«روح انقلاب چک» وفات کرد

واتسلاو هاول، رییس جمهور پیشین چک روز یک شنبه، 27 قوس/ 18 دسامبر، بر اثر بیماری طولانی به سن 75 سالگی وفات کرد. این نویسنده و شخصیت مبارز به بیماری تنفسی مبتلا بود.

وکلاف کلاوس، رییس جمهور چک که زمانی از رقیبان هاول بود، او را «سمبول دولت مدرن چک» عنوان کرده است. بارک اوباما، رییس جمهور امریکا گفته است که هاول صاحب سلاح اخلاقی بود که قوی تر از هر سلاح دیگری است. برخی روزنامه های چک، از او با عنوان «روح انقلاب چک» یاد کرده اند.

هاول زمانی در پاسخ به این سوال که از عجایب دوران ریاست جمهوری او چه بوده است، گفته بود که او زمان طولانی رییس جمهور بوده است: در آغاز رییس جمهور چکسلواکیا و از سال 1993 به بعد رییس جمهور چک.

در ماه نوامبر سال 1989 تظاهر کنندگان در پراگ، پایتخت چک به طرفداری از او فریاد می زدند. یک نویسنده کوچک اندام که در اوایل سال 1989 در زندان رژیم کمونسیتی به سر می برد، بعد از آن فریادها باید رییس جمهور می شد. او گفته بود: «حقیقت و عشق باید بر دروغ و نفرت پیروز شود».

هاول این جمله را در پاسخ به فریاد تظاهرکنندگان به زبان آورده بود و فقط چند هفته بعد از آن او ریس جمهور چکسلواکیا شد. مرد آرام و متواضع، ناگهان در سراسر جهان به نماد آغاز دموکراسی در کشورش تبدیل شد.

هاول در یک سنخرانی در کانگرس ایالات متحده امریکا گفته بود:«من از دو ماه به این سو رییس جمهور هستم و در هیچ مکتب ریاست جمهوری درس نیاموخته ام. یگانه مکتب من زندگی بوده است».

اما تا آن زمان برای او زندگی چندان آسان نبود. در آغاز اجازه تحصیل از او سلب شد. او همیار یک گروه تیاتر بود و نمایشنامه می نوشت و در سال 1968 منتقد سرسخت رژیم شد، زمانی که سربازان پیمان وارسا پراگ را اشغال کردند. هاول در سال 1977 از جمله موسسان یکی از جنبش های دموکراتیک به نام منشور 77 بود.

هاول یک مرد صلح خواه و آشتی جو بود. او نخستین کسی بود که اخراج اجباری آلمانی تبارهای چک را به شدت محکوم کرد: «این عمل مجازات نبود، بلکه انتقام بود. علاوه برآن ما آنها را به دلیل گناه و تقصیر فردی بیرون نکردیم، بلکه فقط به دلیل وابستگی به یک گروه خاص قومی. و با این باور که ما راه را به سوی عدالت تاریخی باز می کنیم، برای شمار زیادی از انسان های بیگناه به خصوص زنان و کودکان مصیبت و رنج آوردیم».

هاول زمان های تلخی را نیز در زمان ریاست جمهوری اش تجربه کرد. در تابستان سال 1992 ناسیونالیست های سلواکی فریاد می زدند که «ما هاول را نمی خواهیم»، و به سوی او تخم مرغ پرتاب می کردند. اندکی بعد از آن هاول از مقام اش به عنوان رییس جمهور چکسلواکیا کناره گیری کرد.

کشور هاول به دولت چک و سلواکیا تقسیم شد و او در سال 1993 نخستین رییس جمهور چک شد و ده سال به این مقام باقی ماند. در آغاز سال 2003 زمان ریاست جمهوری او پایان یافت. او یک روح انتقادی بود و به خصوص در راستای حقوق بشر تلاش زیادی کرد.

هورنونگ/ مبلغ

ویراستار: فرهمند