امان الله غالب: شرکت برشنا با سقوط مواجه است

پس از شانزده سال از روی کار آمدن حکومت جدید، حتا ادارات دولتی با مشکل کمبود برق روبرو اند. کارخانه داران و کسانی که در افغانستان سرمایه گذاری کرده‌اند از این کار شان پشیمان اند زیرا به دلیل کمبود برق، فعالیت کارخانه‌ها یا متوقف است و یا هم به کندی به پیش می‌رود. 
در حال حاضر ساکنان کابل پایتخت از داشتن برق دایمی محرومند و به صورت نوبتی برای مردم برق توزیع می‌شود. تازه ترین تحقیق نشان می‌دهد که سه میلیارد دالر کمک جامعه جهانی برای بخش انرژی مفقود است و هیچ کسی در باره این مقدار پول پاسخگو نیست. 
امان الله غالب رییس عمومی شرکت برشنا روز یک شنبه در جلسه عمومی مشرانو جرگه گفت که دلیل قطع برق افزایش مصرف کنندگان و کاهش منبع انرژی است. رییس شرکت برشنا گفت پول‌‌هایی که حکومت به برشنا می‌پردازد به صورت قرضه است. و در صورتی این قرضه‌ها بخشیده نشود، برشنا با ورشکستگی روبرو خواهد شد. 
قرضداران زورمند
براساس اظهارات رییس شرکت برشنا، بیش از دو صد زورمند به شمول معاونان رییس جمهور، وزیران و نمایندگان پارلمان پول برق خودرا نپرداخته‌اند و برشنا توان گرفتن پول از این افراد را ندارد. 
آقای غالب گفت که تلاش شد تا با قطع لین برق زورمندان را وادار به پرداخت پول برق کند ولی این راه حل نیز به خشونت انجامید و کارمندان برشنا مورد لت و کوب قرار گرفتند: ‌«به حیث یک افغان گفتم اگر نامش را افشا کنیم عقده مند می‌شوند و پول را نمی‌دهند. ما تصمیم گرفتیم تا به خانه وزیران و وکیلان برویم و از نزدیک با ایشان صحبت کنیم تا پول بیت المال را بدهند.»
آقای غالب افزود که قطع لین خانه‌های زورمندان نیز نتیجه نداده است: «شما شاهد هستید. ما در خیرخانه رفتیم قطع لین کردیم اما بالای کارمندان ما شلیک کردند و صندوق میترها را نیز سوراخ سوراخ نمودند. ما با چنین حالتی روبرو هستیم.»
رییس شرکت برشنا گفت که طالبان نیز به او زنگ می‌زنند و تهدید می‌کنند که ماموران این شرکت نباید در ساحات تحت نفوذ طالبان بروند. او گفت در صورت نادیده گرفتن این مورد طالبان پایه‌های برق را تخریب می‌کنند. به گفته آقای غالب بازسازی هر پایه برق حدود ۳۰۰ هزار دالر هزینه دارد.
رییس شرکت برشنا افزود که برخی از افراد زورمند کوچه‌های شان را مسدود کرده و کارمندان برشنا برای خواندن میتر برق به این کوچه‌ها رفته نمی‌توانند.
شرکت برشنا می‌گوید دلیل اصلی قطع برق و جیره بندی برق در شهر کابل افزایش شمار ساکنان شهر کابل است. رییس برشنا گفت که همه روزه ده ها میتر جدید برق توزیع می شود و به همین دلیل کابل با کمبود برق مواجه می‌شود. 
افزایش تقاضا برای برق در شهر کابل و توزیع برق برای ولایات پروان کاپیسا و بغلان دلیل دیگری است که سبب کاهش انرژی برق شده است. برشنا می‌گوید برای رفع کمبود برق شهر کابل برق حرارتی را فعال کرده است.

فساد اداری
این در حالیست که اخیرا کمیته مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه با فساد اداری یا میک با نشر گزارشی از وجود فساد گسترده در سکتور انرژی افغانستان ابراز نگرانی کرد. براساس گزارش این نهاد، جامعه جهانی چهار میلیارد دالر از سال ۲۰۰۲ تاکنون به سکتور انرژی افغانستان کمک کرده در حالی که شرکت برشنا از این مقدار پول، تنها ۱۸۳ میلیون دالر را حساب داده است. 
در این تحقیق مشخص نشده که این مقدار پول چگونه و در کجا حیف و میل شده است. نهاد میک گفته است علاوه بر سرنوشت نامعلوم سه میلیارد دالر در شرکت برشنا، فساد در نحوه جمع آوری پول برق از مشترکین نیز به صورت گسترده‌ای وجود دارد. شهروندان افغانستان نیز بارها از جمع آوری غیرشفاف مصرف برق شکایت کرده‌اند. 
نهاد میک گفته است که کارمندان برشنا توان خواندن تمام میترها را ندارند و بیشتر این میترها را براساس «حدس و گمان» حساب می‌کنند. رییس شرکت برشنا فساد در این شرکت را پذیرفت و گفت که محو فساد در رده‌های پایین ممکن نیست. به گفته آقای غالب این شرکت نمی‌تواند جلو فساد در رده‌های پایین را بگیرد: «یک تحویل دار در بغلان دارم. دو خانه در بغلان دارد و دو خانه در کابل دارد. معاشش ۴۵ هزار افغانی است. او این خانه‌ها را از کجا کرده حتما فساد کرده است.»
براساس اظهارات آقای غالب ۴۳ درصد کارمندان شرکت برشنا فقط فارغ صنف دوازدهم هستند و پیشبرد پروژه‌های بزرگ انکشافی با چنین سطح تحصیلی دشوار است.

ح. همراز