ایران و ایالات متحده؛ از دوستی تا اوج روابط سرد
یک زمان ایالات متحده و ایران شرکای خیلی نزدیک بودند. به نظر میرسید که توافق هستهای میان واشنگتن و تهران در سال ۲۰۱۵ فصل تازهای را میان دو کشور بگشاید، اما خارج شدن ترامپ از این توافق امیدواری ها را به یأس مبدل کرد.
کودتا
در سال ۱۹۵۳ ایالات متحده و بریتانیا با سقوط دادن نظام محمد مصدق، نخست وزیر منتخب ایران قدرت را به شاه برگرداندند. مصدق پیش از آن، نفت ایران را ملی اعلام کرد که سبب خشم واشنگتن و لندن گردید. سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) پس از شصت سال برای اولین بار اعتراف کرد که در کودتای براندازی محمد مصدق نقش داشت.
انقلاب
پس از اعتصاب ها و مظاهرات چندین ماهه، محمد رضا شاه پهلوی که از حمایت ایالات متحده امریکا برخوردار بود، در سال ۱۹۷۹ تبعید شد. آیت الله خمینی، جمهوری اسلامی ایران را اعلام کرد. در ماه نوامبر همان سال، دانشجویان وارد سفارت ایالات متحده در تهران شدند و ۵۲ شهروند این کشور را به گروگان گرفتند. این دانشجویان خواستار بر گرداندن شاه به ایران شدند. این گروگان گیری پس از ۴۴۴ روز پایان یافت.
رسوایی
در خزان سال ۱۹۸۶ ماجرای ایران-کانترا که یکی از رسوایی های بزرگ دوره ریاست جمهوری رونالد ریگن به حساب میآید، برملا شد. واشنگتن در آن زمان، به گونه مخفیانه برای ایران تسلیحات را به فروش رسانده بود تا به این ترتیب بتواند شورشیان "کنتراهای" نیاکاراگوا را تأمین مالی کند.
امید برباد رفته
در زمان حکومت اکبر هاشمی رفسنجانی (۱۹۸۹-۱۹۹۷) و محمد خاتمی (۱۹۹۷-۲۰۰۵) یک مرحله باز شدن مسیر به غرب به وجود آمد. اما با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد در سال ۲۰۰۵ این فصل دوباره رقم خورد. در سال ۲۰۰۲ روشن شد که ایران زیر روپوش برنامه هستهای غیرنظامی، روی گسترش برنامه سلاح اتومی کار میکند. جورج دبلیو بوش با اشاره به ایران، عراق و کوریای شمالی از "محور شرارت" در آن زمان یاد کرد.
تراژیدی
در زمان "جنگ تانکر" یک موشک کشتی جنگی ایالات متحده موسوم به "وینسنس" در خلیج فارس، یک طیاره مسافربری ایران را هدف قرار داد. همه سرنشینان این طیاره جان باختند که بیشترین آنان ایرانی ها بودند. در آن زمان، ایالات متحده حضور هوایی و زمینی خود را در منطقه تقویت بخشید تا کشتی های نفتکش خود را از حملات ایران در امان نگهدارند. این نیروها هواپیمای مسافربری را با یک جیت جنگی به اشتباه گرفته بودند.
تحریم ها
سازمان ملل متحد، ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از عدم دسترسی به یک توافق در مذاکرات روی توقف برنامه هستهای، یک سلسله اقدامات تنبیهی را در سال ۲۰۰۶ علیه ایران روی دست گرفتند. حسن روحانی، رئیس جمهور اصلاح طلب این کشور در سال ۲۰۱۳ به درخواست جامعه جهانی برای تنزیل برنامه اتومی کشورش لبیک گفت.
توافق
پس از چندین سال مذاکرات، کشورهای دارای حق ویتوی سازمان ملل متحد به علاوه آلمان در سال ۲۰۱۵، در شهر ویانای اتریش با ایران به یک توافق دست یافتند که بر مبنای آن بتوانند برنامه اتومی تهران را تضعیف کنند. در این توافق آمده است که صنعت اتومی ایران زیر کنترول درآورده شود و در برابر تعهد شود که تحریم های اقتصادی بالای ایران از بین بروند.
بیرون شدن از توافق
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده باوجود اعتراض های گسترده شرکای اتحادیه اروپا، از این توافق هستهیی بیرون رفت و تحریم های تازه را در ماه نوامبر سال گذشته بالای ایران اعمال کرد. ایالات متحده میخواهد که ایران را مجبور بسازد تا یک توافق تازه را به شرایط شدید تر به امضا برساند. آنان همچنان میخواهند که مطمین شوند هیچ راهی برای بازگشت ایران به برنامه هستهیی وجود نداشته باشد.