تحصیلکرده‌های بیکار معضل جدید افغانستان
۱۳۹۴ شهریور ۲۶, پنجشنبه
مقام‌های حکومتی افغانستان به تکرار گفته‌اند که نبود ظرفیت در اداره‌های دولتی فرصت ظرفیت‌سازی در وزارت‌خانه‌ها را گرفته است. حکومت هنوز نتوانسته راهی را برای جابجایی کادرهای جوان، تحصیلکرده و آگاه با تکنالوژی روز، در نهادهای دولتی پیدا کند.
به گفته کارشناسان حکومت نمی‌تواند هزاران کارمندی را به تقاعد سوق دهد که تحصیلات عالی ندارند و با شیوه‌های مدرن مدیریتی آشنا نیستند. این کارمندان که بیشتر آن‌ها مسن شده‌اند استفاده از کمپیوتر و انترنت را نمی‌دانند. کمک‌های جهانی برای مدرن کردن ادارات نیز راه به جایی نبرده است.
این در حالیست که هزاران جوان تحصیلکرده، این روزها در جاده‌ها سرگردانند و تلاش آن‌ها برای کار در اداره‌های دولتی ناکام شده است. شماری از جوانان جنبشی را علیه بیکاری ایجاد کرده و در اعتراض به بیکاری تحصیلکرده‌ها در برابر دروازه پارلمان خیمه تحصن برپا کرده‌اند.
احمد ذکی فعال مدنی می‌گوید زمان آن فرارسیده حکومت از نیروی جوان برای حکومت‌داری بهتر استفاده کند: «مامورینی که با تکنالوژی بلدیت ندارند، آشنا نیستند و با سیستم‌های کهنه کار می‌کنند، نمی‌توانند از وسایل جدید و مدرن حکومت‌داری استفاده کنند. افغانستان نیاز مبرم دارد تا جوانان را وارد ادارات حکومتی کند.»
این در حالیست که وزارت‌خانه‌های افغانستان همه ساله حدود نیمی از بودجه انکشافی را به دلیل نداشتن ظرفیت مصرف کرده نمی‌توانند در حالی که افزایش ظرفیت در نهادهای حکومتی یکی از خواست‌های اصلی جامعه جهانی برای حکومت داری بهتر و مصرف شفاف کمک‌ها است.
در همین حال نمایندگان پارلمان نیز روز چهار شنبه تاکید کردند که حکومت باید زمینه جذب جوانان تحصیلکرده را در ادارات دولتی فراهم کند. محمد صالح سلجوقی یکی از نمایندگان گفت: «حکومت وحدت ملی برنامه‌ای برای پایین آوردن نرخ بیکاری در افغانستان دارد؟ خدا نکند روزی بیکاری برای آغاز بهار آسیایی شود و مرکز آن هم افغانستان باشد. تعداد زیادی از جوانان بیکار دست به تحصن زده‌اند.»
این نماینده پارلمان گفت از یک‌سو هزاران جوان بیکارند و از سوی دیگر حکومت ماموران مسن را به تقاعد سوق نمی‌دهد: «تحصیلکرده‌هایی هستند در مقطع دکترا، اکثرا اسناد ماستری به دست داشتند که بیکارند. پارلمان باید زمینه کار را پیدا کند. من خود واسطه ده معلم هستم که خواهان تقاعد است ولی حکومت به آن‌ها تقاعد نمی‌دهد.»
برخی از نمایندگان گفتند که حکومت بین چهر‌ه‌های قدرتمند و وزیران تقسیم شده و همه راه‌ها برای افراد تحصیلکرده و شایسته مسدود است. صفورا ایلخانی یکی از نمایندگان گفت: «وقتی پست‌ها اعلان می‌شود، بین خواهر و برادر و خویش و قوم وزیر صاحبان تقسیم می‌شود. بالاخره سرنوشت این ملت چه می‌شود ولسی جرگه باید راه حلی جستجو کند.»
نمایندگان پارلمان تاکید کردند که حکومت به جای مصارف هنگفت و بی‌نتیجه، باید زمینه‌های جذب تحصیلکرده‌ها را فراهم کند. آن‌ها از موج فرار جوانان از افغانستان ابراز نگرانی کردند و آن را برای آینده این کشور خطرناک خواندند.
در سیزده سال گذشته هزاران افغان در موسسات غیردولتی مصروف بودند ولی در سال 2014 همزمان با خروج نیروهای خارجی، بیشتر موسسات بین‌المللی نیز فعالیت‌های شان را در افغانستان قطع کردند و به این دلیل هزاران جوان به صفوف بیکاران اضافه شد.
کمک‌کننده‌های افغانستان در سال‌های اخیر تلاش کردند تا ادارات دولتی را با کمپیوتر مجهز کنند و حکومت داری افغانستان با استفاده از انترنت مدرن شود ولی استفاده از شیوه‌های مدرن حکومت‌داری در ادارات بسیار محدود است. در بسیاری از ادارات دولتی می‌توان کمپیوترهایی را دید زیر میز گذاشته شده و ماموران کهنه‌کار مصروف کار با قلم و کاغذند.