1300 میلیارد یوروهزینه ی بازسازی بخش شرقی آلمان

وقتی جهانگردان آلمان غربی از شهر های آلمان شرقی می گذرند، با تعجب می گویند: "این خانه ها چه قشنگ ترمیم شده اند، این جاده ها چه خوب قیرریزی گردیده اند و این زیربنا ها چه مدرن و عصری اند!" پیوسته سؤال طرح می شود که دیگر چه چیزی دراینجا باید ساخته شود؟! 20 سال پس از وحدت دوباره واقعاً چیز های زیادی توجه را بخود جلب می کنند. اما بازسازی آلمان شرقی مدت زیادی طول کشید. حتی لوتار ده میزیه، که در ماه مارچ 1990 در اولین انتخابات آزاد به عنوان آخرین نخست وزیر آلمان شرقی انتخاب شده بود، به این واقعیت اعتراف می کند. ده میزیه می گوید: "در آن زمان همه ما گمان می کردیم که این روند احتمالاً بسرعت به پیش خواهد رفت. اما کس که امروز "سرزمین شکوفان" را نمی بیند، یا کور است و یا احمق. وقتی امروز از میان شهر گورلیتس، کویدلنبورگ و بسیاری از مناطق دیگر رد می شوی، تغییرات در شهر ها حتی قلب ات را به تپش می اندازد".

بیکاری عامل مصرف بلند

اما این بازسازی مادی ایالت های جدید نبود که مخارج را تا این حد بلند برد، بلکه فروپاشی کلی اقتصاد آلمان دموکراتیک بود که مشکل عظیم بیکاری را در آلمان شرقی ببار آورد و در نتیجه دو سوم 1،3 بیلیون یورو برای خدمات اجتماعی به مصرف رسید. بیکاری در شرق آلمان هنوز هم به وضاحت بیشتر از آلمان غربی است.

این وضعیت از قبل پیشبینی نشده بود. زمانی که در اول جولای سال 1990 اقتصاد و واحد پولی شکل واحد را بخود گرفت، شهروندان آلمان دموکراتیک از آن استقبال کردند. اما این مسأله ضربه محکمی بر اقتصاد آلمان دموکراتیک وارد کرد. پول تقاعد و یا پول های که مردم در حساب های پس انداز خود در بانک داشتند، یک بر یک تعویض گردید، یعنی هر مارک آلمان دموکراتیک معادل یک مارک آلمان غربی محاسبه شد. معاش ماهوار کارمندان و مأمورین نیز باید از آن به بعد به مارک آلمان غربی داده می شد. این مسأله یک شبه اقتصاد آلمان دموکراتیک را در برابر آلمان غربی از پا درآورد. حتی شهروندان آلمان دموکراتیک دیگر حاضر نبودند با مارک آلمان غربی تولیدات شرقی را بخرند. چه مواد غذایی و چه وسایل تخنیکی یا موتر باید تولید غرب می بود.

یکی ساختن واحد پولی بی بدیل بود

کارشناسان پیش بینی کرده بودند که یکی ساختن واحد پولی اقتصاد آلمان دموکراتیک را ریشه کن می سازد، اما تیو وایگل وزیر مالیه آنوقت آلمان فدرال امروز درین رابطه میگوید: " در سال 1990، با درنظرداشت این روحیه که "اگر مارک آلمان غربی بسوی ما نیاید، ما بسوی آن می رویم!" دیگر بدیلی وجود نداشت. تیو وایگا، که از سال 1989 تا سال 1998 وزیر مالیه آلمان فدرال بود، می افزاید: "ما در آن زمان در وزارت مالیه همه امکانات نظری، طرح تغییرات مرحله به مرحله و امکانات بهینه سازی را منجمله با شورای ارزیابی بررسی کردیم. هیچ طرحی نمی توانست ما را کمک کند، مگر اینکه دوباره مرز را میان دو آلمان ایجاد می کردیم".

نیرو های اقتصادی هم در آلمان واحد به شکل غیر مساویانه باقی ماند. شرکت های آلمان غربی، که تولیدات شان را در آلمان شرقی به فروش می رساندند، هنوز هم در غرب تولید می کردند. بعداً به تدریج شرکت های صنعتی در آلمان شرقی به میان آمده و به همین ترتیب جای کار هم کماکان ایجاد شد.

تیو وایگل وزیر مالیه پیشین آلمان می گوید: "درست است که بازسازی و اعمار آلمان شرقی پس از وحدت دوباره کمی دیرتر طول کشید و بیشتر از آن خرج برداشت که گمان می رفت، اما امروز در نتیجه آن 18 میلیون انسان در یک جامعه آزاد و دموکراتیک زندگی می کنند".

زبینه کینکارتس/ ابراهیم خیل

ویراستار: یاسر