آیا ترکمستان موتر های تیره رنگ را منع می کند؟

کسانی که در ترکمستان موتر سفید رنگ ندارند، می خواهند هرچه زودتر موتر های شان را بفروشند و یا و یا آن را از نو رنگ کنند. این موضوع را صفحه انترنتی «Chronicles of Turkmenistan» (واقعه نگاری ترکمنستان) متعلق به سازمان حقوق بشر «انجمن ترکمن برای حقوق بشر» در ویانا گزارش داده است.

هرچند گزارش ها در مورد اینکه گویا از آغاز سال آینده به بعد فقط به موتر های سفید اجازه رفت و آمد داده می شود، تا کنون فقط شایعه است، اما فرید توخباتولین رئیس این انجمن می‌گوید که مردم به همچو شایعات باور می کنند.

رژیم ترکمنستان در جمله اقتدارگرا ترین رژیم ها در جهان به شمار می رود. اکثراً از این کشور آسیای میانه خبرهای در باره قاعده های پخش شده اند که رسماً تائید نشده اند، باوجود آن مردم به صورت دقیق آن‌ها را عملی کرده اند. دلیل آن شیوه خاص رهبری قربان قلی بردی محمدوف رئیس جمهور این کشور است.

نورمحمد هاناموف رهبر اپوزیسیون «حزب جمهوری خواهان»، در خارج از کشور زندگی می کند، که اغلب فقط خواسته‌های شفاهی ریئس جمهور به جای اسناد و دستورات اداری کارکرد دارند.

او افزوده است: «در ترکمنستان لازم نیست که قانون خاصی صادر شود. کافی است که رئیس جمهور به صورت شفاهی امر صادر کند و یا یک فرمان را امضا کند که کسی آن را به چشم نمی بیند.» به قول وی چنین وضعیتی در زمان صفر مراد نیازوف اولین رئیس جمهور ترکمنستان نیز همین‌طور بوده است.

رئیس جمهور قربان قلی بردی محمدوف از مدت‌ها به اینسو به موضوع موتر شدیداً علاقمند است. مثلاً او پیش از آن رفت و آمد موتر های را در کشورش منع کرد که بیشتر از دوسال کهنه بودند.

فرید توخباتولین رئیس انجمن حقوق بشر ترکمنستان در مورد دلیل علاقمندی رئیس جمهور به رنگ سفید توضیح داد: «قربان قلی بردی محمدوف رنگ‌های روشن را خوش دارد.» او افزوده است که به همین دلیل قالین های ترکمنی سنتی حالا دیگر نه با رنگ سرخ تیره، بلکه با رنگ‌های روشن تولید می شوند.

فرید توخباتولین افزود: «پولیس از این موضوع استفاده می‌کند تا پول بیشتر از بابت جریمه جمع آوری کند.» و حالا مردم نظر به تجارب منفی از این‌گونه موارد، شتاب می‌کنند تا موتر های شان را در شهر های کوچک بفروشند و یا در ورکشاب ها آن‌ها را سفید رنگ کنند.

نورمحمد هاناموف رهبر اپوزیسیون در این باره گفت: «رنگ کردن یک موتر از نو ارزان نیست. ورکشاب ها با درنظرداشت تقضا های زیاد، از همین حالا قیمت های رنگ کردن را افزایش داده اند.»

او با ابراز تأسف افزود: «برای بسیاری ها که کار ثابت ندارند، موتر های شان یگانه منبع درآمد است، به عنوان تکسی و انتقال اموال. یک چنین ممنوعیتی بر بودجه بسیاری از خانواده‌ها شدیداً تأثیر وارد می کند.»

از نگاه اپوزیسیون این امر ربطی به محیط زیست ندارد. این سیاست مدار اپوزیسیون به طنز می‌گوید که طرفداران رئیس جمهور ادعا خواهند کرد که خواست او برای موتر ها با رنگ روشن، به دلیل اقلیم سوزان کشور است و این به صحت خوب است که مردم از آفتاب سوزان در یک موتر سفید رنگ سفید پناه آورند!

ویتالی ولکوف / ح.م، ن.ف