1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

در مورد بیماری کشنده منینجیت چه چیزی را باید بدانیم؟

۱۳۹۸ تیر ۱۹, چهارشنبه

بیماری منینگیتیس، که در افغانستان آن را به نام منینجیت نیز یاد می‌کنند، در هر سن و سالی می‌تواند اتفاق بیفتد. این بیماری التهاب غشای مغز، در صورتی که زود معالجه نگردد، سبب مرگ انسان می‌گردد.

https://p.dw.com/p/3LrKr
Meningitis
عکس: Imago Images/Science Photo Library

در بیماری منینجیت پرده های محافظتی مغز و نخاع شوکی، یا حرام مغز در ستوان فقرات، التهاب می‌کنند. از همین خاطر مننجیت را التهاب غشای مغز می نامند. این پرده ها یکجا با مایع مغزی نخاعی، سیستم مرکزی اعصاب را محافظت می‌کنند.
عام ترین شکل این بیماری، منینجیت ویروسی است. منینجیت باکتریایی بسیار به ندرت اتفاق می افتد، ولی به مراتب خطرناک‌تر است. سرایت مننجیت باکتریایی به وجود انسان به واسطه باکتری های پنویموکوک و یا منینگوکوک رخ می‌دهد. در صورتی که داکتر این نوع منینجیت را تشخیص کند، معالجه با انتی بیوتیک باید فوراً آغاز گردد، در غیر آن امکان دارد بیمار در طی چند ساعت بمیرد.

مهمترین علایم منینجیت
علایم بیماری منینجیت بسیار شبیه علایم انفلوانزا یا سرماخوردگی است، مانند تب شدید، سردردی و درد اعضای دیگر بدن، تهوع یا دل بدی و استفراغ. از آنجایی که این علایم طور مثال در سرماخوردگی ها نیز مشهود می‌گردد، فرد مبتلا آن را در اکثر موارد به عنوان یک بیماری خطرناک جدی نمی‌گیرد. مبتلایان به بیماری منینجیت همچنان نور و صدا های بلند را نیز گاهی نمی‌توانند تحمل کنند و حرف زدن شان غیر واضح و مبهم می‌گردد.
علامت مهم دیگر برای ابتلای احتمالی به منینجیت سخت شدن ناحیه گردن است. در این صورت بیمار با تکان دادن سر خود درد شدیدی را در ناحیه گردن احساس می‌کند، زیرا نخاع شوکی و غشا های مغز اندکی کش می شوند. دردآور تر از آن حالتی است که بیمار زنخ خود را به طرف سینه خم کند. این حالت سخت شدن گردن را بدتر می‌سازد. این علایم در بیماری منینجیت باکتریایی بسیار زود ظاهر می‌گردند.

Meningokokken
باکتری های منینگوکوک می توانند سبب بیماری منینجیت گردندعکس: Imago Images/Science Photo Library

روند ابتلاء
باکتری های عامل منینجیت، پس از سرایت به بدن انسان، از هم می‌پاشند و مقدار زیاد مواد سمی را وارد خون انسان می سازند. این امر به لخته شدن خود در داخل رگ ها منجر می‌گردد، که به آن "ترومبوز" می‌گویند. غلیظ شدن و لخته شدن خون سبب بندش رگ های کوچک گردیده و در نهایت به خونریزی در زیر پوست، زیر غشای مخاطی و همچنان اعضای داخلی بدن می انجامد. علامت این خونریزی در زیر پوست پیدا شدن نقاط نصواری رنگ است که در آغاز به اندازه یک سوزن نازک بوده و بعداً فراختر می‌گردند.

معالجه
برای تشخیص دقیق، داکتر خون بیمار و همچنان مایع نخاعی مغزی ناحیه ستون فقرات وی را مورد آزمایش لابراتواری قرار می‌دهد. پس از آن معالجه فوری با انتی بیوتیک، آنهم به گونه "سیروم" یا تزریق مستقیم به رگ، آغاز می‌شود. مهمتر از همه اینست که، حتی اگر منینجیت صد درصد هم تشخیص نشده باشد، معالجه باید بسیار سریع آغاز گردد، زیرا فرد بیمار در صورت ابتلا به منینجیت باکتریایی و عدم معالجه فوری، ممکن طی ۲۴ ساعت بمیرد.
منینجیت باکتریایی پس از معالجه هم می‌تواند اثرات بدی از خود به جا بماند، مانند صدمه های مغزی، از دست دادن شنوایی گوش ها و یا دید چشمان. حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد بیمارانی که از یک منینجیت باکتریایی نجات می یابند، به همچو پیامد ها دچار می‌شوند.

مناطق خطرناک
در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۱۸۴۰۰ نفر در سراسر جهان از اثر منینجیت باکتریایی جان باختند. این بیماری بیشتر از همه در یک نوار در افریقا، از سنیگال تا اتیوپیا، رخ می‌دهد. اما چهار کشور، که در آنها نیز میزان ابتلا به منینجیت باکتریایی بسیار بلند است، در خارج از این منطقه قرار دارند. این کشور ها عبارت اند از هندوستان، پاکستان، افغانستان و چین. در این کشور ها بیشترین شیوع این بیماری در میان ماه های نوامبر تا جون دیده شده است.

منینجیت ویروسی
منینجیت ناشی از ویروس به تناسب منینجیت باکتریایی کمتر خطرناک است. در این نوع منینجیت نیز علایم شبیه انفلوانزا و سخت شدن ناحیه گردن دیده می‌شود. اما این علایم در مدت طولانی تری بروز می‌کنند و روند ابتلاء به منینجیت ویروسی چندین روز طول می‌کشد. در صورتی که عامل منینجیت سمارق ها، ویروس و یا باکتری باشد، آنگاه این بیماری ساری است.

واکسن بهترین وقایه است

Baby Kleinkind
اطفال باید تا حد امکان بسیار زود در برابر منینجیت واکسن شوندعکس: imago/photothek

در برابر منینجیت یک واکسن وجود دارد. برای وقایه از منینجیت باکتریایی، واکسن در برابر باکتری های پنویموکوک و منینگوکوک وجود دارد. همچنان در برابر هیموفیلوس انفلوآنزا نیز واکسن ساخته شده است. این نوع ویروس عامل عفونت خونی و همچنان منینجیت به ویژه در کودکان خوردسال به شمار می‌رود. داکتران متخصص و کارشناسان مشوره می‌دهند که واکسن ضد منینجیت برای کودکان حتی در سن شیرخوارگی باید تطبیق گردد، تا کودک از ابتلاء به آن محفوظ بماند.