بازسازی شاهراه کابل-هرات به کمک سکتور خصوصی؟

آگاهان امور اقتصادی و انجینیران سرک‌سازی می‌گویند در شرایطی که حکومت طالبان از کمک‌های جامعه جهانی محروم است و افغانستان در یک بحران اقتصادی به سر می‌برد، بازسازی اساسی این شاهراه که بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر طول دارد، یک امر ناممکن است.

شاهراه کابل-هرات به طول ۱۱۰۰ کیلومتر بخشی از جاده حلقوی افغانستان است که در دوره حکومت حامد کرزی با کمک مالی جامعه جهانی آسفالت گردید.

اما بخش‌های زیاد این جاده در طول ۱۵ سال گذشته به دلیل انفجار ماین‌های جاسازی شده از سوی طالبان، عبور و مرور موترهای تناژ بلند و عدم حفظ و مراقبت تخریب گردیده و نیاز به بازسازی اساسی دارد.

حمید الله مصباح، سخنگوی وزارت فواید عامه طالبان با نشر یک پیام ویدیویی گفته است که قرار است سرک کابل-قندهار و قندهار-هرات را به صورت اساسی بازسازی نمایند. مصباح گفته است: «اکنون وزارت فواید عامه پلان دارد که این شاهراه را با هماهنگی تجار ملی و سکتور خصوصی به صورت اساسی بازسازی کند.»

شاهراه کابل-قندهار به طول ۴۸۳ کیلومتر و شاهراه قندهار-هرات به طول حدود ۶۱۷ کیلومتر، ولایت‌های غربی و جنوبی را به پایتخت وصل می‌کند. این شاهراه مسیر مهم انتقال اموال وارداتی و صادراتی به کشورهای ایران و پاکستان نیز است.

آگاهان اقتصادی برنامه اعلام شده از سوی طالبان در مورد بازسازی این شاهراه به کمک تاجران را غیرواقع‌بینانه و یک کار تبلیغاتی می‌بینند. خصوصاً با توجه به این که تاجران نیز از فروپاشی اقتصادی شدیداً متضرر شده اند.

ناصر رشتیا، آگاه مسایل اقتصادی می‌گوید که افت فعالیت‌های اقتصادی و قطع کمک‌ها به افغانستان بر سکتور خصوصی نیز تاثیر منفی گذاشته و سکتور خصوصی و تاجران قادر به سهیم شدن در پروژه‌ها نخواهند بود.

بیشتر بخوانید: کمک های بشردوستانه؛ احتمال فرستاده شدن بخشی از پول های منجمد شده به افغانستان

رشتیا گفت: «با تغییر وضعیت در افغانستان و کاهش فعالیت‌های اقتصادی، سکتور خصوصی هم متاثر شد. حکومت هم در کوتاه مدت قادر به انجام پروژه‌های کلان اقتصادی نخواهد بود. من باور دارم که اینگونه برنامه‌ها در حد یک نظریه و آرمان باقی خواهد ماند. مردم و سکتور خصوصی قادر نیستند کاری کنند. من فکر می‌کنم بهترین راه این خواهد بود که دولت به هر طریق ممکن با دنیا تعامل داشته باشد، تا کمک‌های بشردوستانه و کمک‌های انکشافی به افغانستان صورت گیرد.»

در نظام گذشته اعمار اساسی هر کیلومتر سرک تا یک میلیون دالر نیز هزینه برداشته است. بازسازی شاهراه کابل-هرات که زیرساخت‌اش مشکل اساسی ندارد و تنها نیاز به آسفالت دارد، به دلیل طولانی بودن‌اش هم که شده به هزینه هنگفت نیاز دارد.

انجنیر نور علی مشعل که سال‌های زیادی در بخش سرک‌سازی در افغانستان کار کرده است، می‌گوید که شاهراه کابل-هرات نیاز به آسفالت دوباره دارد که حکومت طالبان توانایی هزینه آن را ندارد.

این کارشناس سرک‌سازی می‌گوید: «برای آسفالت سرک پول زیادی ضرورت است. سرک کابل-هرات به دلایلی زیادی تخریب شده است و اگر به صورت اساسی و استندرد ساخته شود، پول هنگفتی نیاز است. زیرساخت این سرک سالم است، اما با آنهم تنها مرحله اسفالت آن هزینه زیادی نیاز دارد که در شرایط فعلی حتی از تصور به دور است.»

گروه طالبان در حالی از برنامه‌های خود برای سرک‌سازی خبر می‌دهد که جنگجویان‌اش در ۲۰ سال گذشته بسیاری پل و پلچک‌ها را انفجار داده و جاسازی ماین در کنار جاده‌ها بخشی از استراتژی جنگی‌اش را تشکیل می‌داد.