجیکستان به زبان فارسی تا یک ماه دیگر به نشرات آغاز کند. این سه شریک همان طور که مشترکات فرهنگی بیشماری دارند، تفاوتهایی هم دارند. سیاست رسانهیی ایران مبتنی بر دید بستۀ مذهبی و ضدغربی است. تلویزیون خصوصی در این کشور وجود ندارد. تاجیکستان یک کشور سکولار و آزاد است. افغانستان از نظر فرهنگی آزادتر از ایران و محدودتر از تاجیکستان است، اما از نظر گرایشهای سیاسی، تفاوتها خیلی آشکارتر از اینها است. گزارشهایی وجود دارد که افغانستان نگرانیهایی در مورد نشرات این تلویزیون دارد.
دین محمد مبارز راشدی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، در گفتگویی با دویچه وله/ صدای آلمان، از دشواریهای کار این تلویزیون سخن میگوید. از ایشان سپاسگزاریم.
دویچه وله: آقای راشدی، گفته میشود تلویزیون مشترک میان کشورهای افغانستان، ایران و تاجیکستان در سال نو خورشیدی به نشرات آغاز میکند. گزارشها میرساند که با وجود مشترکات فرهنگی، اختلافات سلیقهیی این سه کشور سبب ایجاد یک سلسله نگرانیها شده است. سوال این است که تا کنون دولت افغانستان چه نگرانیها و چه آمادگیهایی را در زمینه دارد؟
راشدی: توافقنامۀ ایجاد چنین تلویزیونی، بر اساس همکاریهای مشترک فرهنگی ملتهای منطقه، توسط روسای جمهور هر سه کشور امضا گردیده است و دولت افغانستان در زمینه نگرانیی ندارد، اما نظر به مشکلات اقتصادیی که دامنگیر کشور ما است، دولت افغانستان توانایی هیچ گونه کمک مالی به این تلویزیون را نداشته و در ایجاد آن ما تنها از کمکهای معنوی دولت برخوردار هستیم.
کارهای مقدماتی ایجاد این تلویزیون پیش رفته است و احتمالأ در سال جدید خورشیدی آغاز به فعالیت نشراتی میکند. همچنان حضور دموکراتیک یک نمایندۀ فعال دولت افغانستان ضرور است تا بر اساس منافع ملی و مشترکات زبانی و فرهنگی هر سه کشور، برنامههای آیندۀ این تلویزیون تنظیم شود.
به باور من وظیفۀ همۀ دولتهاست که در نزدیک شدن ملتها بکوشند زیرا اصل ملتهاست و دولتها همچون پدیدههای قراردادی اند. نزدیک شدن ملتها به همدیگر، از جملۀ خدمات بزرگ حکومتهای منطقه حساب میشود.
دویچه وله : نقش این سه کشور در ساختار و در برنامههای این تلویزیون چگونه تعریف شده است ؟
راشدی: البته این موضوع یک توافق کلی بین روسای جمهور هر سه کشور بوده است، اما عملأ یک پروگرامی که بتواند منافع این سه کشور را در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تامین کند، سخت و پر از چالش خواهد بود؛ مگر این که این تلویزیون بیشتر به مسایل فرهنگی بپردازد که البته پرداختن به مسایل فرهنگی هم چالشهای خاص خود را دارد. بنا بر این نیازمند است که از هر سه کشور افراد ورزیده، با تجربه و دارای دید وسیع و مدرن امروزی نشرات این تلویزیون را بر اساس منافع ملی هر سه کشور تنظیم کنند تا هیچ ملتی گلایه مند نشود، و این کار هم با توجه به تحرکات و مشکلاتی که در منطقه وجود دارد، سخت و دشوار است.
دویچه وله: آیا سیاست نشراتی این تلویزیون تعریف شده است؟
راشدی: تا هنوز خیر، و بیشتر از نظر تخنیکی روی این تلویزیون کار شده است و البته زمانی که تلویزیون آغاز به فعالیت نشراتی کند، نیازمند یک پروگرام تعریف شده از جانب سه کشور میباشد.
دویچه وله: گزارشهایی وجود دارد که افغانستان به دلیل نگرانیهایی که دارد مانند دو شریک دیگرش تمایل به شروع نشرات این تلویزیون ندارد؛ آیا در افغانستان نگرانیهای خاصی در قبال برنامههای احتمالی این تلویزیون وجود دارد؟
راشدی: متاسفانه در کشورهای اسلامی هنوز تجربۀ تعامل برای ایجاد همآهنگیها و دوری از اختلافات، یک تجربۀ موفق نبوده و دلیل آن برمیگردد به سیاستمدارانی که در این کشورها مسوولین فرهنگ و رشد و نموی آن هستند، و باز متاسفانه افرادی که در این منطقه زندگی میکنند، تنشها، مشکلات و پارادوکسهای سیاسی منطقه را چنین تعبیر میکنند که شاید این تلویزیون مشکلاتی داشته باشد.
به باور من بدون شک مشکلاتی در پیش روی این تلویزیون قرار دارد اما بر اساس توافق و تفاهمی که صورت گرفته است، هر سه کشور موظف اند که به عنوان یک تجربۀ نو، تلویزیونی را ایجاد کنند که منافع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هر سه کشور در آن مد نظر گرفته شود .
دویچه وله: هر سه کشور خواستههای خاص خود شان را دارند و از سویی هم در رابطه با سیاست نشراتی این تلویزیون کدام توافق خاصی صورت نگرفته است، چقدر امیدوار هستید که این تلویزیون در سال نو خورشیدی به نشرات شروع کند؟
راشدی: توافق روی یک پروگرام نشراتی کار بسیار سختی نیست. میتوان یک سلسله مسایلی را که هر سه کشور قبول دارند، ملاک قرار داد و بر اساس آن فعالیت نشراتی را آغاز کرد، اما به نظر من در جریان نشرات، گام به گام چالشهایی به وجود خواهد آمد و این چالشها به مفهوم عدم ادامۀ نشرات و عدم ادامۀ حیات این تلویزیون نخواهد بود.
البته کار این تلویزیون با کار یک تلویزیونی که در یک کشور با یک سیاست مشخصی نشرات دارد، یک مقدار متفاوت است. در کشورهای که آزادی بیان را زیاد نمیتوانند بپذیرند، حتا با تلویزیونهایی هم مشکل پیدا میکنند که زیر چتر خود شان نشرات دارند و این که یک تلویزیون بتواند سیاستهای عمل شده و عمل ناشدۀ سه کشور را نمایندگی کند، خالی از چالش نیست و کار سختی است اما شدنی.
کوشش ما این است که افغانستان به سهم خود و بر اساس امضای رییس جمهور کشور، به این کار فرهنگی مشترک، بها قایل شود.
گفتگوکننده: روح الله یاسر
ویراستار: عارف فرهمند