محافل مجلل روز زن و واقعیت‌های دردناک زنان افغان
۱۳۹۶ اسفند ۱۷, پنجشنبه
حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پس از شکست طالبان آغاز شد. قانون اساسی حق برابر زن و مرد را به رسمیت شناخت و قوانین دیگری نیز برای حمایت از حقوق زنان به تصویب رسید.
قانون منع خشونت علیه زن، انواع خشونت‌ها را تعریف کرد و برای هر یک از این خشونت‌ها مجازات تعیین نمود. این قانون حالا در محاکم افغانستان مبنای فیصله است و قرار است عاملان خشونت علیه زن براساس آن مجازات شوند.
تاکید بر حضور موثر زنان عرصه‌های سیاسی و امنیتی
اما حمایت قانونی از حقوق زنان در افغانستان به معنی حل تمام چالش‌ها نیست. چنانچه سیما سمر رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان روز پنجشنبه در مراسم تجلیل از روز جهانی زن بر موثر بودن حضور زنان در ادارات تاکید کرد: «حضور زنان در وزارت‌خانه‌ها باید قبول شود. نه تنها بخاطر روز هشت مارچ. این گونه نباشد که به خاطر روز هشت مارچ به زنان احترام شود، ولی در روزهای دیگر زنان فراموش شوند. این درست نیست. برخورد با زنان در نهادهای دولتی باید همراه با کرامت انسانی باشد.»
رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تاکید کرد که زنان باید در تمام سطوح تصمیم‌گیری شریک باشند، در غیرآن صورت، پالیسی‌ها و برنامه‌های انکشافی طوری تدوین می‌شود که حقوق زنان در آن جایی ندارد.
خانم سمر گفت: «زنان باید شریک پلان باشند. فکر می‌کنم وزارت‌های دفاع و داخله هنوزهم زنان را در پلان‌سازی شریک نمی‌کنند. نمونه‌اش شورای امنیت است که در آن هیچ زنی حضور ندارد، زیرا فکر می‌کنند که موضوعات امنیتی به زنان هیچ ارتباطی ندارد.»
در روز جهانی زن مقام‌های حکومتی وعده‌های زیادی برای زنان می‌دهند. تجلیل از این روز در نهادهای دولتی پررنگ است و محافل مجللی برای تجلیل از این روز برگزار می‌شود؛ اما واقعیت زنان افغان چنین نیست.
عفیفه یک زن افغان می‌گوید: «اصلا زن را یک انسان فکر نمی‌کنند. زنان را یک چیز بیکاره فکر می‌کنند، در حالی که زن و مرد هر دو را خدا پیدا کرده است. زنان برای این نیست که مردان بر آن‌ها ظلم کنند، آن‌ها را بسوزانند یا خفه کنند. ما این مسایل را دیده ایم و تجربه کرده‌ایم.»
عفیفه در مورد انواع خشونت‌های عادی علیه زنان در افغانستان می‌گوید: «موی کندن، سوختاندن و انواع خشونت‌ها علیه زن وجود دارد. بدون این که زنان گناه و خطایی داشته باشند.»
زنان و اقتصاد
حضور زنان در عرصه‌های اقتصادی نیز اندک است. شمار زنان تجارت پیشه بسیار محدود است و به دلیل حساسیت‌های اجتماعی آن‌ها نمی‌توانند مانند مردان در فعالیت‌های اقتصادی و بازار سهم داشته باشند. در سال‌های اخیر تعداد کمی از زنان در عرصه تجارت‌های کوچک مانند مغازه‌داری مصروف شده‌اند.
تنها دست آورد حکومت وحدت ملی ایجاد اتاق تجارت زنان می‌باشد. رولا غنی، بانوی اول افغانستان در پیامش به مناسبت روز جهانی زن گفت: «اتاق تجارت و صنایع زنان افغان که اخیرا افتتاح گردید، نتیجه چند سال کار زنان بود. (تلاش ها) حالا نتیجه داده است.»
کرشمه یک زن افغان به این باور است که حکومت باید زمینه فعالیت‌های اقتصادی زنان را فراهم کند زیرا حضور زنان در عرصه اقتصادی به معنی توسعه و پیشرفت کل جامعه است: «زن‌ها باید در عرصه اقتصاد فعال باشند. در یک خانواده هفت یا ده نفری تنها یک مرد نمی‌تواند معیشت همه خانواده را فراهم کند. زنان هم باید کار کنند و در عرصه اقتصادی فعال باشند.»
حمایت از زنان روستایی
شعار امسال روز جهانی زن حمایت از زنان در روستاها است. این در حالیست که زنان روستایی افغانستان با مشکلات زیادی روبرو هستند. زنان در روستاهای ناامن به حقوق اساسی شان مانند تعلیم، تحصیل و حتا خدمات صحی دسترسی ندارند.
جنگ و ناامنی از زنان روستایی افغانستان قربانی می‌گیرد، چنانچه براساس آمار یوناما، ۳۰۰ زن در سال ۲۰۱۷ جان شان را در نتیجه جنگ و حملات انتحاری از دست داده‌اند.
سیده هاشمی، یک شهروند افغانستان می‌گوید: «زنان در روستاها مشکلات زیادی دارند. سهولت اصلا وجود ندارد. کار خانه، کار بیرون و مالداری به دوش شان می‌باشد و همه حق و حقوقی که زنان دارند نقض می‌شود.»
خانم هاشمی تاکید می‌کند که بجای شعارهای یک روزه، دولت باید در عمل زمینه را برای فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان فراهم کند.
ح. همراز