آیا کنفرانس وارسا بر ضد ایران برنامه ریزی شده است؟

چه کسی با صلح و ثبات مخالف می کند؟ آنهم برای منطقه ای مثل خاور میانه که از اختلافات ها و منازعه های زیادی رنج می برد. با وجود آن نشست وزاری خارجه در وارسا پایتخت پولند تحت عنوان "کنفرانس حمایت از صلح و ثبات" در خاورمیانه، پیش از آغازش باعث ایجاد تشنج های جدید شده است.

این مناقشه در قدم اول در مورد لیست مهمانان در این کنفرانس آغاز شد که به ابتکار ایالات متحده برگزار می شود. در میان ۷۰ دولت شرکت کننده که در وارسا دعوت شده اند، نام ایران وجود ندارد، کشوری که براساس اظهارات مقام های امریکایی، قرار است در مرکز آجندای بحث قرار داشته باشد.

تهران پولند را متهم کرد که یک کنفرانس بر ضد ایران را برگزار می کند. در پی آن تشنج های دیپلوماتیک به میان آمد و گمانه زنی های در مورد رد کردن کنفرانس به گوش می رسید.

روبرت سولدا، کارشناس امور ایران در دانشگاه "لودز" پولند با انتقاد از دعوت نکردن ایران در این کنفرانس به دویچه وله گفت که در این نشست مساله در قدم اول صلح نیست، بلکه موضوع روی تشکیل یک اتحاد است.

او توضیح داد: "اگر دلیل اصلی کنفرانس یافتن صلح در خاورمیانه می بود، پس باید همه دعوت می شدند، طبعاً که روسیه و ایران نیز. من فکر می کنم که دلیل کنفرانس یافتن صلح نیست. این یک نشست کاملاً سیاسی است. ایالات متحده امریکا با متحدین خود و یا کشورهایی که می داند از این ابتکار حمایت می کنند، ملاقات می کند."

رادک سیکورسکی، وزیر خارجه پیشین پولند هراس دارد که این کنفرانس ممکن است به کشورش زیان برساند، قبل از همه در اتحادیه اروپا. او گفت: "ما نخست در بروکسل در موضع گیری مان در قبال ایران توافق می کنیم و بعد تصریح می کنیم که ما با آن موافق نیستیم. به این ترتیب این تصویر ایجاد می شود که به اتحادیه اروپا همگرا نیستیم."

امریکا اروپا را متفرق می کند

اروپا و ایالات متحده امریکا در برخورد با ایران، سیاست های مختلف را دنبال می کنند. این مساله در مورد توافقنامه اتومی با ایران بسیار روشن شد. امریکا در ماه می سال ۲۰۱۸  به صورت یکجانبه از این توافقنامه خارج شد و با وضع تحریمات اقتصادی جدید، به مبارزه ای با شعار "فشار حداکثر" علیه ایران شروع کرد.

اما کشورهای اروپایی مانند آلمان، بریتانیا و پاریس به عنوان امضا کنندگان توافقنامه می خواهند آن را حفظ کنند و خواهان ادامه گفتگو با ایران هستند.

واقعیت این است که ایران تا به حال به  همه قاعده های توافقنامه اتومی عمل کرده است و این امر را "سازمان بین المللی انرژی اتومی" در ۱۳ گزارشی که تا به حال تا نوامبر سال ۲۰۱۸ نشر کرده، تصدیق کرده است.

ایالات متحده امریکا ممکن است از علاقمندی پولند به حمایتش به عنوان ابزار قوی استفاده کند. توماس یگر، داشمند علوم سیاسی در دانشگاه کلن و کار شناس سیاست بین المللی توضیح می دهد: "همه دولت ها که خود را در خطر ببینند، در این صورت یک آدرس را به برای امنیت شان خواهند شناخت و آن واشتنگتن است. و در واشنگتن طبعاً از این نیازمندی استفاده می شود تا همبستگی دولت های اتحادیه اروپا را در هم بشکند. سیاست در قبال ایران چنین یک مساله است."

با در نظر داشت این نکته ها، علاقمندی اروپایی ها در مورد کنفرانس وارسا ناچیز بود. بعد از مشاجرات دیپلوماتیک در مورد محتوای مسایل مطرح در کنفرانس، دست کم خاصیت ضد ایرانی آن با توسعه آجندا تا حدی تضعیف شد.

فدریکا موگرینی نماینده عالی رتبه اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و امنیتی، اشتراک اش را در کنفرانس وارسا رد کرد.

در همین حال واشنگتن برای تشویق سفر وزرای خارجه اروپا، بر تلاش هایش افزوده است. در کنار مایک پومپئو وزیر خارجه، مایک پنس معاون رئیس جمهور و جرد کوشنر داماد و مشاور ترامپ در این کنفرانس شرکت می کنند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نیز در این کنفرانس اشتراک می کند.

von Hein, Matthias; Romaniec, Rosalia