1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

تحریم های امریکا: آیا ایران واکسین کرونا را به دست می آورد؟

۱۳۹۹ آذر ۲۰, پنجشنبه

حکومت ایران اعلام كرد كه تحريم های امريكا عليه ايران اين كشور را از کمپاین واكسيناسيون جهاني ضد کرونا به دور نگه داشته است. ابتکار عمل اتحادیه اروپا، کانال "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" ظاهراً در این امر بی تأثیر است.

https://p.dw.com/p/3mWMj
Iran Coronavirus Begräbnis
عکس: Mizan

عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی ایران گفته است که "به دلیل تحریم های ایالات متحده امریکا علیه سیستم مالی ما، نمی توانیم واکسین کرونا را سفارش بدهیم". او گفته است که برای مبارزه با بیماری همه گیر کرونا ایران نیازمندی اش به واکسین کرونا را برای "Covax"، برنامه جهانی واکسیناسیون سازمان جهانی صحت، ارائه کرده است. "Covax" قرار است واکسین کرونا را برای همه کشورهای جهان قابل دسترس و قابل پرداخت کند.

همتی در ادامه گفته است: «حتی در این صورت، هیچ کس واکسین کرونا را به ما نمی فروشد زیرا تأییدی "OFAC" وجود ندارد. "OFAC" یکی از نهاد های وزارت اقتصاد ایالات متحده است که مسئول تحریم های مالی این کشور است.

بانک ها فاصله گرفته اند

کیانوش جهانپور، رئیس دفتر ارتباطات وزارت بهداشت ایران نیز در تویتر نوشته است: «ابتدا برای مردم ایران ادویه وجود نداشت، سپس تجهیزات محافظتی ویروس کرونا، بعدا آزمایش کرونا و اکنون واکسین کرونا وجود ندارد.»

موضع رسمی حکومت ایالات متحده امریکا این است که "کالاهای بشردوستانه مانند ادویه از این تحریم ها مستثنی هستند". واشنگتن پست روز دوشنبه گزارش داد که برای مشارکت ایران در برنامه جهانی واکسیناسیون "Covax" نیز تأییدی ایالات متحده امریکا داده شده است. اسفندیار باتمانقلیج به این روزنامه گفته است: «مشکل در سیستم مالی است. بانک ها نمی توانند یا نمی خواهند کاری با ایران داشته باشند.» وی سردبیر نشریه اینترنتی ایرانی "Bourse & Bazaar" است که دیپلماسی اقتصادی بین اروپا و ایران را ارتقا می بخشد. باتمانقلیج در ادامه گفته است: «حکومت ترامپ عمداً نتوانسته است رهنمودهای روشنی را برای موسسات مالی ارائه کند که به ایران اجازه می دهند از پول خود برای خرید واکسین استفاده کند.»

ایالات متحده به جای اینکه خود چارچوب معاملات مجاز را تعریف کند، با یک نهاد سویسی برای تسهیل تجارت کالاهای بشردوستانه توافقاتی را انجام داده است. از ماه جنوری سال ۲۰۲۰، این نهاد یک کانال مالی رسماً تائید شده را، جهت پرداخت هزینه های ادویه، مواد غذایی و سایر کالاهای بشردوستانه از طریق ایران، به شرکت های سویسی ارائه کرده است.

 بی اعتمادی بالای پلتفارم تجاری سویس

این توافق با نهاد سویسی"میکانیزم صادرات کالا های بشردوستانه به ایران"(SHTA)، اما باید اطلاعات مربوط به تجارت و شرکای درگیر را به وزارت اقتصاد ایالات متحده امریکا منتقل کند. در ایران بیم آن می رود که ایالات متحده بتواند از میکانیزم جدید برای جمع آوری اطلاعات در مورد شرکای درگیر استفاده کند تا در صورت ممکن تحریم های بیشتری علیه آنها اعمال کند.

ساشا لوهمان، دانشمند علوم سیاسی از بنیاد علوم و سیاست برلین در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «برخی از منتقدان می گویند که این کانال مالی سویسی در واقع فقط به حکومت ایالات متحده کمک می کند تا آگاهی بیشتری در مورد افرادی که هنوز با ایران تجارت می کنند، جمع آوری کند.» علاوه بر این کانال مالی سویسی، عملا ابزاری در سطح اروپا نیز موجود است که صادرات کالا های بشردوستانه به ایران را امکان پذیر کند: سیستم جدید که در سال ۲۰۱۹ توسط سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا راه اندازی شده است، به نام "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" یا با مخفف اینستکس (INSTEX) یاد می شود. این سیستم بیشتر به شکل معامله به اصطلاح «جنس به جنس» عمل می کند، یعنی در برابر کالاهای ایرانی، اموال اروپایی به ایران صادر می گردند. در واقع، در اینجا پول نقد کمتر در جریان می افتد، هرچند شرکت های اروپایی می توانند از "اینستکس" پول به دست بیاورند. اما کل این پروسه بر اساس دالر امریکایی محاسبه نمی شود و تبادلات کاملاَ از سیستم تبادلات بانکی امریکایی سویفت نیز عبور نمی کند.

عدم توانایی اینستکس

Berlin SWP Sascha Lohmann
ساشا لوهمان، دانشمند علوم سیاسی از بنیاد علوم و سیاست برلین عکس: Jens Meyer

لوهمان انتقاد کرده می گوید: «این ابزار به سرمایه سیاسی بسیار بیشتری نیاز دارد.» او در ادامه می گوید که "منابع مشخصی در اختیار اینستکس گذاشته شده است. اما هرگز به این ابزار اهمیت زیادی داده نشده است. اینستکس می تواند استقلال سیاست خارجی اروپا را تقویت کند. اما این اهمیت اینستکس هرگز عملا و هم با منابع تقویت نشده است. به سوالات تخنیکی به عنوان مثال کدام بانک اکنون مشارکت دارد یا ندارد، می توان جواب داد اما طرف اروپایی همیشه در بالاترین سطح، به ویژه در سه کشور عضو، از حمایت سیاسی برخوردار نبوده است.

در ماه می امسال، بانک مرکزی ایران خواستار "دسترسی فوری" به قرضه های ارائه شده توسط صندوق بین المللی پول (IMF) به دلیل بیماری همه گیر کرونا شد. این اولین درخواست ایران از صندوق بین المللی پول طی ۶۰ سال گذشته بود.

Iran Abdolnaser Hemmati
عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی ایران عکس: Tasnim

همتی رئیس بانک مرکزی ایران، به صندوق بین المللی پول پیشنهاد کرد که قروض باید مستقیماً به سیستم های معاملاتی "INSTEX" و "SHTA" منتقل شوند. همتی روز دوشنبه در بیانیه ای نوشت: «از ترس ایالات متحده طرح ایران حتی در هیئت رئیسه این نهاد مطرح نشد.»

امیدواری برای بهبود روابط در دوران رئیس جمهور بایدن

در مورد معافیت های معاملات بشردوستانه، لوهمان می گوید: «من می توانم تصور کنم که حکومت بعدی ایالات متحده تحت رهبری جو بایدن مجوز معافیت در شماری از بخش های معاملاتی را اعطا کند که یک گروه  کامل از معاملات با ایران را از مجازات معاف کند: یک مجوز که روشن می کند چگونه شرکت ها می توانند به عنوان مثال ادویه یا واکسین ها را به ایران برسانند.

nk, si (shabnam von Hein)

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه

بیشتر در این زمینه