نخستين ائتلاف در قرغزستان ناکام شد

صرف چند روز پس از آنکه قرارداد ائتلاف به امضاء رسيده بود، الماس بيک اتمبايف، رهبر حزب سوسيال ديموکرات قرغزستان به تاريخ 3 ام دسمبر پايان ائتلاف را اعلام کرد. اتمبايف که ميخواست نخست وزير شود، گفت: « اصلاً بايد مجموع آراء هرسه فراکسيون يا جناح حزبي به 67 رأي بالغ ميگرديد، اما بايد اعتراف کرد که متأسفانه صرف 58 نماينده رأي موافق داده بودند، که اين کدام اکثريت پارلماني نيست ».

پارلمان قرغزستان درمجموع داراي 120 کرسي مي باشد. بر اساس انتخابات ماه اکتوبر، پارلمان اين کشور داراي 5 فراکسيون يا جناح حزبي مي باشد: حزب " اتا-شورت" 28 کرسي، سوسيال ديموکرات ها 26 کرسي، حزب " آرناميس" 25 کرسي، حزب "ريسپوبليکا" 23 کرسي و حزب " اتا-مکين" ، 18 کرسي دارد.

چه کسي از راي دادن امتناع کرده است

از آنجاييکه رأي گيري در مورد رياست پارلمان بطور سري صورت گرفت، معلوم نيست که کدام نماينده ها از دادن رأي امتناع کرده اند. دميرا نياساليوا از حزب سوسيال ديموکرات ها اطمينان داد که حزبش قرارداد را مراعات کرده است. او گفت: « در بين فراکسيون ما اسراري وجود ندارد که کي چگونه رأي داده است». تمام نماينده ها چنانچه توافق شده بود براي تقي بايف رأي دادند. تاش پولوت بالته بايف از فراکسيون اتا-مکين شک دارد که ممکن است حزب ريسپوبليکا باعث از بين رفتن ائتلاف شده باشد. او انتقاد کرد که « باوجود توافق ايجاد شده براي ائتلاف، شماري از نماينده ها به وعده هاي شان وفا نکردند». از نظر بالته بايف ممکن رشوت در آن نقش داشته باشد.

انتقاد از قانون اساسي جديد

مرات سلطانوف از فراکسيون اتا شورت گفته است: ناکامي ائتلاف نشان دهندۀ ضعف قانون اساسي جديد است. او گفت: « سيستم پارلماني فايده و ضرر خود را دارد. امروز واضحاً ضرر آن ديده ميشود». او تغييرات مثبت را در آن ضروري ميپندارد. قانون اساسي جديد که دريک همه پرسي در ماه جون امسال مورد قبول واقع شد، از قدرت رئيس جمهور به نفع پارلمان ميکاهد. بيش از همه حزب ناسيوناليستي اتا شورت که به محل تجمع طرفداران کرمان بيک با کي يوف رئيس جمهور مستبد وبرکنارشدهء پيشين تبديل شده است. باکي يوف که يک سياستمدار اقتدار گرا بود ، در7 ام اپريل ازمقامش برکنار شد. در انتخابات پارلماني ماه اکتوبر حزب اتاشورت منحيث قوي ترين فراکسيون يا جناح حزبي به پارلمان راه يافت. اما اين حزب به تنهايي نمي تواند حکومت کند.

تلاش براي دومين ائتلاف

بعد از ناکامي ائتلاف اولي متشکل از سه حزب، بايد طبق قانون اساسي، خانم روزا اوتونبايوا رئيس جمهور قرغزستان ، فراکسيون يا جناح حزبي ديگري را براي تشکيل يک حکومت ائتلافي جديد موظف بسازد. او عمر بيگ تقي بايف را براي تشکيل حکومت ائتلافي موظف ساخته است. تقي بايف تلاش دارد تا ائتلافي را از حد اقل 4 حزب بوجود آورد.

در صورتيکه اين بار نيز تشکيل حکومت با ناکامي مواجه شود، در آن صورت وظيفۀ پارلمان است تا در مورد حکومت ائتلافي تصميم بگيرد. و در صورتيکه نتواند اين کار را انجام دهد، بايد پارلمان منحل شود و انتخابات جديد برگزار گردد.

مارکيان اوستاپچوک/ خالد صديقي

ويراستار: رسول رحيم