استقبال افغانستان از استراتژی اوباما و پیشنهاد "استراتژی" گذار توسط کای آیده

بارک اوباما، صبح امروز فرستادن 30 هزار سرباز اضافي به افغانستان را اعلام کرد، در ضمن گفت که خروج سربازان امريکايي از افغانستان، هجده ماه بعد آغاز خواهد شد.

رنگين دادفر سپنتا، وزير امور خارجهي کشور در يک کنفرانس خبري مشترک با آيکنبري، سفير امريکا در کابل، استراتژي اوباما را به مفهوم تعهد درازمدت اين کشور با افغانستان عنوان نمود.

داکتر سپنتا گفت: "ما فکر ميکنيم رييس جمهور اوباما با اين سخنراني خود، به صورت روشن و صريح بر تعهد ايالات متحدهي امريکا تاکيد کرد و در همان راستايي که حکومت مردم افغانستان انتظار داشتند، دقيقا در همان راستا است. به خصوص اين که کمک به ما افغانها، که بالاخره ما بايد خود مسووليت بر عهده بگيريم تا مهمانان ما بتوانند به زودترين فرصت صحيح و سلامت به خانههاي خود برگردند".

اما کاي آيده، نماينده خاص سرمنشي ملل متحد در افغانستان گفته است که بايد روي يک "استراتژي گذار" صحبت شود تا "استراتژي خروج". در سخنان کاي آيده با رسانههاي بينالمللي که از سوي "يوناما" منتشر شده، آمده است که کاي آيده گفته که مفهوم "استراتژي گذار"، "برنامهي ساختن تمام نهادها ميباشد".

کاي آيده گفته که تعهد دراز مدت با افغانستان يک ضرورت است، اما افزوده است که تعهد دراز مدت، بستگي به اعتماد حکومت افغانستان و جامعهبينالمللي به يکديگر دارد.

در همين حال، آيکنبري، سفير امريکا در کابل گفت با توجه به وضعيت خراب امنيتي، اميدوار است که ديگر اعضاي ناتو نيز نيروهاي بيشتري به افغانستان بفرستند. قبلا آيکنبري با فرستادن سربازان بيشتر از سوي امريکا به افغانستان، مخالفت کرده بود، اما امروز گفت از تصميم اوباما، صد درصد حمايت ميکند.

سفير امريکا گفت ايالات متحده تعهد درازمدت با افغانستان دارد. آيکنبري گفت: "استراتژي جامع ما، شامل تقويت حکومتداري، توسعهي اقتصادي، و نيز حرکت مشترک ما با افغانها است در يک رويکرد مشترک با ديپلوماسي منطقهاي. ما يک تهعد درازمدت با حکومت افغانستان داريم. ما تعهد دراز مدت با مردم افغانستان داريم".

اوباما در سخنراني خود گفت که سربازان امريکايي هجده ماه بعد، در سال 2011 برگشت به کشور شان را شروع خواهند کرد.

برخي به اين باور اند که زمانبندي پيش از وقت، در حالي که هنوز نيروهاي افغان توانايي تامين امنيت را ندارند، ميتواند به طالبان فرصت فعاليتهاي تاکتيکي را بدهد. زيرا، همانطور که طالبان در سال 2001 شکست خوردند، ممکن است با شروع عملياتها بازهم اين روند تکرار شود و بعد از سال 2011 طالبان دوباره جان بگيرند.

اما وزير خارجهي کشور ميگويد خروج نيروهاي امريکايي از افغانستان، به صورت آني نخواهد بود بلکه مربوط به الزامات وضعيت خواهد بود.

داکتر سپنتا گفت: "کاهش نيروها در هجده ماه، يک کاهش آني نيست. بلکه مطابق به نيازمنديهاي امنيتي و پيرامون ما اين کاهش صورت خواهد گرفت. و يک چيز ديگر هم که از ديد سياست خارجي و امنيتي بسيار مهم است، يکبار ديگر رييس جمهور اوباما بر اهميت منطقهاي بودن تروريزم به عنوان يک تهديد بينالمللي تاکيد کرد که يک مسالهي بسيار روشن بود که ما نبايد اجازه بدهيم مناطق وراي سرحدات ما، وراي خط ديورند به پايگاههاي دايمي القاعده و تروريزم تبديل شوند".

با اين حال، هرازگاهي گفته شده است که مبارزهي موثر با طالبان و القاعده، بايد متوجه پايگاههاي طالبان باشد که در آن طرف مرزها قرار دارند. پيش از اين، امريکا و کشورهاي غربي به پاکستان کمک کرده اند تا به مبارزه با طالبان بپردازند و پاکستان نيز با بخشي از طالبان که به گفتهي تحليلگران خطري را متوجه پاکستان ميکنند، مبارزه نموده است.

هارون مير، تحليلگر مسايل سياسي ميگويد: "تا به حالي کدام عملي از طرف حکومت پاکستان در ارتباط به رهبري طالبان که در کويته زندگي ميکنند، صورت نگرفته. امريکاييها مهلت ميدهند. اگر پاکستانيها وارد عمل نشوند، من يقين دارم که با استفاده از طيارههاي بيپيلوت و به خصوص با استفاده از نيروهاي خاص امريکا آنها شايد که عمليات را در داخل پاکستان عليه طالبان افغاني هم شروع بکنند".

وزير خارجهي کشور ميگويد اين مسووليت افغانهاست که تامين امنيت کشور را به عهده بگيرند. اما وي ميگويد در اين زمينه حکومت افغانستان به اردوي مجهز و نيز تسليحات و امکانات کافي نياز دارد.

دولت اوباما از يک طرف با انتقادهايي در درون کشور در مورد فرستادن سربازان بيشتر مواجه است و از سوي ديگر، کشورهاي همسايهي افغانستان و قدرتهاي منطقهاي، حضور سنگين نظامي امريکا به افغانستان را تهديد براي خود ميدانند. برعلاوه، حضور نيروهاي امريکايي در افغانستان هزينهي بالايي را متوجه امريکا ميکند.

برخي تحليلگران ميگويند به اين دليل است که اوباما با توجيه حضور نظامي کشورش در افغانستان، تاکيد کرد که اين حضور محدود است و در صدد اشغال افغانستان نميباشند.

هارون مير به اين باور است که ايالات متحدهي امريکا بخشي از نيروهاي خود را در سال 2011 از افغانستان خارج خواهد کرد.

مير ميگويد: "موجوديت يک صد هزار نيرو وقتي که شرايط بهبود پيد کند، ضرورتي هم نيست. شايد که امريکاييها نيروي زياد خود را از افغانستان خارج کند، منتها يک مقدار نيروي قابل ملاحظهاي را در افغانستان باقي خواهند گذاشت. چون همين امسال در بودجهي امسال خود و در بودجهي سال آينده، آنها چهار ميليارد دالر ديگر هم مصرف ساختن بسهاي نظامي در افغانستان ميکنند. اگر هدف امريکا يک هدف کوتاه مدت ميبود، فکر نميکنم که اين قدر پول گزاف را در افغانستان مصرف ميکردند".

مسالهاي ديگر در صحبتهاي اوباما، مسالهي طالبان بود. اوباما با آن که از طالبان و القاعده به صورت جداگانه نام ميبرد، اما در سخنراني خود طالبان را يک جنبش راديکال، بيرحم و سرکوبگر خواند که اهداف خود را با القاعده هماهنگ کرده است.

سفير امريکا ميگويد از مصالحهاي که دولت افغانستان با کساني که قانون اساسي را ميپذيرند و سلاح را بر زمين گذاشته، رابطهي خود را با القاعده قطع ميکنند، حمايت ميکند.

وزير خارجه نيز ميگويد در اين راستا حکومت افغانستان بايد گامهاي مشخص بردارد و با تمام آنهايي که حاضر اند قانون اساسي را بپذيرند، گفتگو و مصالح نمايد. اما، به گفتهي وي، بايد تلاشهاي صلح توسط دولت افغانستان صورت بگيرد در غير آن، از هر زيگنال ديگري که صورت گيرد، براي رسيدن به صلح، آسيب ميرساند. اين درحالي است که قبلا حامد کرزي رييس جمهور کشور از پادشاه عربستان سعودي به خاطر تلاشهايش در رابطه به مذاکره با طالبان، قدرداني کرده بود.

هارون مير ميگويد: "فکر کنم که در آخر الامر هدف اين نيست که طالبان به کلي ازبين بروند. هدف اين است که فشار کافي بالاي طالبان وارد شود تا رهبرياش نتواند که به خاطر آرام در پاکستان زندگي بکند و از آنجا فعاليت و رهبري بکند جنگ را در افغانستان، و آنها مجبور شوند که به طرف مذاکره روي بياورند".

هارون مير معتقد است که اگر نکاتي که در سخنراني بارک اوباما تذکر يافت عملي گردد، تا دو سال آينده روند جذب طالبان عملي خواهد شد.

عارف فرهمند، کابل

ویراستار: یاسر