درگذشته هم افرادی دستگیرشدندولی بعدتبادله شدند

گفتگو با وحید مژده نویسنده وکارشناس مسایل افغانستان درمورد بازداشت افراد بلندپایه طالبان درپاکستان:

دويچه ويله : شما قبلاً گفتيد؛ پاکستان هرکسي که چهره طالباني داشته باشد بازداشت مي کند ودربدل پول به امريکاييها مي فروشد. حالا چهارنفرازنزديکان ملامحمدعمررا پاکستان بازداشت نموده است. فکرمي کنيد که اين افراد را هم بخاطرپول بازداشت کرده است يا اين که پاکستان زيرفشارخارجي و داخلي ازجمله زيرفشار درگيري با طالبان پاکستاني دراسلام آباد قرارگرفته است؟

وحيد مژده : پاکستان درمواقع خاص افرادي را که دراختياردارد ويا به آنها دسترسي دارد آنها را مي تواند دستگيربکند وبعد آن معامله بکند و وجه المصالحه قراربدهد؛ بويژه بادولت افغانستان.

درگذشته هم اين کارها شده است. افرادي مثل آقاي ياسروديگران دستگيرشده بودند بعدازآن تبادله شدند. دراين رابطه بازهم مي بينم که افرادي دستگيرشدند. درمورد اين که اين افراد تا چه حد به ملا محمد عمرنزديک بود ه باشند من چيزي نمي دانم بخاطري که درزماني که طالبان قدرت داشتند جزيک نفرآنها که آقاي جهانگيروال است ، من نام ديگران شان را که نزديک به رهبرطالبان باشند نشنيده بودم.

به هرحال کاري که درکويته صورت گرفته است يک بار ديگرنشان مي دهد طالبان تا هنوزهم درخاک پاکستان، ازخاک پاکستان به عنوان يک محل براي تجديد قوا ودرعين حال براي مجهزشدن استفاده مي کنند.

دويچه ويله : آقاي مژده ؛ همانطوري که درجريان هستيد خود پاکستان هم دچارمشکلات با طالبان داخلي پاکستان شده است. حالا اسلام آباد پايتخت پاکستان که امکانات نظامي واستخباراتي زيادي هم دارد چند روزي است که درگيرجنگ با طالبان است. فکرمي کنيد که بازداشت طالبان افغانستان درکويته با اين جنگها ارتباط دارد؟

وحيد مژده : شکي نيست که ارتباط دارد. اما يک نکته را بايد درنظرگرفت که اززماني که پاکستان درسال 1947 بوجود آمد؛ اسلام به عنوان يک فکتوربسيارمهم درحيات سياسي زمامداران پاکستان مطرح بوده است يعني دربرابرهندوستان. کشوري که پاکستان ازپيکرش جداشده است و مساله اسلام ويا دين به عنوان يک عامل جدايي بوده است. يعني مسلمانان هند خواستند ؛ وبه اين شکل اين کشوربوجود آمد.

حالا مي بينيم که پاکستان بامشکل بسياربزرگ مواجه شده است. درگذشته پاکستان ويا زمامداران پاکستان خواستند اسلام يا گرايشهاي اسلامي را درکشورخود تقويت بکنند، يک روحيه اسلامي ، خلق بکنند وروحيه جهاد دربرابرتهاجم احتمالي هندوستان، خلق بکنند. درحقيقت نه تنها يک اردوي مجاهد داشته باشند بلکه گروههاي اسلامي را هم تشويق مي کردند که به عنوان مجاهدين مسلمان بايد روحيه جهادي خود را حفظ بکنند.

گروههاي مذهبي درپاکستان درگذشته قوي بودند هنوزهم قوي هستند. مثل جماعت اسلامي ، مثل جماعت العلماي اسلام وشاخه هاي مختلفش وهمچنان گروههاي ديگر.

بنابراين ما مي بينيم که پاکستان درشرايط فعلي با يک بحراني که ازنيم قرن به اينسو بوجود آمده است ،مواجه است. البته بيرون رفت ازاين بحران آسان نخواهد بود. من فکرمي کنم که پاکستاني ها يا زمامداران پاکستان درعين حال که مي خواهند تندروي هاي اسلامي را کنترول بکنند يک نکته ديگررا هم متوجه اند که امروز درپاکستان نفرت ازغرب، بخصوص نفرت ازآمريکا بسيارقوي است وزمامداران پاکستان بخاطر شرايط خاص که دردنيا بوجود آمده قادربه کنترول اين مساله نيستند. بنابراين ما مي بينيم که يک تحولي درپاکستان درحال شکل گرفتن است وآن عبارت ازاينست که بايد بين سکولاريزم واسلام تندرو،که درپاکستان هردويش وجود دارد. بايد يکي ازآنها بيشتر ازپيش تقويت شود.

دويچه ويله : همزمان با نشرخبربازداشت چهارنفرافراد بلند پايه طالبان درپاکستان نيروهاي ائتلاف خبردادند که ملا داروخان يکي ازفرماندهان طالبان را با دونفرديگرازدهشت افگنان درغزني و هشت نفردهشت افگن ديگررا ننگرهار بازداشت نموده اند. فکرمي کيند حالا که پاکستان با طالبان خودش درگيرشده است ، طالبان افغانستان هم آسيب پذيرشده اند؟

وحيد مژده : بايد گفت که يک بخشي ازحرفهاي که ازطرف نيروهاي دولتي وائتلاف گفته مي شود جزء جنگ روانيي است که درهرعمليات نظامي وجنگ وجود دارد.

همين حالا که ما وشما صحبت مي کنيم بخشهاي وسيعي درجنوب افغانستان ازطرف وروز وشب يک قسمت آن دردست طالبان است وبعضي مناطقي وجود دارد که ازطرف شب توسط طالبان کنترول مي شود. ازجمله درغزني طالبان افرادي را به عنوان قاضي موظف کرده اند. حتا درغزني – تاجايي که من اطلاع دارم – يک شخصي را که يک دست هم ندارد به بحيث والي تعيين کرده اند. دراين مناطق بخصوص درجنوب افغانستان ما با اين حالت مواجه هستيم .

بنابراين من فکرنمي کنم که اين مسايل آنقدرزياد با يکديگرارتباط تنگاتنگ داشته باشند.

اما به هرحال عمليات نيروهاي ببن المللي وهمچنان نيروهاي دولت افغانستان هم دراين مناطق ادامه دارد. تلاش اينست تا بتوانند جلو نا امني هاي بيشتررا بگيرند. اما متاسفانه قتلها وکشتارهاي که افراد غيرنظامي دراين مدت داده اند سبب شده است که مردم بيشترازپيش نسبت به نيروهاي خارجي ودولت بد بين شوند. اين يکي ازعوامل گسترش نا امني ها دراين مناطق است.

دويچه ويله : ملاجهانگيروال وهمکارانش که بازداشت شده اند گفته مي شود که رابطه ملاعمربا ديگرطالبان را برقرارمي کردند. به اين اساس اميد اين مي رود که نيروهاي ائتلاف يا نيروهاي دولت افغانستان که دنبال ملا عمرهستند؛ به ملاعمردست يابند ومخفيگاههاي آنها را پيداکنند؟

وحيد مژده : شکي نيست که اگرواقعاً ملاجهانگيروال ارتباطات نزديک داشته باشد، نه تنها با ملامحمد عمربلکه اين يک شخص رابط بين ملامحمد عمرونيروهاي القاعده خواهد بود. وشکي نيست که دستگير او مي تواند يک قدم اين نيروها را به اهدافشان نزديکتربکند. اما يک نکته را بايد درنظرگرفت که با درنظرداشت شرايط فعلي که درافغانستان است آنها فعاليتهاي خودرا طوري هماهنگ کرده اند که دريک جا بايد نمانند. بايد درحرکت وتحرک باشند. بنابراين من فکرنمي کنم که بتوان ازاين طريق به بسيارسرعت وسهولت افراد بلندپايته ديگررا دستگيرکرد. اما مربوط به اينست که سازمانهاي استخباراتي که اين افراد را دراختياردارند چقدرزود ازاطلاعات که بدست مي آورند براي اهداف ديگر استفاده مي کنند.

دويچه ويله : يک جهان تشکر.