سیدکاظم فاضل :کابینه آقای کرزی یک کابینه مصلحتی است.

دویچه وله : آقای فاضل به موجب قانون اساسی افغانستان پارلمان در کنار قوه قضایه و مجریه یکی از قدرت های مهم دولت را به نمایش میگذارد. شما برای قوه ی مقننه چه مقام و ارزشی را قایل استید؟

آقای فاضل: قوه ی مقنننه و یا پارلمان یکی از ارکان عمده ی دولت در پهلوی دو قوای دیگر، قضایه و اجراییه است، که از یکسو پایه بسیار نیرومندی برای دولت است و ازسوی دیگر میتواند به عنوان یک قوه ی بازدارنده در مقابل بعضی تصمیمات دولت که مخالف بعضی رسوم ویا منافع ملت است، میتواند قرار گیرد. یعنی هم قوه ی است که دولت را قدرت می بخشد و هم قوه ی است بازدارنده برای اعمال و نظارت بر دولت.

دویچه وله: آقای فاضل شما با چه برنامه ای مشخصی خود را به پارلمان نامزد کردید؟ آیا شما برنامه ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارید؟ اگر دارید لطفاَ به یکی دو مورد آن اشاره نمایید.

آقای فاضل: برنامه ها را میشود که به سه بخش تقسیم نمایم. برنامه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی.

در بخش اقتصاد، اگر من در پارلمان راه پیدا کنم، طرفدار اقتصاد بازار آزاد، روشد سکتور زراعت و مالداری و همچنان استفاده از منابع داخلی چه از زیر زمینی و چه از بنادر و مالیات و امثال آن.

وچیزی مهمتر از همه ایجاد زمینه های کار و اشتغال، بخاطریکه چیزی که در افغانستان بیدادمی کند ومعضل مهم است بیکاری است.و در بخش اقتصاد و مالداری .دیگر در بخش سیاست و اجتماع مبارزه بسیاربی امان و پیگیر با فساد اداری و شایسته سالاری، بخاطر معضل مهم که فعلاَ ما با آن روبه رو استیم فساد اداری است .که بیداد می کند و مردم افغانستان را به سطوه آورده.و این دلیل عمده اش یکی فقر است و دیگرش این که افراد شایسته در این بخش توظیف نشده. یعنی کسانی که در راس ادارات قرار دارند بر اساس ضوابط نبوده بلکه براساس روابط بوده. همچنان رشد در قسمت فرهنگ جامعه. اگر ما یک جامعه فرهنگی نداشته باشیم معارف و تعلیم و تربیه ، آموزش و پرورش جامعه اگر رشد نکند؛ ما مشکل اساسی را همیشه خواهیم داشت. بناَ من برنامه عمده در بخش اقتصاد، سیاست و اجتماع و همچنان فرهنگ دارم که خدمت شما عرض کردم. این سه بخش باید اصلاح شود. چون اگر این سه بخش اصلا نشود ما دولت مقتدریکه بتواند به مردم خدمت نماید در آینده نخواهیم داشت.

دویچه وله: شما از اقتصاد بازار آزاد گفتید، آیا افغانستان آمادگی این را دارد که این تجربه را انجام دهد؟ افغانستان در حال حاضر تمام رکن های اقتصادیش از بین رفته. آیا بازار آزاد میان مردم عادی و قشر سروتمند، فاصله طبقاتی را بیشترنخواهد کرد؟

آقای فاضل:این را باید ما تجربه کنیم. اگر تلخ هم باشد. اگر ما طرفدار بازار آزاد نباشیم، اگر باز هم متکی به بازار بسته باشیم زمینه های رشدی وجود ندارد. هرچند این دشوار و تلخ است. ولی باید در افغانستان تجربه شود.

دویچه وله: افغانستان به مقام یک کشور کثیرالمله خانه مشترک همه اقوام و گروه های قومی است. در انتخابات ریاست جمهوری تعلقات قومی بسیار روشن و آشکار به چشم می خورد. چه فکر می کنید آیا در انتخابات پارلمانی هم این تمایل مشاهده میشود؟

آقای فاضل: افغانستان چون یک جامعه بسته، قبیلوی و قومی است و ما هنوز یک ملت نیستیم و نمی توانیم بگویم ملت افغان، بخاطر اینکه همان مشخصه های که برای یک ملت ضروری است، در جامعه ما دیده نمیشود. لابد در انتخابات که پیش روی داریم روابط قومی، خانوادگی و قبیلوی بر پارلمان نیزسایه می افگند. من فکر می کنم که پارلمان آینده افغانستان هم متاثر از گرایش های که قبلاَ وجود داشت، خواهد بود. و ما نمی توانیم به عنوان یک ملت واحد، شایسته ها و نخبه های خود را در پارلمان معرفی کنیم و ملاحظات پولی، اقتصادی، قومی، زبانی و سمتی بر این جریان سایه خواهد افگند.

دویچه وله: با توجه به فرموده ی شما پس چه تاثیری در پارلمان آینده افغانستان خواهد گذاشت؟

آقای فاضل: تاثیراتش معلوم است. تاثیراتش این است که چون ما تازه از یک جنگ فارغ شدیم و میخواهیم بطرف دمکراسی و جامعه مدنی برویم. لابد ما باید تحمل نماییم . من اعتقادم بر این است که ما یک تا دو دور دیگر هم باید حوصله داشته باشیم تا صاحب یک پارلمان به حق باشیم. و فعلاَ ناگزیر در دور اول این زهر کشنده و آزاردهنده را باید بچشیم و منتظر بمانیم که افغانستان بعد از گذشتن یک 5 ـ 10سال بعد صاحب یک پارلمان مردمی گردد. ولی فعلاَ همین قدرش هم برای ما نوید بخش است که ما از حالت جنگ گذر می کنیم و بطرف صلح و دمکراسی روان استیم. و این پارلمان اگرچه هم علیل وبیمار باشد، بنابر روابط و سلیقه هم انتخاب شود، باز هم یک روزنه ی امید است برای آینده و پارلمانهای بعدی ما.

دویچه وله: پیشتر هم شما به رای اعتماد اشاره نمودید. به اساس قانون اساسی کابینه رییس جمهور بایست از پارلمان رای اعتماد به دست بیاورد. آیا حامد کرزی با کابینه خود میتواند رای اعتماد شما را به دست بیاورد؟

آقای فاضل: این مربوط به این است که ما در پارلمان چه کسانی را داریم. اگر در پارلمان اشخاص واجد شرایط و وکلای واقعاًصاحب تدبیرواندیشه راه پیدا کردند .بنظر بنده کابینه آقای کرزی یک کابینه مصلحتی ،مریض و علیل است. باید چند تا از این مریض ها برداشته شوند و بجایش اشخاص مستحق جا گزین شوند. واگراحیاناً این پارلمان، پارلمانی بود که به اساس بازهم ملاحظات قومی، منطقوی و گرایشهای قبیلوی بوجود آمد، لابد مریض مریض خود را تایید می کند و قابل تاییدش خواهد بود وکابینه سرجایش خواهد ماند و اگر انسانهای منصف وبا جرات باشند، باید 5 تا 6 تن از این وزرا را از کابینه حذف کنند و برای آقای کرزی بگویند که باید کابینه درستی ارایه بکند. تا بتوانیم صاحب یک کابینه قوی و نیرومند باشیم.

دویچه وله: آقای فاضل یک جهان سپاس وتشکر.

آقای فاضل: تشکر از شما هم.