1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

امضای قرارداد نفتی طالبان با روسیه چه پیامدی خواهد داشت؟

ابراهیم مهدوی
۱۴۰۱ مهر ۶, چهارشنبه

حکومت طالبان با روسیه قرارداد تجاری امضا کرده است. این درحالی است که مسکو به دلیل تهاجم نظامی به اوکرایین، تحت تحریم‌های جهانی قرار دارد. امضای چنین قراردادی چه پیامدهای سیاسی می‌تواند برای طالبان داشته باشد؟

https://p.dw.com/p/4HTV4
Russland | Öl- und Gasfeld Chayanda in der Republik Sacha
عکس: Kirill Kukhmar/TASS/dpa/picture alliance

 وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان می‌گوید که قرارداد خرید یک میلیون تن تیل دیزل، یک میلیون تن تیل پترول، نیم میلیون تن گاز مایع و دو میلیون تن گندم را با روسیه به امضا رسانید است. قرار است به زودی روند واردات آن به افغانستان آغاز شود.
آخندزاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت تجارت وصنعت طالبان به دویچه وله گفت که این قرارداد طی سفر وزیر صنعت و تجارت طالبان به مسکو حاصل شده و قرار است بزودی گام‌های عملی برداشته شود. 
جواد افزود: «این یک قرار داد امتحانی است. روی مشکلات تخنیکی کار جریان دارد و با ختم کارهای تخنیکی، روند واردات آغاز می‌شود. اگر این توافق امتحانی موفق شود، قرار داد طولانی مدت به امضا خواهد رسید.»
آگاهان امور اقتصادی و سیاسی می‌گویند هرچند قراردادی که حکومت طالبان با روسیه انجام داده یک تفاهم تامین مواد اولیه است، اما پیامدهای سیاسی و اقتصادی بزرگی  برای حکومت طالبان خواهد داشت.
خان جان الکوزی معاون اتاق‌های تجارت و صنایع به دویچه وله گفت عقد این قرار داد تاثیر مثبت بر اقتصاد مردم افغانستان خواهد داشت، زیرا به گفته وی همزمان با فرارسیدن فصل سرما نگرانی از بلند رفتن بهای مواد نفتی و خوراکی وجود دارد.
او گفت: «به دلیلی که افغانستان یک کشور مصرفی است، امضای چنین قرارداد می‌تواند تاثیر مثبت اقتصادی داشته باشد. زیرا طی یک سال گذشته مردم با فقر شدید روبه رو بوده و از سوی هم نرخ مواد اولیه در بازارهای افغانستان افزایش سرسام آوری داشته است. واردات مواد نفتی و گندم می‌تواند قیمت‌ها را در بازارهای کشور کاهش دهد و این به نفع مردم است.»
پس از تهاجم روسیه به اوکرایین، این کشور با تحریم‌های شدید کشورهای غربی روبه رو شد و کشورها و شرکت‌های بزرگ از معامله با روسیه منع شده اند.
الکوزی با اشاره به تنش‌های سیاسی میان امریکا و روسیه می‌گوید که به دلیل شرایط سختی که مردم افغانستان با آن مواجه هستند، کشورهای غربی نیز اقدام خاصی در برابر حکومت طالبان مبنی بر جلوگیری از واردات اقلام خریداری شده، انجام نخواهند داد.
ازسوی هم گل شاه صبری استاد پوهنتون باور دارد که کشورها  براساس ضرورت چنین قراردادهای را به امضا می‌رساند که به مسایل سیاسی ارتباط خاصی ندارد و نه هم واکنش برانگیز است. 

بیشتر بخوانید:اهداف روسیه و ایران از گسترش ارتباطات با طالبان چیست؟
 او گفت: «طی یک سال گذشته کمک‌های بشری جامعه جهانی به افغانستان جریان داشته است و امضای قرارداد خرید مواد نفتی و گندم که از سوی طالبان با روسیه انجام شده نیز به منظور رفع نیازمندی‌های مردم است. در این مورد امریکا و کشورهای غربی واکنش نشان نخواهد داد، زیرا هدف طالبان و امریکا مشترک است؛ آنهم کمک به مردم.»
بیشتر از یک سال از حاکمیت گروه طالبان می‌گذرد، اما تاهنوز هیچ کشوری آنان را به رسمیت نشناخته است، به همین دلیل حکومت طالبان نتواسته قراردادهای بزرگ اقتصادی را با کشورهای جهان به امضا برساند. این اولین قرارداد در چنین سطح است.
جمشید حیدری، استاد پوهنتون کابل، به این توافق تجاری میان طالبان و روسیه چندان خوش بین به نظر نمی‌رسد. 
او به دویچه وله گفت در حالی که هنوز هیچ کشوری طالبان را به رسمیت نشناخته و سیستم بانکی افغانستان غیرفعال است، اجرای این توافق دشوار است. 
وی می‌افزاید: «یکی از مشکلاتی که در این قرارداد وجود دارد این است که روسیه یک کشور رسمی است، اما حکومت طالبان معیارهای قانونی یک دولت را ندارد. بحث این است که این معامله چگونه انجام شده است. حتی روسیه نیز طالبان را به رسمیت نمی شناسد.»
حیدری همچنین علاوه کرد: «روسیه و حکومت طالبان تحت فشار دنیا هستند، با تحریم‌های مالی و اقتصادی روبه رو هستند. روسیه با چنین قراردادهایی به غرب نشان می‌دهد که اگر نگذارید ما به دنیا صادرات داشته باشیم و مبادلات اقتصادی انجام دهیم، گزینه دیگری داریم که کشورهای منطقه است و به آنها روی می‌آوریم.»
 از سوی هم او خاطرنشان کرد، درصورتیکه این قرارداد عملی و مواد لازم وارد افغانستان شود، می‌تواند تا حدی به ثبات اقتصادی تاثیر مثبت بگذارد.   

بیشتر بخوانید: نماینده افغانستان در ملل متحد: طالبان با عملکردشان همه را مایوس ساخته اند
حیدری اما تاکید دارد که  در برخی موارد و براساس ضرورت، استثناهایی وجود دارند؛ مانند قرارداد چابهار که میان افغانستان و ایران به امضا رسید. این قرارداد در شرایطی  به امضا رسید که افغانستان متعهد کشورهای غربی بود و ایران در تحریم قرار داشت.
طالبان با این قرارداد چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟
حکمت الله حکمت آگاه مسایل سیاسی معتقد است که حکومت طالبان با انجام این قرارداد بازی دوجانبه را انجام داده است.
او گفت: «طالبان از یک نگاه می‌خواهد به قیمت ارزان، نیازمندی‌های مواد نفتی و خوراکی مردم را حل کند و از طرف دیگر به گونه‌ای به جانب امریکا فشار وارد کند که اگر با حکومت آنان وارد تعامل نشوند، برنامه‌های بعدی، مناسبات اقتصادی بزرگ‌تری با کشورهای چین و روسیه خواهد بود که به نفع امریکا نخواهد بود.»
این کارشناس امور اقتصادی به این نظر است که «امریکا مجبور می‌شود که یک راه را نتخاب کند. یا براساس تفاهم دوحه روابط خود را با طالبان از سر بگیرد‌، یا فشارهای بیشتر را بر این گروه وارد کند که نتیجه‌ای درپی نخواهد داشت.»
عزیز معارج کار شناس سیاسی نیز بر این باور است که در شرایط کنونی امضای چنین قرار دادی یک فرصت خوب برای حکومت طالبان است. او اضافه کرد: «امضای این قرار داد به جهان یک پیام دارد...که طالبان منزوی نشده و با کشورهای مانند روسیه ارتباط اقتصادی دارند و ممکن در آینده چین وهند نیز به انجام چنین قرار داد هایی تشویق شوند.»