نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت گشایش یافت
۱۳۹۰ مهر ۲۱, پنجشنبه
هر سال در ماه اکتوبر هزاران کارمند از بنگاه های انتشاراتی، کتاب فروشی ها، کتابخانه ها، دفترهای نمایندگی آثار ادبی و به خصوص نویسندگان و دوست داران کتاب به شهر فرانکفورت آلمان گردهم می آیند. رسانه های جمعی این نمایشگاه را محل مطلوبی برای گزارش دهی کشف کرده اند: بازی های المپیک و بازی های جام جهانی فوتبال هیچ کدام نمی توانند در زمینه شمار گزارشگران با این نمایشگاه کتاب رقابت کنند.
البته در این میان اغلب کشورهای اروپایی، آسیایی و امریکایی نمایشگاه های کتاب خود را دارند. اما تنها فرانکفورت امکان دیدار با همه آن هایی را می دهد که در دنیای کتاب واقعا اهمیت دارند. شمار شرکت کنندگان بریتانیایی که به نمایشگاه فرانکفورت می آیند، دو چند از آنانی است که در نمایشگاه های مشابه در لندن سهم می گیرند.
بیش از دو سوم شرکت کنندگان در نمایشگاه فرانکفورت از خارج می آیند. اما مسوولان این نمایشگاه بر این مساله واقف هستند که دنیای کتاب در حال تغییر و تحول است. یورگن بس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت می گوید: «ما در سال 2011 با تغییراتی قابل ملاحظه مواجه هستیم».
او در یک کنفرانس مطبوعاتی به مناسبت گشایش نمایشگاه، مساله ای را مطرح کرد که برای اهل کتاب خبر تازه و غیرمنتظره ای نیست.
بوس گفت: «در بخش نشر کتاب باید تغییراتی به وجود بیاید»، چرا که دیجیتالیزه کردن ادبیات ساختارهای آشنا را درهم می شکند، اما همزمان راه های جدیدی برای نشر و فروش کتاب می گشاید.
این نمایشگاه هرسال یک کشور را به طور افتخاری مهمان کرده و آثار ادبی آن را به جهانیان معرفی می کند. امسال نوبت کشور آیسلند است.
آودور یونس دوتیر در آیسلند نویسنده ای سرشناس و محبوب است. رمان ها و نمایشنامه هایش جایزه های بسیاری را صاحب شده اند. یکی از رمان هایش به نام «دنیا در آن سوی آب ها در انتظار است» برای نخستین بار به مناسبت برگزاری نمایشگاه فرانکفورت به زبان آلمانی چاپ می شود.
او می گوید، اگرچه ماجرای این داستان در آیسلند اتفاق می افتد، بازهم برای مردم خارج از آیسلند نیز جالب است. خانم یونس دوتیر راجع به این اثرش می گوید: «وقتی که ما مشکلات جهانی را در این جزیره کوچک پیاده کنیم، این مشکلات به نظر بی معنا می آیند. من این کار را در این کتاب انجام داده ام. کشور ما همانند یک قریه کوچک است و موضوعات بین المللی این جا به نحوی عجیب به نظر می رسند».
در دنیا به سختی می توان کشور دیگری را پیدا کرد که به تناسب جمعیت اش این همه کتاب نوشته شده و فروخته شده باشد. اتحادیه نویسندگان آیسلند حدود 400 عضو دارد. 40 بنیاد انتشاراتی در این کشور فعالیت می کنند. این ارقام به تناسب شمار اندک جمعیت این کشور، حکایت از تمرکزی بسیار بالا در این زمینه ها دارند.
اما کریستیان یوناسون، ناشر و دانشمند ادبیات می گوید که آیسلندی ها مدت زمان زیادی با مردم دیگر نقاط جهان و حتا اروپا ارتباط نداشته اند. به گفته او «ادبیات آیسلند مدت زیادی در ارتباط با اروپا و حتا با ادبیات اسکاندیناوی زبان در یک گفتمان واقعی نبود».
در سال های 80 قرن پیشین میلادی، بنیادهای انتشاراتی آیسلند برای نخستین بار به فکر صدور ادبیات این کشور افتادند. آن ها از خود پرسیدند که چه چیزی ادبیات آیسلند را از دیگر نقاط جهان متمایز می سازد.
یوناسون می گوید: «این ها بیشتر رمان هایی بودند که بر چگونگی روایت داستان تمرکز داشتند. خواننده متوجه می شد که نویسنده داستان را با علاقه و ذوق تعریف می کند. برخی اوقات یک جنبه سحر و جادو نیز در این رمان ها نقش داشت».
آیسلندی ها عاشق مطالعه هستند. یک آیسلندی به طور متوسط هر سال 8 کتاب می خرد. به این ترتیب شمار کتاب های به فروش رسیده در سال به 2،5 میلیون جلد می رسد. کتاب فروشی ها در فصل زمستان محل مورد علاقه ملاقات باشندگان محل است. هوا در این فصل بیش از 16 ساعت در روز تاریک است. برخی از کتاب فروشی ها 24 ساعت در روز باز هستند.
افزون بر آن، آیسلند در تناسب به جمعیت اش، بیشترین جایزه نوبل را کسب کرده است، حتا اگر تنها یک بار برنده این جایزه بوده باشد. هالدور لکس نس، نویسنده ایسلندی (1998-1902) در سال 1955 برنده جایزه نوبل ادبیات شد. از او به عنوان بنیانگذار ادبیات مدرن آیسلندی یاد می شود.
ادبیات آیسلندی به لکس نس خلاصه نمی شود: آرنالدور ایندریوسون نیز یک نویسنده سرشناس در سطح بین المللی است. همچنین هالگریمور هلگاسون با داستان اش «ریک جاویک 101) مشهور شد. از روی این رمان کوتاه بعدا یک فلم ساخته شد. جهانگردان از سراسر جهان اکنون به ریک جاویک می آیند تا در طول شب جشن بگیرند.
دویچه وله/ مهرنوش انتظاری
ویراستار: عارف فرهمند