«بیش از ۶۰ درصد دختران افغان از مکتب محروم اند»

دیدبان حقوق بشر روز سه شنبه با نشر گزارشی گفته است که با وجود تلاش‌های حکومت افغانستان و سازمان‌های بین‌المللی در راستای تقویت تعلیم و تربیه دختران، این قشر جامعه به مراتب عقب‌تر از پسران قرار دارد. در گزارش آمده است که تنها یک سوم دختران فعلاَ به مکتب می‌روند.

این سازمان حقوق بشری تخمین زده است که تقویت دسترسی به تعلیم و تربیت کاری نیست که تکمیل شده باشد، هرچند که حکومت و تمویل‌کنندگان پیشرفت قابل توجه در این خصوص داشته اند.

در زمان حاکمیت طالبان شمار بسیار اندک دختران می‌توانستند درس بخوانند و تعدادی از آن‌ها در صنف ‌های مخفی شرکت می‌کردند. بعد از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱، تقویت دسترسی دختران به مکتب به موضوع کلیدی بسیاری کمک‌دهندگان و حکومت افغانستان تبدیل شد، اما ادامه جنگ مانع پیشرفت در این خصوص شده است.

لیزل گیرنهولتز، مسئول حقوق زنان در دیدبان حقوق بشر گفت: «ناامنی، فقر و بیجاشدگی بسیاری دختران را از مکتب محروم می‌کنند.»

موانع ساختاری و اجتماعی

مجموعاَ ۴۱ درصد مکتب‌ها در افغانستان ساختمان ندارند و بسیاری کودکان آنقدر از مکتب دور زندگی می‌کنند که اصلاَ قادر به حضور در مکتب نیستند. در گزارش دیدبان حقوق بشر آمده است که این دوری راه و ناامنی به خصوص مانع مکتب رفتن دختران می‌شود.

در گزارش آمده است: «خانواده‌ها در تقلای شان برای پوره کردن هزینه مکتب ممکن است به پسران اولویت قایل شوند. برای دختران غالباْ سخت است که بر موانع اداری غلبه کنند، و کمبود معلمان زن و زیرساخت‌ها بیشتر دختران را متاثر می‌سازد.»

در گزارش همچنین آمده است که براساس سنت‌های اجتماعی دخترانی که مکتب می‌روند برچسب زده می‌شوند و به این ترتیب، هر اندازه که دختران بزرگ‌تر می‌شوند، دسترسی شان به مکتب کمتر می‌شود.

نذیره، دختر ۱۵ ساله‌ای که برای این گزارش مورد مصاحبه قرار گرفته، گفته است که خواهر کلان‌اش اجازه نیافته است به مکتب برود و این صرفاَ یک شانس است که او پنج سال است می‌تواند مکتب برود.

او گفته است: «کاکای کلانم آن وقت زنده بود و به کسی اجازه نمی‌داد مکتب برود. اما او وفات کرد و حالا من می‌توانم مکتب بروم.» در گزارش آمده است که با وجود این، خانواده این دختر زمانی که او ۱۲ ساله شد، مانع مکتب رفتن او شدند.

دیدبان حقوق بشر از حکومت افغانستان خواسته است که برای دسترسی جهانی به تعلیم و تربیت تدابیری مانند رفع مکلفیت یونیفورم، بلند بردن معاشات معلمین، تشویق معلمان زن و اجباری سازی تعلیم و تربیت، روی دست بگیرد.

ربکا اشتاودنمایر/ ع. ف.