بحران های جهانی، تجارت جهانی اسلحه را رونق داده است
۱۳۹۸ اسفند ۱۹, دوشنبه
در گوشه های مختلف جهان جنگ حاکم است و تجارت جهانی اسلحه در حال شکوفایی است. هیچ کشور دیگر به مقایسه ایالات متحده امریکا تجهیزات نظامی در جهان صادر نمی کند و هیچ کشوری بیشتر از عربستان سعودی سلاح خریداری نمی کند. اینها فقط دو نتیجه از گزارش جدید موسسه تحقیقاتی صلح استکهلم "سیپری" یا "SIPRI " است.
مقایسه یک دوره پنج ساله بین سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ با ارقام مربوط به سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نشان می دهد که تجارت بین المللی تسلیحات در این مدت پنج درصد رشد کرده است، در مقایسه با سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ این رشد حتی در حدود ۲۰ درصد بوده است. با این حال، تجارت تجهیزات جنگی در سطح منطقه بسیار متفاوت است.
جالب اینجاست که در مناطق بحرانی خاورمیانه، در ۵ سال گذشته ۶۱ درصد اسلحه بیشتر نسبت به پنج سال قبل از آن فروخته شده است. پیتر وزمان، کارشناس تسلیحات در موسسه "سیپری"، این موضوع را در گفتگوی با دویچه وله چنین توضیح میدهد: »با توجه به مناقشات زیاد در خاورمیانه... و خطر تشدید بیشتر وضعیت بین ایران و عربستان سعودی، این امر بسیار نگران کننده است.«
ایالات متحده امریکا همچنان تامین کننده اصلی سلاح در سراسر جهان است. این کشور صادرات تجهیزات تسلیحاتی اش را ۲۳ درصد افزایش داده و عربستان سعودی به مشتری عمده اش است. امارات متحده عربی نیز در جایگاه سوم خریداران سلاح از امریکا قرار دارد. براساس گزارش "سیپری"، در کل بیش از یک سوم تمام سلاح های معامله شده در سراسر جهان هم اکنون در فابریکه های ایالات متحده تولید می شوند. وزمان تأکید می کند که از یک طرف ایالات متحده یک صنعت بزرگ تسلیحاتی دارد و از طرف دیگر می خواهد از آن استفاده عظیم کند.
علاوه بر این، فروش اسلحه برای حکومت ایالات متحده امریکا بخش مهمی از سیاست خارجی و امنیتی اش را تشکیل می دهد. وزمان می گوید: «آنها سلاح ها را برای پیدا کردن دوست و یافتن متحدین صادر می کنند و برای اینکه مطمئن گردند که با این کار، با سایر کشورها در عملیات نظامی همکاری کرده بتوانند.»
سهم روسیه در حال کاهش و از فرانسه در حال افزایش است
روسیه همچنان دومین فروشنده بزرگ اسلحه در جهان است. با این حال، فروش اسلحه از جانب این کشور در ۵ سال گذشته ۱۸ درصد کاهش یافته است. فرانسه خود را به عنوان سومین فروشنده بزرگ تسلیحاتی در رده بندی "سیپری" مشخص کرده است. این کشور ۷۲ درصد تجهیزات جنگی بیشتر به مقایسه ۵ سال گذشته به فروش رسانده است.
آلمان همچنان در رده چهارم در بین مهمترین تأمین کنندگان تسلیحات جهان قرار دارد، بنابرین این کشور به یکی از پنج کشوری که صادرات آنها بیش از سه چهارم تجارت جهانی تجهیزات نظامی را تشکیل می دهد، تبدیل شده است. با وجود این، حکومت آلمان هنوز هم دوست دارد از پیگیری سیاست "محدودکننده" صادرات سلاح سخن بگوید.
بین سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹، صادرات سلاح در آلمان ۱۷ درصد افزایش یافته است. از خزان سال ۲۰۱۸ به این طرف عربستان سعودی مشتری اصلی تولیدات تسلیحاتی آلمان بوده است. حکومت آلمان در واکنش به قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد عربستان سعودی، صادرات اسلحه به ریاض را متوقف کرده بود.
سیاست "محدود کننده" صادرات اسلحه آلمان؟
ماکس موچلر، کارشناس "مرکز بین المللی تحول در بن" "Bonn International Center for Conversion " که یک موسسه تحقیقاتی در امور صلح است، علاوه بر افزایش صادرات تسلیحات آلمان، متوجه چیز دیگری نیز شده است: "آلمان مقادیر قابل توجهی سلاح را نیز به کشورهای غیر عضو ناتو، به اصطلاح کشورهای ثالث، عرضه می کند." او تاکید کرده می گوید که "به عنوان مثال، الجزایر به عنوان سومین کشور دریافت کننده سلاح های آلمانی در گزارش فعلی "سیپری" قرار دارد."
این کارشناس توضیح می دهد که قطر و مصر نیز اخیراً دریافت کنندگان مهم صادرات تسلیحات آلمان بوده اند. تا سال ۲۰۱۹، سهم کشورهای ثالث در سال های اخیر همیشه بیش از ۵۰ درصد بوده است. آلمان به کشورهای به اصطلاح ثالث که اسلحه می فروشد، کشورهای مشکل ساز اند. مثلا در بخش وضعیت حقوق بشر، جنگ در کشورهای همسایه که در اینجا از یمن می توان نام برد.
وزمان حجم تجارت بین المللی تسلیحات را بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دالر در سال تخمین می زند. بنابراین، تجارت تجهیزات جنگی کمتر از یک درصد تجارت جهانی را تشکیل می دهد. او میگوید که بنابرین وقتی استدلال می شود که تجارت اسلحه برای اقتصاد مهم است، شک و تردید ایجاد می شود.
nka, na (von Hein)