آغاز فصل سرما و دشواری‌های کمک به صدها هزار برگشت کننده
۱۳۹۵ مهر ۲۴, شنبه
وزارت مهاجرین و عودت کنندگان روز شنبه سمیناری را با اشتراک رؤسای اداره های مهاجرین 34 ولایت در کابل برگزار کرد. هدف از برگزاری این سمینار، برنامه‌ریزی برای حمایت از مهاجرانی است که به صورت اجباری یا داوطلبانه از کشورهای همسایه و اروپا، برگردانده می‌شوند.
مقام‌ها در وزارت مهاجرین می‌گویند روزانه 5 تا 7 هزار نفر از پاکستان و 200 تا 700 تن از مهاجرین از ایران به کشور خود بر می‌گردند و یا به صورت اجباری اخراج می‌شوند.
سید حسین عالمی بلخی وزیر مهاجرین و عودت کنندگان در این سمینار گفت: «ما امسال بیشتر از 400 هزار عودت کننده تاکنون از پاکستان داریم. تا دونیم ماه دیگر این رقم نزدیک به 700 هزار نفر خواهد رسید.»
آقای بلخی افزود که ایران روزانه شماری از افغان‌ها را به صورت اجباری از آن کشور اخراج می‌کند: «به صورت متوسط داوطلب و غیر داوطلب حدود 200 نفر به صورت اجباری اخراج می‌شوند که در بین آنها زنان، کودکان و افراد مسن هم وجود دارد. روزانه تا 700 نفر از اسلام قلعه دیپورت می‌شوند آن هم به صورت اجباری.»
ماموریت دشوار
رسیدگی به همه افغان‌های که از کشورهای همسایه بر می‌گردند و آنانی که به دلیل جنگ‌ها از خانه‌های شان آواره شده‌اند، کار دشواری است. کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد می‌گوید با فرارسیدن فصل سرما این مشکلات بیشتر می‌شود.
نادر فرهاد سخنگوی کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در افغانستان در این سمینار گفت: «رسیدگی به نیازهای این دسته درشتی از مردم به افغانستان کار ساده‌ای نمی‌تواند باشد. آنها نیازمند مساعدت‌های بشری هستند و در طولانی مدت نیازمند برنامه‌های بزرگ انکشافی هستند.»
آقای فرهاد گفت رسیدگی به وضعیت برگشت کنندگان و بیجاشدگان کار بسیار دشواری است و به همین دلیل کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد همیشه بر داوطلبانه بودن برگشت مهاجرین افغان تاکید کرده است.
آقای فرهاد گفت مهاجرینی که از پاکستان برگشته‌اند، اولین بار با زمستان سرد و سخت مواجه می‌شوند: «کسانی که در این اواخر از پاکستان آمده، کسانی است که در سه دهه اخیر در آن کشور بوده‌اند. به این دلیل نیازمندی‌های درازمدت این افراد نیز باید مدنظر گرفته شود تا آنها در درازمدت سر پای خود ایستاد شوند.»
معضل بیجاشدگان داخلی
افغانستان تنها با برگشت مهاجرین روبرو نیست، بلکه شدت جنگ‌ها ده ها هزار خانواده را از خانه‌های شان در مناطق جنگی بیجا کرده است. براساس اظهارات آقای فرهاد حدود 1.2 میلیون افغان در داخل این کشور بیجا شده‌اند.
وزارت مهاجرین می‌گوید تنها از ولایت کندز، 20 هزار خانواده بیجا شده اند. این وزارت می‌گوید که روند برگشت دادن بیجا شدگان کندز آغاز شده و قرار است آنها دوباره به خانه‌های شان برگردانده شوند.
در سال جاری هزاران تن از ولایات هلمند، ارزگان، فراه و کندز به دلیل جنگ‌و ناامنی خانه‌های شان را ترک کردند.
برگشت از اروپا
در کنار مهاجرانی که از کشورهای همسایه به افغانستان بر می‌گردند، قرار است هزاران افغان از کشورهای اروپایی نیز به کشور خودشان برگردانده شوند. براساس تفاهمنامه حکومت افغانستان با کشورهای اروپایی آن عده از افغان‌هایی که درخواست پناهندگی شان رد می‌شود، باید به صورت داوطلبانه دوباره به کشور خودشان برگردند.
آقای بلخی گفت اسناد پناهجویان به صورت دقیق بررسی می‌شود و در صورتی که محاکم کشورهای اروپایی فیصله کند که یک پناهجو به کشورش برگردد، در آن صورت بجز برگشت داوطلبانه راه دیگری وجود ندارد: «در صورتی که سه محکمه درخواست پناهندگی را رد کند در آن صورت پناهجو به صورت داوطلبانه باید آن کشور را ترک کند.»
امضای این تفاهمنامه‌ها با کشورهای اروپایی برای برگشت پناهجویان، با انتقادهایی در داخل افغانستان روبرو شده است. بسیاری‌ها به این باورند که دامنه جنگ با گذشت هر روز گسترش می‌یابد و زمینه زندگی آرام و مصوون در داخل این کشور فراهم نیست.