وضع پرتلاطم حقوق بشردرافغانستان وجهان

درافغانستان کمسيون پروسه مستند سازي اتهامات ، متهمان به جرايم جنگي وجنايات ضد بشري آغاز گرديده است.

مسئله اعتراضات خشونت بار عليه انتشارکاريکاتورهاي پيامبر اسلام تفسيرهاي آزادي بيان را بارديگردرمعرض مباحثه قرارداده است.

پروسه مستند سازي اتهامات عليه متهمان به جرايم جنگي وجرايم ضدبشري آغازگرديده است

پروسه مستند سازي کمسيون مستقل حقوق بشر افغانستان درراستاي برنامه صداي مردم براي تامين عدالت، جهت تهيه اسناد درمورد اثبات اتهامات کساني که متهم به جرايم جنگي وجرايم ضد بشري درافغانستان مي باشند ، آغازگرديده است.

درحاليکه سازمانهاي مختلف حقوق بشر، ازجمله کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان اشارات واضحي که دلالت به دست داشتن بسيارافراد قدرتمند سياسي ونظامي افغانستان درجنابات جنگي وجنايات ضد بشري نموده اند، وحتا درآستانه انتخابات پارلماني افغانستان، متهمان به شرکت درجرايم جنگي وجرايم ضد بشري را مستحق شرکت دررقابتهاي انتخاباتي نمي دانستند، لاکن درعمل ديده شد که شمارزياد چنين افراد کرسيهاي پارلمان را به خود اختصاص داد ه وبيم آنرا به وجود آورده اند ، تا مبادا با اعمال نفوذ درقانونگذاري نوعي مصئوونيت هميشگي براي خود کمايي نمايند .

خانم داکترسيما سمررئيس کميسيون مستقل حقوق بشرافغانستان ، باوجود همه اين دشواريها اميدواراست ، محاکمه مرتکبان جرايم جنگي وجنايات ضد بشري درافغانستان عملي گردد، لاکن وي تحقق اين امررا مستلزم وقت وزمان مي داند .

"چيزي را که ماهميشه ازطريق کميسيون گفته ايم اينست که ؛ به افرادي که متهم به جرايم جنگي وجرايم ضد بشري اند، درهرمقامي که باشند؛ چه درشورا باشند، چه درسنا وچه درشوراهاي ولايتي وياپستهاي دولتي ، هيچگونه مصئوونيتي ازجانب هيچ کسي داده نمي شود. اما زمان ضرورت است تا اين قضايا واقعاً تطبيق شوند.

غيرازافراد متهم به تخطي ازحقوق بشرکه به پارلمان رفته اند، افراد سالم هم درپارلمان استند. ماو شما تلاش ما بايد اين باشدتا افراد سالم ، افراد متعهد، افرادي که متهم نيستند، وافرادي که به اين کشورصادق اند، تقويت شوند."

دراين ميان دوردوم محاکمه اسدالله سروري رئيس سابق اگسا که يکي ازمتهمان به جنايات جنگي وجنايات ضد بشري است، با تقاضاي متهم براي به دست آوردن مهلتي تا بتواند اتهامات مدعي العموم يا سارنوالي را مورد غورقراردهد، بدو کدام نتيجه پايان يافت.

گرچه کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان قوانين ودستگاه قضايي افغانستان را داراي کفايت لازم براي محاکمه اسدالله سروري نمي داند، ودرحال حاضر محاکمه اسدالله سروري درمحکمه امنيت ملي که اصولاً با يد جرايم سياسي عليه دولت را مورد داد رسي قراردهد صورت مي گيرد، واتهام اسدالله سروري نيز اصولاً توطئه عليه دولت اسلامي افغانستان قلمداد شده است، با اينهم عده اي ازبازماندگان قربانيان شکنجه وکشتاراگسا تحت رياست اسدالله سروري دردوردوم محاکمه وي شرکت نموده بودند وگويا اينطوربه نظرمي رسد که اتهامات جرايم جنگي وجرايم ضد بشري وي نيز مورد داد رسي قرارخواهند گرفت.

اما با توجه با جنگهاي قدرت دراوايل دهه 90 عيسوي ، که پاي برخي ازافراد وجناحهاي قدرتمند سياسي کنوني نيز درآن دخيل پنداشته مي شود ، بيم آن مي رود که محاکمه اسدالله سروري به يک نوع سازش غيرعادلانه مبدل گردد.

اين نگراني نه تنها نزد تحليل گران سياسي وجود دارد، بلکه سازمانهاي متعدد حقوق بشرنيز درآن سهيم استند. بطورنمونه ،" پروژه عدالت افغانستان " که گزارش 168 صفحه اي را درمورد ارتکاب جنايات جنگي بين سالهاي 1978-2001 درافغانستان انتشارداده است ، پروسه محاکمه اسدالله سروري را ازاساس باطل خوانده است. پروژه عدالت طي اعلاميه اي نوشته است :

"سروري رئيس اگسا بود واگسا بحيث دستگاه استخبارات وشکنجه دوران تره کي – امين مسئوول اعدامهاي صحرايي وناپديد شدن تعداد بيشماري ازافغانها درسالهاي 1978-1979 مي باشد. پروسه عدلي کنوني ازنظر" پروژه عدالت افغانستان برنورمهاي بين المللي قضاوت عادلانه مطابقت نداشته وحتي به شهود موجود موقع اداي شهادت داده نشده ، اظهارات شان ثبت دوسيه نگرديده است."

مشکلات درمورد تفسيرآزادي بيان ومطبوعات بعداز انتشارکاريکاتورهاي حضرت پيامبراسلام

پس ازآنکه روزنامه جيلاندز- پوستن دنمارک ، در30 سپتمبر2005 کاريکاتورهايي ازتصاويرپيامبراسلام را انتشارداد، نخست اعتراضات برعليه کاريکاتورها کمي دورترازجامعه مسلمانان دردنمارک به وجود آمد، اما درماه فبروري اعتراضات گسترده اي درکشورهاي اسلامي که بعضاً با خشونت وخونريزي هم توام بود به وقوع پيوستند.

ازقرارمعلوم اين کاريکاتورها موجب رنجش مسلمانان شدند. بسياري ازمسلمانان نمايش تصويري حضرت پيامبراسلام را مجازنمي دانند. برخي نيز اين کاريکاتورها را بسيار توهين آميز مي شمارند. سازمان کنفرانس کشورهاي اسلامي که از 57 کشورنمايندگي مي نمايد، ازدولت دنمارک به علت قصوردرمعذرت خواهي وعدام اتخاذ تصميمي عليه روزنامه جيلاندز- پستن انتقاد کرد. درحال حاضر اين سازمان درصددتدوين طرحي مي باشد که مطابق به آن ازحملات وتعرضات به عقايد وباورهاي ديني جلوگيري شود.

خشونتهايي که درکشورهاي اسلامي دربرابرنمايندگيهاي سياسي دنمارکي واروپايي صورت گرفته اند، برعلاوه به آتش کشيدن وخسارتمند ساختن ساختمانها ، متاسفانه موجب کشته شدن دهها نفرنيز گرديده اند.

روزنامه جيلاندز – پوستن چهارماه پس ازآنکه موجب رنجاندن مسلمانان شد، معذرتخواهي نموده وگفته است که قصد واراده تحريک توطئه اي عليه مسلمانان نداشته است. اما درعين زمان اين روزنامه ازحقش براي انتشاردادن کاريکاتورها دفاع نموده است.

اين رويدادها همه موجب دوباره مورد بحث قراردادن آزادي بيان ومطبوعات گرديده است.

برخي ازمسلمانان انتشاراين کاريکاتورها را ناشي ازرشد تعصبات وبدگمانيها غرب عليه مسلمانان مي دانند. اين درحاليست که مسلمانان بزرگترين اقليت ديني را درقاره اروپا تشکيل مي دهند.جنگ عراق وافغانستان ومنازعه درخاورنزديک نيز براين دشواري مي افزايد. گرچه تاکنون اعتراضاتي که به عمل آمده اند، مستقيماً به تبعيضات عليه مسلمانان اشاره نکرده بلکه بيشتراهانت به مقدسات را اساس قرارداده اند

قوانين بين المللي تاکنون پاسخي درمورد چگونگي انتشاراين کاريکاتورها ندارند.مسلمانان مدعي اند که قانونهايي براي دفاع ازحريم مقدسات برخي اديان دراروپا وجود دارند، که اين درمورد اسلام رعايت نه شده است. ازجانب ديگربيم آن وجود دارد که اعمال محدوديتي ازجانب دولت درمورد معيني ازآزادي بيان وانديشه، مورد سوءاستفاده دولتها قرارنگيرد. گفته مي شود که اين وظيفه سربيران روزنامه ها است تا ازانتشارمسائلي درمطبوعات نظارت به عمل آورند، که احتمال بروزيک ناآرامي اجتماعي ازآن متصورباشد.

بهرصورت اينها وبرخي ازنکات ديگررئوس مسائل مورد بحث درمورد آزادي بيان وانديشه مي باشندکه هرکدام پاسخ طلب اند.

درحاليکه آزادي بيان وانديشه به مثابه اصلي مورد تائيد قرارگيرند، مدارا وگفتگو وتماس ميان فرهنگها وسايلي براي حل مشکلات قبول گردند، جلو هرگونه سوء تفاهم ويرانگرگرفته مي شود.