کنفرانس "قلب آسیا" چه دست آوردی برای افغانستان دارد؟
۱۳۹۴ آذر ۱۷, سه‌شنبه
در کنفرانس "قلب آسیا" وزیران خارجه چهارده کشور منطقه شرکت می‌کنند و هفده کشور دیگر حامی این کنفرانس هستند. گسترش همکاری‌های منطقه‌ای برای مبارزه مشترک با تروریسم و تلاش برای گسترش ارتباطات تجارتی بین کشورهای منطقه، اهداف اصلی این کنفرانس است.
رئیس جمهور افغانستان در حالی به پاکستان می‌رود که روابط دو کشور در ماه‌های اخیر تنش‌آلود بوده است. اشرف غنی در نخستین روزهای حکومتش مذاکرات جدی را با مقامات پاکستانی در مورد صلح انجام داد اما در عمل جنگ افغانستان شدیدتر شد.
تشدید جنگ در تابستان سال جاری سبب سردی روابط بین دو کشور گردید و رئیس جمهور غنی در پاسخ به درخواست مقام‌های پاکستانی برای گفتگوهای صلح گفت تا زمانی که طالبان گردهمای بزرگی علیه افغانستان برگزار کنند، گفتگوهای صلح نتیجه‌ای در پی ندارد.
احمد شکیب مستغنی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان روز سه شنبه به دویچه وله گفت: «پروسه استانبول یا قلب آسیا پروسه ای است با محوریت افغانستان. این کنفرانس نسبت به هر کشور دیگر برای افغانستان اهمیت دارد و اهمیت آن هم به افغانستان بر می‌گردد تا پاکستان.»
داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجراییه حکومت افغانستان روز دوشنبه گفت امیدوار است که این نشست زمینه ثبات را در منطقه فراهم کند: «امیدواریم که نتایجی به نفع ثبات منطقه و برای تحکیم همکاری‌های صادقانه در مبارزه با تروریسم و همچنان در استفاده از فرصت‌های اقتصادی باشد که می‌تواند سبب بهبود زندگی همه مردمان منطقه شود.»
مبارزه مشترک با تروریسم
یکی از اهداف کنفرانس قلب آسیا، تامین ثبات در منطقه و مبارزه مشترک با تروریسم است. اما حکومت افغانستان همواره پاکستان را متهم به حمایت، تجهیز و تمویل گروه‌های هراس‌افگن کرده است. پاکستان نیز به نوبه خود افغانستان را به پناه دادن برخی از عناصر ضد پاکستانی متهم کرده است.
در چنین فضایی آیا مبارزه مشترک با تروریسم امکان دارد؟
رقابت هند و پاکستان بخشی از مشکل افغانستان خوانده می شود. مقام‌های پاکستانی ادعا دارند که هند حضور پررنگ در افغانستان دارد. مقام‌های حکومت افغانستان می‌گویند این کشور حق دارد با هر کشور دیگر روابط خوب داشته باشد ولی به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد تا از خاک افغانستان علیه کشور دیگری استفاده کند.
در کنفرانس قلب آسیا وزیر خارجه هند نیز حضور دارد. اکرم عارفی استاد روابط بین‌الملل به این باور است که افغانستان و هند انگشت انتقاد را به سوی پاکستان دراز خواهند کرد و در چنین فضایی نمی‌توان امیدوار بود که توافق عمده‌ای برای صلح و امنیت در منطقه به دست آید.
از سوی دیگر طالبان دارای رهبری واحد نیست. معلوم نیست که ملا اختر منصور زنده است یا خیر زیرا اخیرا شایعاتی در مورد مرگ او پخش شد. آقای عارفی می‌گوید ممکن است پاکستان در این کنفرانس وعده دهد که زمینه مذاکره با طالبان را فراهم می‌کند ولی در عمل سیاست‌هایش اینگونه نخواهد بود.
زیر فشار امریکا؟
نماینده خاص ایالات متحده امریکا برای افغانستان و پاکستان اخیرا از دو کشور خواسته است تا برای بهبود وضعیت در منطقه باهم همکاری کنند. اما وزارت خارجه افغانستان می‌گوید سفر رئیس جمهور غنی و گفتگوی او با مقام‌های پاکستانی زیر فشار هیچ کشور دیگر صورت نمی‌گیرد. آقای مستغنی گفت افغانستان به عنون یک کشور مستقل در مورد روابط خارجی‌اش «با استقلال تمام» تصمیم می‌گیرد.
چرا رئیس جمهور؟
کنفرانس قلب آسیا در سطح وزیران خارجه برگزار می‌شود اما اشرف غنی یگانه رئیس جمهوری است که در این کنفرانس شرکت می‌کند. وزارت خارجه افغانستان می‌گوید چون کنفرانس قلب آسیا با محوریت افغانستان برگزار می‌شود به این دلیل رئیس جمهور غنی در آن شرکت کرده است.
رئیس جمهور افغانستان روز دوشنبه گفت می‌خواهد پیام واضحش را در این کنفرانس به جهان برساند: «کنفرانس از ما است. تمام دنیا یکی پی دیگر از ما این تقاضا را کرده است. نمایندگان کشورهای جهان می‌آیند. ما باید پیام‌های واضحی از مشکلات خود داشته باشیم.»
هرچند مقام‌های حکومتی امیدوارند که این کنفرانس بتواند زمینه‌ای را برای کمک به ثبات در منطقه فراهم کند ولی آگاهان می‌گویند پیچیدگی اوضاع به حدی است که نمی‌توان با چنین کنفرانس‌هایی به معضل منطقه‌ای نقطه پایان گذاشت.