سفرکرزي به ايران

حامد کرزي در اين سفرش با مقامهاي ايران و ساير کشورهاي شرکت کننده در جشن نوروزي ديدار ميکند و برخي معتقد اند که گفتگو در مورد وضعيت افغانستان، بخشي از آجنداي اين ديدارها خواهد بود.

حامد کرزي، در آستانهاي که تفاوت ديدگاهها ميان وي و امريکا در مورد مصالحه با طالبان و مسايل افغانستان ديده ميشود، سفرهاي منطقهاياش را افزايش داده است.

قبلا حامد کرزي از پاکستان و چين نيز ديدن کرده و مقامهاي هندي، ايراني و پاکستاني نيز از افغانستان ديدار کرده اند.

گسترش همکاريهاي منطقهاي، نکتهاي است که مقامهاي داخلي و بينالمللي به آن تاکيد ميکنند. در استراتژي باراک اوباما براي افغانستان و پاکستان نيز به همکاريهاي منطقهاي تاکيد شده است.

مير احمد جوينده، نمايندهي مردم کابل در مجلس ميگويد: "خوب، فکر ميکنم يکي از مطالبي که هميشه در پاليسي سياست خارجي افغانستان خالي و ضعيف بوده، عدم همکاري با کشورهاي منطقه، کشورهاي عربي و کشورهاي اسلامي بوده. ولي تازه دولت افغانستان دارد اين نواقص خود را درک کرده، و بايد در اين حصه توجه کند که بدون کشورهاي همسايه، مشکل است که براي تامين صلح در افغانستان کار کنيم".

ولي، به باور برخي تحليلگران ديگر، تلاشهاي منطقهاي حامد کرزي در حالي که رابطهاش با امريکا زياد خوب نيست، و گفته ميشود طرف گفتگوهاي امريکا بيشتر پاکستان است تا افغانستان، نميتواند به ثبات در کشور کمک کند.

زيرا، دولت افغانستان بايد توانايي ايجاد موازنه و روابط با کشورهاي منطقه و غربي را به صورتي داشته باشد که بهبودي روابط با کشورهاي همسايه، خصوصا کشورهايي که در رقابت با امريکا قرار دارند، رابطه افغانستان با حاميان غربياش را خدشه دار نسازد.

احمد بهزاد، نمايندهي پارلمان در مجلس: "فاصله گرفتن غرب از افغانستان و متمايل شدن قدرتهايي مانند ايالات متحدهي امريکا بار ديگر به اسلام آباد و پيگيري سياستهاي شان در منطقه از طريق اسلام آباد و واگذاري ابتکار عمل به پاکستانيها، کمترين نتيجهي سياستهاي متضاد آقاي کرزي است".

هفتهي گذشته مقامهاي امريکا با مقامهاي پاکستان در واشنگتن گفتگوهاي استراتژيک داشتند. رييس جمهور ايران، به عنوان رقيب ديرينهي سياسي-فکري امريکا، در سفرش به افغانستان، در حضور حامد کرزي نيروهاي خارجي در افغانستان را اشغالگر توصيف نمود.

از سوي ديگر، تحليلگران معتقد اند که ضعف حامد کرزي و چيرگي سياستهاي پاکستان، باعث شده است که پاکستان در قضيهي افغانستان ابتکار عمل را به دست بگيرد و غرب به حامد کرزي به عنوان يک متحد استراتژيک، بياعتبار گردد.

از سوي ديگر، گزارشهايي وجود دارد که ايران به طالبان و حلقههاي تروريستي در کشور کمکهاي تسليحاتي ميکند. مقامهاي نيروهاي ايتلاف نيز چنين چيزي را تاييد کرده اند. رابرت گيتس، وزير دفاع امريکا قبلا گفته بود که ايران کمکهاي محدودي به تروريستان ميکند، و اگر بخواهد، ميتواند بيشتر کمک کند.

با وجود اين گزارشها، تاهنوز دولت افغانستان از تاييد اين موارد خودداري کرده، و به سياست دوستي خود با ايران، تاکيد کرده است.

بهزاد ميگويد: "آقاي کرزي و دستگاه ديپلوماسي افغانستان در رابطه به مواضع ايران و اقدامهايي که از آدرس حکومت ايران در رابطه به افغانستان صورت ميگيرد، کاملا منفعل عمل کرده و خلع سلاح بوده، و نه تنها نتوانسته از منافع ملي افغانستان در تنظيم روابط خود با ايران دفاع بکند، بلکه ابتکار عمل را دو دستي تقديم ايرانيها کرده است".

بهزاد معتقد است که ايران از تطبيق برخي پروژههاي بازسازي ما نند بند سلما در هرات و بند آب گردان کمال خان در ولايت نيمروز، مانع شده است.

جوينده نيز معتقد است که اگر دولت افغانستان بخواهد از ارتباطات منطقهاي بر عليه کشورهاي غربي حامي افغانستان استفاده کند، يا اگر کشورهاي منطقه بخواهند از طريق افغانستان عليه کشورهاي غربي استفاده کنند، به نفع افغانستان نيست.

جوينده ميافزايد: "جمهوري اسلامي افغانستان واقعا اگر طوري برخورد کند که از يک طرف ايران و کشورهاي قدرتمند منطقه را اطمينان بدهد که از موجوديت قوتهاي خارجي در افغانستان به هيچ وجه عليه منافع شما استفاده نخواهد شد. و همچنان به کشورهاي غربي و امريکا اطمينان بدهد که تامين مناسبات ما با کشورهاي همسايه به هيچ عنوان در مخالفت با پاليسيهاي شما نيست".

اما در شرايط فعلي که افغانستان از درون با چالشهاي گوناگون مواجه است، به باور برخي تحليلگران چنين تضميني به کشورهاي همسايه و غربي از جانب دولت افغانستان، دشوار است و نيازمند سياست فعال منطقهاي، حفظ رابطهي موثر با حاميان بينالمللي و تلاشهاي هماهنگ داخلي به خاطر به وجود آوردن يک ادارهي کارآ.

گزارشگر: فرهمند

ويراستار : رسول رحيم