از داروی تسکین درد تا مواد مخدر

گفته می‌شود که در ایالات متحده امریکا روزانه حدود ۱۰۰ نفر به خاطر مصرف بیش از حد "اوپیوئید" یا داروهای مخدر تسکین دهنده درد، جان خود را از دست می دهند. این یک رقم وحشتناک است. از همین رو دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده روز جمعه از "بدترین بحران داروهای مخدر در تاریخ امریکا" سخن گفته و یک وضعیت اضطراری را در عرصه صحت در کشورش اعلام کرد.
استفاده از "اوپیوئید" از سال های زیادی به این طرف در مناطق مختلف جهان به صورت گسترده رواج پیدا کرده است. در ایالات متحده این وضعیت به ویژه در مناطقی با ساختارهای اجتماعی ضعیف در قدیمی ترین و بزرگترین منطقه صنعتی در شمال شرق این کشور، و یا مناطقی که در آن بیکاری زیاد بوده و شکاف اجتماعی در جامعه همواره بزرگتر می شود، بسیار خراب تر است.
بسیاری از معتادان در نتیجه مصرف "Oxycodon" و یا داروهای دیگر مخدر و تسکین دهنده درد، که تنها با نسخه داکتر قابل دریافتند، به این اعتیاد کشیده شده اند. برخی دیگری در ابتدا یک داروی حاوی مواد مخدر مصرف می کنند و بعد از مدتی به هیروئین رو آورده و به آن معتاد می گردند.
اوپیوئیدها همچنان در اروپا می توانند به یک مشکل تبدیل شوند، با آنکه میزان مصرف آن نسبت به ایالات متحده به مراتب کمتر است. "اداره اروپایی نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد" تابستان امسال زنگ خطر را به صدا درآورد، زیرا میزان تلفات جانی ناشی از داروهای مخدر در اروپا بلند رفته است. در سال ۲۰۱۵ در اروپا ۸۴۴۰ انسان در نتیجه مصرف بیش از حد این داروها جان خود را از دست دادند. حدود ۸۰ درصد این افراد اوپیوئیدها، یعنی هیروئین و یا داروهای حاوی مواد مخدر را مصرف کرده بودند. در سال ۲۰۱۴ میزان تلفات کمتر بود و به ۷۹۵۰ تن می رسید. به قول اداره اروپایی نظارت بر مواد مخدر، نزدیک به ۴۰ درصد از افراد تحت درمان گفته اند که مواد مخدر از دارو های اصلی مسکن آنهاست.
دریافت داروی مخدر با نسخه در آلمان دشوار است
به اساس گزارش کمیسار حکومت آلمان در امور مواد مخدر، در سال گذشته در این کشور حدود ۱۴۰۰ نفر در نتیجه مصرف مواد مخدر غیر قانونی جان باختند. در مورد رقم تلف شدگان ناشی از مصرف اپیوئیدها در آلمان چیزی گفته نشده است. 
گیرد گلیزکه، کارشناس داروهای مخدر در دانشگاه بریمن، در صحبتی با دویچه گفت: «اما این قابل تصور است که مانند ایالات متحده امریکا، در اینجا نیز برخی از مردم پس از یک دوره طولانی استفاده از داروهای تسکین دهنده درد، به مواد مخدر غیر قانونی رو می آورند که بعداً منجر به مرگ شان می شود». به گفته وی، عوارض جانبی این مواد، طور مثال مشکل تنفسی و یا استفراغ نیز می تواند در بدترین حالت منجر به مرگ انسان شود.
همه مصرف کنندگان، اوپیوئید مورد نیاز خود را از بازار سیاه نمی خرند، بلکه شمار زیادی از آنها این داروهای مخدر را با نسخه داکتر بدست می آورند. اما این امر در آلمان آنقدر آسان نیست. پیتر رایزر از "اداره مرکزی آلمان در مسایل اعتیاد" به دویچه وله گفت: «چنین داروهای مسکن همیشه با یک نسخه داکتر بدست می آیند، و آنگونه که در ایالات متحده امریکا دیده می شود، در اینجا داکتران با بی مبالاتی این داروها را تجویز نمی کنند، زیرا اوپیوئیدها در اینجا در چارچوب قانون مواد بیهوش کننده قرار دارند».
اگر یک داکتر در آلمان بخواهد یک داروی مخدر را برای تسکین درد های بسیار شدید و دوامدار تجویز کند، در آنصورت به یک نوع نسخه خاص نیاز دارد که از سوی "انستیتوت فدرال برای داروها و وسایل طبی" صادر و مدیریت می شود.
تجارت بزرگ: اوپیوئیدها برای درد کمر
گیرد گلیزکه برعکس معالجه بیمارانی را که از کمر دردی مزمن رنج می برند، و داکتران به آنها اغلب پلسترهای حاوی مواد مخدر را تجویز می کنند، به دیده انتقادی می نگرد. او می گوید: «حدود ۷۰ درصد بیماران، از همان ابتدا قوی ترین مقدار این داروها را مصرف می کنند. در نتیجه بدن انسان بسیار زود به این داروهای مخدر عادت کرده و بالاخره تأثیر تسکین دهندگی آن کاهش می یابد، از همین خاطر بیماران مجبور می شوند که هرچه بیشتر همچو پلسترها را به محل دردناک بدن خود بچسبانند، تا تسکین درد را احساس کنند». به قول وی، افزون بر آن درد این افراد تنها یک جانبه تحت معالجه قرار می گیرد. گلیزکه می افزاید: «استفاده از یک پلستر تسکین دهنده چه سودی خواهد داشت وقتی برای تقویت عضلات کمر هیچ کاری صورت نگیرد؟»
گلیزکه به دویچه وله همچنان گفت: «هرچند سوءاستفاده از داروهای مخدر در آلمان به اندازه ایالات متحده امریکا گسترده نیست، با آنهم در حال حاضر در آلمان حدود ۱،۹ میلیون نفر معتاد دارو هستند، که از آن جمله تقریباً یک و نیم میلیون نفر آن به طور دوامدار به داروهای خواب آور و آرام کننده اعصاب نیاز دارند». به گفته وی، چنین چیزی تجارت بزرگی برای صنایع دارو سازی است.
با اینهمه پیتر رایزر از "اداره مرکزی آلمان در مسایل اعتیاد" مخالف یک قضاوت سریع در برابر استفاده از داروهای مخدر است. او می گوید: «نمی توان به صورت عام گفت که این داروها خوب و یا بد اند، اما همیشه باید یادآور شد که به خصوص در مصرف همچو داروها باید توجه دقیق صورت بگیرد».
به قول رایزر "به ویژه در رابطه با بیماران مبتلا به سرطان، ممکن است یک داکتر بگوید که اعتیاد به این داروها بدتر از تحمل شدیدترین دردهای ناشی از تومور نیست".