تصفیه حساب دیک چنی با پاول و رایس

 چنی در این کتاب خاطراتش پیش از آن که در مورد هشت سال کارش در کاخ سفید، یعنی همان دورانی  بپردازد که با سیاست «تکروی» اش در جهان منتقدانش را خشمگین می ساخت، پیرامون دوران طفولیت و پرورش اش در وادی سرسبز "وایومنگ" حکایت می کند، جایی که خرگوش های بزرگ را شکار می کرد و ماهیگیری را آموخت.

کتاب "زمان من" حاوی عنوان هایی است که چنی می کوشد با مخالفانش مانند کالین پاول و کاندولیزا رایس، وزیران خارجهء پیشین امریکا تصفیه حساب کند.

پاول، چنی را متهم به "اتهام بستن بی اساس" و یا به اصطلاح شلیک "گلوله های ارزان" بر یک همکار پیشین اش می کند.

روز چهارشنبه کاندولیزا رایس، در مصاحبه ای با خبرگزاری رویترز گفت که "حملات چنی را بر قاطعیت و صادق بودنم" جدی نمی گیرم. 
   
 فراسوی این خرده اختلافات، کتاب همچنان به این می پردازد که چگونه با فرا رسیدن دهمین سالروز حملات یازدهم سپتمبر بر پنتاگون ( وزارت دفاع امریکا) و مرکز تجارت جهانی، مناظرات در مورد سیاست امنیت ملی در ایالات متحده امریکا تغییر کرده است.

دفاع توجیه ناپذیر چنی از سیاست هایی که وی از آن حمایت می کرد - مانند بازجویی خشن از مظنونان به تروریسم و سیاست خارجی مداخله گرانه - عده ای را در واشنگتن متعجب ساخته است.

شاید تعجب انگیزتر ازآن، تغییر سیاستی باشد که در دور اول ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش دیدگاه های چنی بر آن غالب بود، اما در دور دوم ریاست جمهوری از نفوذ این سیاست ها بر رییس جمهور  منسوب به حزب جمهوریخواه ایالات متحده امریکا کاسته شد.

دیوید روت کوپف، یک مقام پیشین در زمان ریاست جمهوری کلینتون و نویسندهء کتابی در مورد شورای امنیت ملی کاخ سفید گفته است: «بخش اعظم آنچه چنی به آن پرداخته است و آنچه کتاب را فراگرفته است، یعنی همان سیاستی که به فحوای "یا راه ما یا شاهراه"، تکروی و خاصه گرایی امریکایی را توصیه می کرد، کاملاً به کناری گذاشته شده است».
 
 تکروی

بی میلی نسبت به جنگ که پس از جنگ عراق و افغانستان در امریکا به وجود آمده است، موجب گردیده است که زورگویی در سیاست خارجی که سناتور جان مک کین نامزد ریاست جمهوری از حزب جمهوریخواه امریکا در سال 2008 از آن حمایت می کرد، امروز در بین جمهوریخواهانی که می خواهند در انتخابات سال 2012 در برابر بارک اوباما بایستند، کمتر مورد تاکید قرار بگیرد.

در ماه مارچ، در میان نمایندگان کانگرس ایالات متحده که در مورد مداخله نظامی در لیبیا از اوباما بسیار سوال می کردند، شماری از نمایندگان جمهوری خواه نیز شامل بودند. 

روت کوپف نوشته است که نوع مداخله ای که اداره اوباما روی آن اصرار می نمود، مداخله چندین کشور بود که رهبری آن را دیگران داشته باشند. این درست برعکس راهیافتی بود که توسط دیک چنی حمایت می شد.

در حالی که چنی از راهیافت نظامی در برابر ایران و سوریه حمایت می نمود و حتا بمباران نیروگاه اتومی سوریه را در سال 2007 پیشنهاد کرده بود، اکنون نظر مداخله نظامی به هیچ یک از دو کشور نامبرده جزو مباحث ملی در ایالات متحده امریکا نمی باشد.

در بخش سیاست های ضد تروریستی، یکی از نخستین اقدام های بارک اوباما که در سال 2009 زمام ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا را در دست گرفت، منع قرار دادن بازجویی های خشن و وعده بستن زندان گوانتانامو در کیوبا بود؛ هرچند به دلیل نیافتن یک گزینه کارساز دیگر، زندانیان گوانتانامو تا هنوز در این زندان نگهداری می شود.

دیک چنی در کتابش این دیدگاه اوباما را مورد استفهام قرار داده و پرسیده است که چگونه این زندان می تواند وجاهت امریکا را در جهان خدشه دار سازد. این در حالی است که حتا جورج دبلیو بوش در سال 2006 در یک کنفرانس خبری برای چنین اقدامی همنوایی نشان داده بود و گفته بود ترجیح می دهد در صورت پیدا شدن یک گزینه دیگر، گوانتانامو را ببندد.

چنی در کتابش نوشته است: «این گوانتانامو نیست که (وجاهت امریکا را) خدشه دار می سازد، این منتقدان گوانتانامو اند که بر مواضع غلط پای می فشرند». 

تداوم سیاست خارجی

پیتر فیور، مشاور پیشین بوش به این نظر است که هنوز هم تداوم در سیاست امنیت ملی ایالات متحده امریکا بیشتر از آنچه است که اوباما و دستیارانش مدعی اند.

فیور در این زمینه این نمونه ها را می آورد: حبس نامحدودی که برخی مظنونان به تروریسم به آن دچار اند، انصراف از وعدهء بستن گوانتانامو و توسعه حملات علیه جنگجویان در پاکستان با هواپیماهای بدون سرنشین.

او به این نظر است که «وقتی که ساختار قضایی جنگ ضد ترور و ابزاری که در آن به کار می رود مطرح می شود، حکومت اوباما بیشتر به حکومت بوش نزدیک است تا به برنامه انتخاباتی اوباما».

مخالفان عمده دیک چنی در دور اول ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، کالین پاول و معاونش ریچارد ارمیتاج بودند.

 چنی در این کتابش خواسته است از کاندولیزا رایس تصویر یک انسان ساده دل را ارایه کند و در یکی از بخش های کتابش نوشته است که روزی رایس با چشمان اشکبار به دفترش مراجعه کرد تا در مورد تاسفش از مساله ای مربوط به سیاست امنیت ملی گفتگو کند. رایس این مطلب را که گاهی به دفتر چنی با چشمان اشکبار رفته باشد و در مورد چیزی صحبت کرده باشد، رد کرده و به چالش فراخوانده است.

کالین پاول تیم امنیت ملی بوش را در دور اول ریاست جمهوری اش چنان  بی عمل خوانده است که گفته است، نه تنها با هم اختلاف نظر داشتند، بلکه افکار شان با همدیگر کنار نمی آمدند.

پشت و روی کتاب چنی بیشتر کوشیده است تا به تشخص بخشیدن  افراد بپردازد.

چنی که به مثابه معاون رییس جمهور، قدرت بیسابقه ای رویهم ریخته بود، پس از آن که کاندولیزا رایس دوست دیرینه اش و مشاور امنیت ملی بوش در اوایل سال 2005 به حیث وزیر خارجه امریکا تقرر یافت، احساس می کرد اقتدارش کمتر شده می رود.

نفوذ دیک چنی هنگامی بیشتر کاهش یافت که مقامِ متحد و مرشدش دونالد رامسفلد را به حیث وزیر دفاع ایالات متحده امریکا، روبرت گیتس مرد معتدلی گرفت که در اداره اوباما نیز از این مقام برخوردار شد.

رویترز / رسول رحیم
ویراستار: عارف فرهمند