اخگر و سیحون/ چراحضورمردم درانتخابات اندک بود؟

دویچه ویله : آقای اخگر بعضی ها به این عقیده اند که نظریات تا حد زیادی انتقادی شما به حیث یکی از روشنفکران نامدارافغانستان در انتخابات افغانستان باعث این شده است که مردم به این باور برسند که در این انتخابات رای آنها هیچ نقشی نخواهند داشت بناً در این انتخابات آنها کمتر شرکت کردند. نظر شما در این باره چیست؟

قسیم اخگر:اگرواقعا ً اینطوربوده باشد ما خودرا خیلی موفق میدانیم . به هر حال من فکر میکنم وقتی ما روشنفکرمیگوییم ، من روشنفکررا با دو شعار تشخص میدهم . یکی حقیقت و دیگری عدالت. ما آنچه را که گفتیم حقیقت بوده و اساساً وظیفه ما هم گفتن این مسا له بوده ولی اینکه فقط و فقط حرف ما موجب این شده باشد که مردم کمتر در انتخابات شرکت کنند من تردید دارم.مسایل دیگری بوده.

دویچه ویله :در مورد دلایل دیگر که چرا مردم در انتخابات شرکت نکردن ما و شما بعداً صحبت میکنیم آقای آخگر تشکر از شما. آقای سیحون نظر شما در مورد انتقادی که از منتقدین شده است چه است؟

صیف الدین سیحون : به عقیده من در اصلاً در افغانستان ،من به این نظر نیستم که منتقدین کدام نقشی داشته باشند که انتخابات را به این حد بی رنگ ویا کم رنگ ساخته باشند. من معتقد استم که در افغانستان همین تیوری توطئه از قبل وجود داردکه این تیوری بیشتر شایعه پراگنی و در حقیقت چنین ادعا میشود که مثلاً اشتراک و عدم اشتراک مردم در نتیجه انتخابات تاثیر ندارد ؛ به دلیل اینکه از قبل این نیرو ها و افراد گماشته شده اند در افغانستان ، ایران و شرق متاسفانه یک تیوری از قبل وجود دارد بنام تیوری توطئه که مردم بی علاقه میشوند در نتایج این ها. به همین شکل شاید بعداً باز بشگافیم که دلایل و عوامل دیگر نیز وجود دارد که اینها اشتراک نکردند. یک اندازه شاید نقد روشنگرانه برخی از روشنفکران و یک نوع بی علاقگی و بی میلی بعضی از خبرگان جامعه ما دراین مورد کم نقش نیست.

دویچه ویله : یعنی شما خود رادرکل تا اندازه ی "اگرمن این واژه استفاده کرده بتوانم"، مقصر ترمیدانید و یا مسوولتر میدانید نسبت به ارزیابی که آقای اخگر کرد؟

سیحون : بحث روی مسوولیت یا پذیرش مسوولیت نیست به دلیل اینکه من میگویم که اساساً در افغانستان از قبل یک شایعه یا تیوری توطئه وجود دارد که مردم میگویند ما در کشور که همیشه مداخله شده و همیشه سیاست را دیگران تعیین کرده اند و بالاخره در طول تاریخ عوامل مداخله در این جا بسیار نقش داشته به این خاطر میگویند نقش مردم و نقش مشارکت انها بسیار کم رنگ است و میگویند ما مشارکت کنیم یا نه بالاخره مقدرات آنچه که هست است وارباب قدرت تصمیم میگیرند و آنچنان خواهد شد.

دویچه ویله : پس مسوولیت به دوش مردم است!

به نظر شما آقای اخگر؛ بعضی ها انتقاد کردند که از روند انتخابات میشود که بسیار زیاد انتقاد کرد اما شما تا به حال بدیل ارایه نکردید آیا بهتر نمیبود که در کنار اینکه از انتخابات انتقاد میکنید وکردید برای مردم بنا به رسم روشنگری روشن میساختید که به کی و به کدام اشخاص رای بدهند و به کی رای ندهند، زیرا در کل، شرکت در انتخابات یک امر مثبت است در افغانستان.

اخگر: اولاً در نظر داشته باشید که امکانات ما بسیار محدود بوده؛ و شما نمیتوانید این ادعا را بکنید که ما دراین رابطه حرفی نزده باشیم و یا ننوشته باشیم. بار ها درمصاحبه هایم ودرصحبت هایم من گفتم که کمیسیون کارهارا باید از طریق مشوره با نهاد های مدنی، مشوره با دانشگاه، مشوره با مجامع حقوقی ، مشوره با رسانه ها ، مشوره با احزاب سیاسی انجام بدهد . خیلی خوب من توانستم گپ خود را آزادانه بگویم ، ولی واقعاً چنین مشوره صورت گرفته؟!! شما بپرسید.

دویچه ویله : به نظر شما آقای سیحون چرا همچو مشوره صورت نگرفته و دلیل اساسی اینکه روشنفکران در این رابطه کمتر سهم داشته اند چیست؟

سیحون : من متعقد نیستم که روشنفکران در این مورد سهم کم داشتند. ما هم به سهم خود در مورد مشارکت مردم در مورد نقش مردم در مورد نهادینه کردن قانون انتخابات و در مورد نقش واقعی بحث مشارکت بسیارسخنرانی در حدود دها سخنرانی داشتیم . ولی بحث بر سراین بوده که اساساً دستگاه دولتی از آغاز خواسته یک پارلمان بی نقش و بی تاثیر را تمثیل بکند. زمیه ها فرصت های را بوجود آوردن که سهم مردم در انتخابات محدود واندک باشد.

دویچه ویله :آقای سیحون !بعضی ها به این نظر هستند که داشتن یک پارلمانی ولو نه بسیار خوب، بهتر است از نداشتن یک پارلمان و شاید نسل های آینده بتوانند پارلمان های بهتری را انتخاب کنند. آیا شما فکر میکنید که افغانستان به همین راستا روان است؟

سیحون : اساساً ما میتوانستیم در آغاز همین حرکت هم یک پارلمان نسبی خوب میداشتیم. باور کنید که بسیاری از مردم حتا وظیفه پارلمان را نمیدانند، بسیاری از وکلای که خود شان در مصاحبه های تلویزیونی حاضر میشدند، این ها وظایف عادی پارلمان را نمیفهمیدند. اصل نمایندگی از مردم را، این ها نمیدانستند.این ها فکر میکردند که میروند در یک تبانی شرکت میکنند که درحقیقت میروند یک سرک(خیابان ) میسازند و پل و پلچک میسازند و تمام فعالیت های اجرایی را به خود منسوب میدانستند.

دویچه ویله :اما آیا وقتیکه مردم نمیفهمند که پارلمان چی است، در این قسمت زیادتر روشنفکران مقصر نیستند؟

سیحون : خوب البته احزاب، جامعه مدنی، مطبوعات و به نظر من بیشترین تقصیررا کسانی دارند که هزینه 165 میلیون دالری را میگیرند و بیشتر به تکنیک ها میپردازند تا اینکه به فکر نهادینه کردن و ارزشی کردن و طرح عمیق مسایل و مشارکت دادن مردم و پالیسی مطرح کردن استند.

دویچه ویله :آقای آخگر آیا به نظر شما وظیفه یک روشنفکر با نوشتن یک مقاله بسیار خوب ادبی، فلسفی و یا سیاسی به پایان میرسد؟

اخگر: مطمیناً خیر، ولی گاه گاه موقعیت ها به گونه ایست که روشنفکر غیر از حرف هیچ امکان دیگری ندارد.

دویچه ویله : اما ببخشید، سوال در اینجاست که روشنفکر این حرف را در کجا میزند؟ در مجالس که کمره ها و تلویزیون ها است یا اینکه دربین مردم.

اخگر: اکثراشتباهات یا خطا ها و کمبود های که در ناحیه کار است یک مساله است. بحث این است که وقتی روشنفکر هیچ وسیله ی جز کلمه در اختیار ش ندارد و هیچ حربه دیگر به جز قلم در اختیار خودش ندارد ، طبیعی است . اما اینکه مخاطبش کیست این هم مساله است . یک مساله بدبختانه به عنوان یک واقعیت تلخ بوده که روشنفکران ما اغلباً، از برج عاج خود ساخته خود شان بیشتر به زبان جن و نه به زبان مردم، صحبت کرده اند. این کمبود است . واقعاً شمااگر انگشت اتهام به طرف من هم متوجه بسازید من میپذیرم. ما تا هنوز نه توانستیم بین خود ما با ادعا های که داشتیم با مردم واقعاً رابطه داشته باشیم. بیشینیم پهلوی یک کفاش دراین رابطه همراهش گپ بزنیم ؛ پهلوی یک نانوااصلاً نشستن را آر میدانیم. این واقعیت است که به هر حال جدی باید نقد شود.

باتشکرازآقای قسیم اخگروآقای صیف الدین سیحون .