بازي طولاني پاکستان با روند صلح درافغانستان

با آنکه هواداران حقاني درجرگه مشورتي صلح که به تاريخ دوازدهم وسيزدهم ماه جوزا درکابل برگزارمي شود شرکت دارند، اما اصل گروه حقاني، يکي از کليدي ترين داشته هاي جنگجوي سنگين وزن پاکستان ، دراين جرگه شرکت ندارد.

ازنگاه پاکستان شبکه ضد امريکايي نيرومند حقاني اهرمي است عليه نفوذ رقيبش هندوستان درافغانستان. پاکستان تازماني که جلال الدين حقاني وپسرش سراج الدين حقاني از پروسه صلح بيرون بمانند، کمک به برقراري صلح را غيرمحتمل مي داند. يک تحليل گر پاکستاني براين نظراست : پاکستان که بازي طولاني را انجام مي دهد، اميد وار است حامد کرزي وکاخ سفيد را متقاعد سازد که بدون مشارکت شبکه بسيار موثر حقاني که ازحمايت القاعده برخوردار هست، صلح ممکن نيست.

سمبال خان، رئيس بخش تحقيقات " يورايشين" در "موسسه تحقيقات ستراتژيک پاکستان " براين نظراست که « پاکستان ديريا زود ازفرصت استفاده مي کند تا اگربتواند روي اهميت گروه حقاني اصرار ورزد تا ايالات متحده امريکا آماده شود که جناح حقاني را در قطار صلح شرکت دهد».

اما امکان کمي وجود دارد که کاخ سفيد به اين زوديها موضعش را تغيير دهد وترجيح خواهد داد که حقاني کشته شود.

ايالات متحده امريکا اسلام آباد را وادارمي سازد که شبکه حقاني را دروزيرستان شمالي نابود کند، اما اسلام آباد درمقابل مقاومت نشان مي دهد. زيرا اعضاي دستگاه اسخبارات نيرومند پاکستان مي گويند که اين امر مي تواند به دامن زدن يک شورش کامل قبايل منجر شده وبراي پاکستان فاجعه بارخواهد بود.

تاريخ روابط ونفوذي که حکومت پاکستان بر گروه حقاني داشته است، شايد نتواند به کنترول جنگجويان فصلي حقاني بيانجامد. نيروهاي نظامي پاکستان قبل ازاين نتوانسته است برتحريک طالبان پاکستاني يعني شورشيان دروني پاکستان غلبه کند، چه رسد به اينکه جبهه ديگري درمقابلش گشوده شود.

سمبال خان گفته است:« پاکستان بسيارعملگرايانه آگاه هست که چنين کاري براي نظاميان پاکستان دشوار مي باشد». سمبال خان مي گويد: « ما 15 تا 20 سال ديگر براي اين منظورنياز خواهيم داشت".

متحدي که نمي شود پيش بيني کرد درآينده چه مي کند

هرچند شموليت دادن نام حقاني در راه حل صلح آميز رسماً يکي ازبزرگترين خطرها دربرابر نيروهاي نظامي ايالات متحده امريکا وثبات افغانستان را ازميان خواهد برد، اما تاريخ زندگي رهبر اين گروه نشان مي دهد که او يک شريک بسيارغيرقابل پيش بيني درآينده مي باشد.

او سابقه همکاري با هرکسي دارد که تمويلش مي کرده است.فکرمي شود هنگامي که با نيروهاي شوروي مي جنگيد از سازمان استخبارات مرکزي ايالات متحده امريکا يا « سي آي اِي» پول واسلحه به دست مي آورد.

درحاليکه حقاني قلمرو قدرتش درافغانستان وپاکستان وروابطش را با دستگاه « آي اس آي» يا استخبارات نظامي پاکستان حفظ کرده بود، حمايتش را ازطالبان ابراز داشت. بنابراين او ازهر پروسه صلحي غنيمتي به دست مي آورد.

کامران بخاري، مدير بخش خاورميانه وآسياي جنوبي درشرکت جهاني اطلاعات استخباراتي " سترات فور" براين نظراست که : باوجود گذشته چناني حقاني ، ايالات متحده امريکا بايد اين طرزتلقي را رد کند که مذاکره با شبکه حقاني مانند « معامله با شيطان است».

بخاري مي افزايد:« چنين چيزي مانع هرگونه تحرک مي شود. اين امر پاکستان را نوميد مي گرداند وآن را دشوارمي يابد».

ازجمله همه گروههاي جنگي يا مجاهدين افغانستان ، گروه حقاني بهترين آنها جهت اِعمال نفوذ پاکستان درروابط آينده اش با افغانستان مي باشد.پاکستان درسالهاي 80 ودر جريان جنگ ضد شوروي با همه گروههاي جنگي افغانستان روابط نزديکي به وجود آورد. اما پس ازشکست شوروي وجنگي که بدنبال آن بين اين گروهها درگرفت، بسياري ازاين گروههاي دچار انشعاب شدند.

روي کارآمدن طالبان وبه دنبال آن سقوط آنها توسط نيروهاي افغاني که ازحمايت امريکا برخوردار بودند، انشعابات ووفاداريهاي جديدي را به وجود آورد.

ازهمين جهت است که چرا اسلام آباد اصرار مي ورزد تا ايالات متحده امريکا با گروه حقاني داخل مراوده شود. اين بدان دليل است که گروه حقاني روابط دوامدار وبا ثباتي با پاکستان داشته است.

زماني براي انتظار کشيدن

درحاليکه پاکستان معتقد است تنها يک آشتي سياسي فراگير که شمال طالبان يعني دشمنان ايالات متحده امريکا باشد، مي تواند به صلح منجر شود. ايالات متحده امريکا يک ستراتژي کاملاً مخالف آن را دنبال مي کند.

ايالات متحده امريکا اميدواراست ازطريق ستراتژي اش با پيشکش مشوقهاي اقتصادي، جنگجويان ردهء پايين طالب را به ترک جنگ وبه زمين گذاشتن سلاح ترغيب کند. ورهبران آنها را يا بکشد ويا دستگير کند.

بدين ترتيب ايالات متحده امريکا اميدواراست پيش ازبيرون کشيدن قسمي نيروهايش ازافغانستان درسال آينده اوضاع افغانستان را باثبات گرداند.

کرزي پس ازاتهامات فساد اداري که آبرويش را خدشه دارساخته است، با طرح به جلاي وطن رفتن رهبران شورشيان دريک کشورسومي ، تلاش مي ورزد جنگ درافغانستان پايان يابد.

تحليلگران براين نظراند که اين ستراتژي برعکس نتيجه خواهد داد. زيرا تازمانيکه طالبان درميدان جنگ شکست نخورند، ازموضع قدرت عمل خواهند کرد وضرورتي به مذاکره نخواهند ديد.

دگروال توني شيفر، افسراستخباراتي پيشين امريکايي درافغانستان که اکنون در"مرکز تحقيقات دفاعي پيشرفته " درواشنگتن کارمي کند، براين نظراست که :« با قرار دادن طالبان به حيث پناهنده درکشورسومي ، شما به آنها فرصت مي دهيد تا برنامه برگشت شان به کشور را طرحريزي کنند ويا دست کم به آنها کمک مي کنيد برنامه برهم زني را تدوين بکنند. دربدترين صورت حکومت را سقوط بدهند.».با اينهم دگروال نامبرده براين نظراست که « اين پروسه بايد درکل فراگير باشد".

رويتر/ رسول رحيم

ويراستار: رتبيل شامل آهنگ