انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سایه "خشونت و فساد"

پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا گفتگوهای صلح با گروه طالبان را متوقف کرد، وضعیت سیاسی افغانستان در حالت سردرگمی قرار گرفت. تا چند روز پیش کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان زیر شعاع این گفتگوها قرار گرفته و خیلی کم رنگ بود. حتی انتظار می‌رفت که مسئله صلح با طالبان در اولویت قرار گرفته، انتخابات به تعویق افتاده و رئیس جمهور غنی وادار به کناره گیری از قدرت شود. 

افغانستان در حالی انتخابات ریاست جمهوری را برگزار می‌کند که چالش‌های متعددی رو به رو است. غنی، که با اتهامات فساد و سوء استفاده از قدرت روبرو است، یکی از مدعیان اصلی در این انتخابات می‌باشد. رقیب عمده او داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه حکومت فعلی است. در کنار آنان نامزدان دیگری از میان چهره‌های مطرح و کمتر شناخته شده نیز حضور دارد.

چالش‌های امنیتی

در روزهای اخیر ولایت‌های مختلف افغانستان از جمله شهر کابل شاهد رویدادهای خونینی بوده است که در پی آن ده‌ها نفر کشته و زخمی شده اند. حتی یکی از گردهمایی‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور غنی در ولایت پروان هدف حمله طالبان قرار گرفت.

گروه طالبان که مدعی اند نیمی از خاک افغانستان را در کنترول دارند، انتخابات آتی ریاست‌جمهوری افغانستان را تهدید کرده اند. آنها تقریباً ۹،۵ میلیون رأی دهنده واجد شرایط این کشور را هشدار داده اند که در انتخابات شرکت نکنند.

مردم همچنان با حملات احتمالی گروه داعش مواجه اند که عمدتاً در مناطق شرقی این کشور فعال اند. کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان خواستار تامین امنیت  ۵۳۷۳ مرکز رای‌دهی شده است، اما اداره‌های امنیتی اعلام کردند که تامین امنیت ۴۱۰ مرکز غیرممکن است و روز شنبه بسته خواهند ماند. مسعود اندرابی، سرپرست وزارت داخله افغانستان به اسوشیتدپرس گفته که نیروهای پولیس و استخباراتی دو کمربند امنیتی را در محلات رای‌دهی ایجاد خواهند کرد. نیروهای اردوی ملی در کمبربندهای سوم و آخر قرار خواهند داشت.

یک سوم کل نیروهای امنیتی و دفاعی ۳۰۰ هزار نفری افغانستان، که شامل اردو و پولیس می‌گردد، در روز انتخابات توظیف خواهند شد.

فساد اداری      

واشنگتن به تمام نامزدان هشدار داده که در انتخابات روز شنبه شفافیت و صداقت را در نظر بگیرند. چند روز پیش مایک پامپئو وزیر خارجه امریکا در یک اقدام غیرمنتظره اعلام کرد که بیش از ۱۶۰ میلیون پول کمکی و اختصاص داده شده به پروژه زیربنایی افغانستان را مسترد می‌کند. او اظهار داشته که حکومت افغانستان به رهبری اشرف غنی، آغشته با فساد اداری است.

آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در سال ۲۰۱۴ با چالش‌های زیادی همراه بود که باعث شد ایالات متحده امریکا میانجیگری کند و سرانجام حکومت وحدت ملی تشکیل شد.

ناظران بین المللی باور دارند که ایالات متحده امریکا این بار چنین کاری را نخواهد کرد. آنان نگران اند که هواداران نامزدان بازنده که شمار زیاد آنان مسلح اند، نتایج این انتخابات نخواهند پذیرفت.

برای نظارت از انتخابات و جلوگیری از فساد در روند رای‌دهی، حدود ۱۰۰ هزار ناظر که بیشتر آنان محلی و مربوط به نامزدان اند، از این روند نظارت خواهد کرد.

اشرف غنی و عبدالله عبدالله دو نامزد پیشتاز انتخابات هرکدام بیش از ۲۶ هزار ناظر را برای نظارت از روند انتخابات ثبت و راجستر کرده اند.  

هزینه‌های انتخابات

انتخابات ریاست‌جمهوری هزینه هنگفتی برمی‌دارد که پرداخت کل آن از توان افغانستان به عنوان یک کشور فقیر خارج است. تخمین زده می‌شود که هزینه دور اول و دور دوم (در صورتی که در دور اول یکی از نامزدان به اکثریت بالای ۵۰ درصدی دست نیابد ) بالغ به ۱۵۰ میلیون دالر خواهد شد. از این مبلغ ۹۰ میلیون آن را حکومت افغانستان و ۵۹ میلیون متباقی آن را حامیان بین‌المللی می‌پردازند.

این بودجه معاشات کارمندان دائمی و موقت کمیسیون‌های انتخابات و شکایت‌های انتخاباتی و همچنان مسائل لوژستیکی را در برمی‌گیرد. 

در صورت که انتخابات در دور اول به نتیجه نرسد، چه خواهد شد؟

در صورتی که در مرحله اول انتخابات هیچ یکی از نامزدان موفق به کسب آرای لازم برای تکیه زدن به کرسی ریاست‌جمهوری نشود، مردم دوباره به پای صندوق‌های رای خواهند رفت. دور دوم میان دو نامزدی برگزار می‌شود که بیشتر آرا را کسب کنند. براساس قانون انتخابات افغانستان تصمیم‌گیری در این مورد باید ظرف دوهفته پس از اعلام نتایج اتخاذ شود.

دور دوم انتخابات احتمالاً با تکرار تجارب سال ۲۰۱۴ همراه خواهد بود. نگرانی‌هایی وجود دارند که اتهام‌هایی مبنی بر فساد اداری و احتمال منازعه برسر نتایج باعث هرج و مرج و خشونت خواهد شد.   

گفتگوهای صلح

حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، هشدار داده که برگزاری انتخابات ممکن به تلاش‌های صلح برای پایان دادن به جنگ ۱۸ ساله افغانستان، آسیب برساند. کرزی همچنان خواستار از سرگیری گفتگوهای صلح میان امریکا و طالبان شده است. در حالی که دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا تاکید کرده که گفتگوهای صلح با طالبان "مرده است." آقای کرزی در مصاحبه با خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است: «در ابتدا باید به صلح دست یابیم و بعداً انتخابات را برگزار کنیم.»

خبرگزاری اسوشیتد پرس/ن.ا.