جنجال بر سر نام «محمد» در برلین؛ قضیه از چه قرار است؟
۱۳۹۸ اردیبهشت ۱۸, چهارشنبه
«انجمن زبان آلمانی» که سازمانی از نظر سیاسی مستقل و مختص آموزش و ترویج زبان آلمانی است، روز پنجشنبه نتایج تحقیق سالانه خود از مشهورترین نام‌های نوزادان در آلمان را نشر کرد.
این گزارش که با استفاده از اطلاعات بیش از ۷۰۰ اداره ثبت احوال نفوس در سراسر آلمان تهیه شده، به این نتیجه رسیده است که در سال ۲۰۱۸ مشهورترین نام در آلمان برای دختران «ماری» و برای پسران «پاول» بوده است. در این رده بندی، همه نام‌های داده شده به نوزدان متولد همان سال در نظر گرفته می‌شود.
اما این گزارش معمولی و عادی به زودی تبدیل به مساله‌ای برای استفاده ابزاری سیاسی و اخبار جعلی شد؛ آن‌هم تنها به این دلیل که ۲۸۰ تن از ۲۲۰۰۰ نوزاد در برلین، با یکی از اشکال مختلف نوشتاری «محمد» نامگذاری شده اند.
هیجان رسانه‌ها
روزنامه «تاگس اشپیگل» برلین این گزارش را با این عنوان پوشش داد که «محمد بیشتر از کارل-هاینس مشهور است». روزنامه بریتانیایی «دیلی میل» بدون این که زمینه گزارش را شرح دهد، نوشت که «در ۶ ایالت از ۱۶ ایالت آلمان "محمد" شامل ۱۰ نام مشهور پسران است.»
الیس وایدل، یکی از دو رهبر پارلمانی حزب راست‌گرای ضد مهاجرت «بدیل برای آلمان» فوراَ در تویتر با نشر یک گزارش روزنامه «بیلد» در این رابطه نوشت: «که این چنین! در سال گذشته در برلین نامی که به صورت اغلب برای نوزادان پسر انتخاب شده، محمد بوده است. در بریمن نیز [این نام] در جمع ۱۰ نام مشهور است – روندی رو به افزایش...»
شعبه برلین حزب بدیل برای آلمان (آ اف دی) در صفحه تویتر خود گرافیکی را در مورد این گزارش نشر کرد که در آن یک خانم چادرپوش در یک صنف مملو از شاگردان درس می‌دهد و بر روی آن نوشته شده است: «توقف اسلامی‌سازی: تنها با آ اف دی».
ساوزان چبلی، سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات در برلین که ریشه فلسطینی دارد، در پاسخ به این واکنش حزب «آ اف دی» نوشت: «نام پدرم محمد است. نام من ساوزان محمد چبلی است. بزرگ‌ترین برادرزاده ام محمد نام دارد... ما تلاش می‌کنیم که این نام هرگز ناپدید نشود!» تویتر براساس الگوریتمی برای جلوگیری از جعل‌کاری در انتخابات، موقتاَ حساب خانم چبلی را مسدود کرد.
گزارش‌دهی خارج از زمینه
گابریله رودریگز، محقق امور نامگذاری خانوادگی در دانشگاه لایپزیگ آلمان، به دویچه وله گفت که «انجمن زبان آلمانی» نتوانسته است که در نشر نتایج این تحقیقات زمینه مورد نیاز آن را نیز بگنجاند. به این ترتیب، کمبود وضاحت در این زمینه همراه با احساسات اجتماعی نسبت به تغییرات جمعیتی و بحث‌های سیاسی راجع به مهاجرت منجر به موجی از اطلاعات نادرست شده است.
این خبر قسماَ درست است که به دلیل افزایش شمار مهاجران در آلمان، نام «محمد» یکی از نام‌های مشهور نوزادان در سال گذشته بوده است. اما یک دلیل دیگر آن این است که خصوصاَ خانواده‌های عرب براساس یک سنت دست کم یکی از پسران شان را محمد نام می‌گذارند. در برخی موارد، «محمد» به عنوان پیشوند نام اصلی و نه به عنوان «نام اول» برگزیده می‌شود.
خانم رودریگز گفت: «یک حوض مملو از نام وجود ندارد که بتوان از بین آن یکی را انتخاب کرد، در مورد خانواده‌های آلمانی نیز چنین است.» او به این اشاره کرد که همه ساله بیش از نیم نام‌هایی که برای نوزادان در آلمان داده می‌شود، بی‌مانند و تازه اند و تنها نام‌های حدود دو تا سه درصد نوزدان نام‌های مشهور و آشنا هستند.
و در حالی که بسیاری نام‌های نوزادان تنها چند شکل متفاوت نوشتاری دارند، در مورد «محمد» دست کم ۲۵ شکل نوشتاری متفاوت در آلمان وجود دارد. علاوه بر آن، در اغلب موارد «محمد» به تنهایی به عنوان اسم نه، بلکه به عنون بخشی از اسم یا پیشوند اسم به کار برده می‌شود. به این ترتیب، اگر همه نام‌های داده شده و با توجه به این ظرافت‌ها در نظر گرفته شود، مشهورترین نامی که برای نوزادان در برلین انتخاب شده، «الکساندر» است، نه «محمد».
در گزارش «انجمن زبان آلمانی» آمده است که اگر «محمد» به عنوان نام‌های دوم و سوم هم در نظر گرفته شود، این نام بیست و چهارمین نام مشهور در آلمان است.
روش گیج‌کننده
خانم رودریگز به این اشاره کرد که روش کاری تهیه این گزارش نیز کاملاَ واضح ساخته نشده است و به این دلیل مردم عام به مشکل می‌توانند از آن نتیجه مورد نظر را بگیرند.
انجمن یاد شده تا سال ۲۰۱۷ همه نام‌های اول نوزادان را در یک گروه جمع آوری می‌کرد تا از میان آن‌ها مشهورترین را انتخاب کند. اما در دو سال گذشته، این انجمن دو فهرست جداگانه را همراه با هم نشر می‌کند: مشهورترین نام‌های نوزادان، به شمول نام‌های دوم و سوم؛ و معروف‌ترین نام‌های اول که در سند تولد ثبت شده اند.
رودریگز گفت وقتی در مورد شیوه تعیین محبوبیت و شهرت یک نام جزئیات داده نمی‌شود یا این که تنها تعداد نام‌ها اعلام می‌گردد، غیرمنتظره نیست که مردم عام گیج شوند.
فراوکه رودیبوش، محقق «انجمن زبان آلمانی» به دویچه وله گفت: «ما نیز درک کرده ایم که نتایج این تحقیق احتمالاَ کمی گیج‌کننده است.» او افزود: «اما از طریق فهرست نام اول، حالا یک زاویه دیگر برای مقایسه وجود دارد که ما قبلاَ نداشتیم. هر دو فهرست برای ما مهم اند، اما [ما] بیشتر محتاط خواهیم بود تا شفافیت بیشتر مراعات شود و بین دو فهرست تمیز گردد.»
خانم رودریگز گفت این که یک گزارش از زمینه اصلی‌اش بیرون ساخته می‌شود، بیانگر ترس آلمان از تغییر جمعیتی جامعه نیز است. او افزود: «بسیاری نام‌های نوزادان جدید در آلمان خارجی اند و بیگانه نگریسته می‌شوند. کمی وقت نیاز است تا گوش آلمانی‌ها با این نام‌ها عادت کنند.»
اوستین چاندلر داویس/ ع. ف.
آلبوم عکس از آرشیف