1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

تلاش کرزي براي گفتگو با رهبر طالبان و موضوع ليست سياه شوراي امنيت

۱۳۸۸ آذر ۱۴, شنبه

در تازهترين مورد از تلاشهاي مذاکره با طالبان، حامد کرزي رييس جمهور کشور گفته است که با ملا محمد عمر، رهبر طالبان گفتگو ميکند.

https://p.dw.com/p/Kqsy
یکی ازمشکلات مذاکره باطالبان درج بودن نام رهبراین گروه ملا محمد عمر درلیست سیاه تروریستان درایالات متحده امریکامی باشد
یکی ازمشکلات مذاکره باطالبان درج بودن نام رهبراین گروه ملا محمد عمر درلیست سیاه تروریستان درایالات متحده امریکامی باشدعکس: AP

در همين حال، جيمز جونز، مشاور امنيت ملي امريکا نيز گفته است که طالبان متفاوت از القاعده هستند و بعض اعضاي طالبان، نگرش آشتيجويانه دارند.

حامد کرزي در ضمن گفته است که در گفتگو با طالبان، نيازمند حمايت جامعهجهاني، به ويژه امريکا است.

حامد کرزي توضيح نداده است که جامعه جهاني، به ويژه امريکا چه کمکي به اين روند کرده ميتوانند. امريکا پيش از اين گفته است که گفتگو با طالبان روندي مربوط به دولت افغانستان است و ايالات متحده از آن حمايت ميکند.

اما يک مشکل در سطح بينالمللي در گفتگو با سران طالبان وجود دارد: نام تعدادي از اعضاي رهبري طالبان در ليست سياه شوراي امنيت ملل متحد درج است.

با اين حال، طالبان که همواره پاسخ رد به درخواست مذاکره از سوي حکومت افغانستان داده اند، در واکنش به افزايش نيروهاي امريکايي در کشور، گفته اند که عمليات شان را شدت ميبخشند.

مذاکره با طالبان، هم حامياني دارد و هم منتقداني. برخي معتقد اند که سهيم نساختن طالبان در کنفرانس بن، يک اشتباه بوده است؛ اما از سويي، اين نکته نيز مطرح ميشود که در آن زمان نيز طالبان مثل اکنون تن به اشتراک در کنفرانس بن نميدادند.

منتقدان گفتگو با رهبري طالبان، با آن که از گفتگويي که به صلح بيانجامد، حمايت ميکنند، اما خواهان پيششرطهايي از قبيل تامين عدالت و رسيدگي به جنايتهاي جنگي اند.

عبداستار خواصي، منشي مجلس نمايندگان، از حاميان گفتگو با رهبري طالبان است. وي ميگويد چون طالبان فززندان اين خاک هستند، براي جلوگيري از تلف شدن افغانها، ميبايد به مذاکره با دولت افغانستان تن دهند.

اما فوزيه کوفي، نمايندهي مردم بدخشان در مجلس نمايندگان، تلاشهاي گفتگو با طالبان را بيشتر ناشي از سليقههاي شخصي حامد کرزي ميداند. زيرا وي ميگويد که مذاکراتي از طريق برادر حامد کرزي با برخي اعضاي طالبان در عربستان سعودي انجام شده که از مردم افغانستان نمايندگي نميکند.

خانم کوفي ميگويد: "من مطمين هستم که افراد و اشخاص ديگري که ذي نفوذ هستند – پارلمان، اينها- وقتي که دست به کار شوند، ديپلوماسي فعالتر استفاده شود، اينها هم معتقد و متيقن به اين ميشود که طالب افغان و غيرافغان ندارد.

برخی ازطالبانی که درکابل زندگی می کنند ، مانند کرزی براین نظراند که چون طرف عمده جنگ خارجیان اند بناءً برای مذاکرات صلح موافقت آنها نیز لازم است
برخی ازطالبانی که درکابل زندگی می کنند ، مانند کرزی براین نظراند که چون طرف عمده جنگ خارجیان اند بناءً برای مذاکرات صلح موافقت آنها نیز لازم استعکس: AP Photo

وقتي که شما از طالب صحبت ميکنيد، يک گروه ايديولوژيک است که به خاطر منافع خود شان و منافع کشورهايي که آنها را تمويل ميکنند، در منطقه ميجنگند".

ليست سياه شوراي امنيت

وقتي که حامد کرزي از گفتگو با رهبر طالبان صحبت ميکند، موضوع درج بودن نام آنها در ليست سياه شوراي امنيت، چگونه حل خواهد شد. زيرا به گفتهي تحليلگران افغانستان به عنوان عضوي از جامعهي بينالمللي، ميبايد اصول و منشور ملل متحد را رعايت نمايد.

عبدالستار خواصي ميگويد: "ميتوانيم با طالبان مذاکره بکنيم، با آنها مشکل نداريم. يعني آنها در ليست سياه ما نيستند. ما افغانها تاکيد به اين داريم که بايد باهم بنشينيم، ولي به نظر من، اگر مذاکرات در افغانستان دوام پيدا کند و در نتيجهي مذاکرات در افغانستان ثبات حاکم شود و صلح بيايد، فکر نميکنم که باز کشورهاي خارجي و يا جامعه جهاني به اين تاکيد داشته باشند که گويا اينها در ليست سياه هستند".

اما خانم کوفي معتقد است که جامعه جهاني از گفتگو با کساني که خطري را متوجه آنها ميکند و قبلا به آنها آسيب زده اند، "به هيچوجه" حمايت نخواهند کرد.

تامين عدالت

مسالهاي ديگر در ارتباط به مذاکره با گروه طالبان، تامين عدالت و پاسخ به خواستهاي قربانيان است. اين نکته در تلاشهاي مذاکره با طالبان، تاهنوز جدي گرفته نشده است.

مودل لویه جرگه عنعنوی یکی ازازابزارهای دیگری است که کرزی برای تامین صلح آن را بسیا رمجرب می خواند
مودل لویه جرگه عنعنوی یکی ازازابزارهای دیگری است که کرزی برای تامین صلح آن را بسیار مجرب می خواندعکس: AP

گروه طالبان متهم به جنايتهاي جنگي و نقض حقوق بشر هست. برخي حاميان مذاکره با رهبري طالبان، حضور چهرههاي متهم به نقض حقوق بشر در زمان جنگ با نيروهاي روسيه شوروي و جنگهاي داخلي را، بر حکومت طالبان نيز حمل ميکنند و ميگويند رسيدگي به خواست قربانيان و تامين عدالت، بايد همهي متهمان به جنايتهاي جنگي و نقض حقوق بشر را دربر بگيرد.

اکنون هم در سطح داخلي و هم در سطح بينالمللي، تلاشها معطوف به تامين امنيت است و به اين دليل، از تامين عدالت سخني به ميان نميآيد، هرچند مقامهاي جامعه جهاني هر ازگاهي به انتقاد از حامد کرزي به دليل حضور متهمان به نقض حقوق بشر در دولتاش، ميپردازند.

عبداستار خواصي ميگويد عدالت بايد تامين گردد، اما قبل از آن، بايد جنايتها توسط محاکم ثلاثهي افغانستان تثبيت گردد.

خواصي ميگويد: "ما طرفدار به محاکمه کشاندن جنايتکاران در کشور هستيم. ما طرفدار اين هستيم که بايد حقوق حقهي مردم مظلوم از جانيها و ظالمها گرفته شود؛ اما به شرط اين که اين حقوق ثابت شود، جنايت ثابت شود، بعد ميشود تامين عدالت شد. در غير آن، ما نميتوانيم که با شعارهاي ميانتهي وارد شده از طرف بيرون، کشور خود را يکبار ديگر به بحران بکشانيم".

برخي را باور به اين است که بدون تامين عدالت، صلح پايدار در کشور تامين نميشود. اينها آوردن طالبان به دولت بدون تامين امنيت را بحرانزا ميدانند.

فوزيه کوفي ميگويد: "پيوستن طالبان (به دولت) خصوصا کساني که متهم به جنايتهاي جنگي و قتلهاي دستهجمعي هستند و خصوصا از خود کشتزارهاي سوخته و زمينهاي سوخته را به جاي گذاشته اند، آغاز يک بحران جديد در افغانستان ميتواند باشد. يک بحران اجتماعي جديد که همين حالا هم حتا در داخل نظام در حال شکل گرفتن است، در مابين اجتماع، در مابين مردم درحال شکل گرفتن است".

مذاکره با طالبان، از برنامههاي اصلي دور دوم رياست جمهوري حامد کرزي شمرده ميشود، اما با توجه به انکار طالبان از مذاکره، معلوم نيست که اين روند تا چه اندازه ميتواند موفقيت در قبال داشته باشد.

عارف فرهمند

ويراستار: رسول رحيم