ایجاد شکاف بین امریکا و غنی در پروسه صلح
۱۳۹۸ فروردین ۷, چهارشنبه
خصومت میان واشنگتن و غنی شانس های کوچکی را که برای رسیدن به صلح وجود دارد، به خطر می اندازد. ترامپ، رئیس جمهور امریکا امیدوار است که بتواند با موفقیت در گفتگوهای صلح افغانستان، به طولانی ترین جنگ امریکا پایان دهد.
مقام های کنونی و پیشین امریکا به خبرگزاری رویترز گفتند که فکر می کنند غنی در پی تثبیت موقعیت خود در تلاش برهم زدن مذاکرات شکننده صلح است. او از این که حکومت افغانستان امکان شرکت در این گفتگوها را نداشته خشمگین است و نگران پیامدهای آن برای موقعیتش به حیث رئیس جمهور افغانستان است.
مقام های افغان می گویند، از نگاه غنی، مذاکراتی که زلمی خلیل زاد، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور صلح، رهبری اش را به عهده دارد، خیانت به شخص او است و نشانه تسلیم شدن امریکا (در برابر طالبان) است. امری که می تواند به بازگشت طالبان منجر شود.
یک مقام حکومت افغان گفت: «خلیل زاد می خواهد خود را قهرمان صلح معرفی کند و رئیس جمهور غنی نمی خواهد به عنوان شخص بد معرفی شود. رئیس جمهور افغانستان فکر می کند که به او خیانت شده است».
اختلافات میان کابل و واشنگتن بر سر مذاکرات صلح که پیوسته در حال تشدید است، به تاریخ ۱۴ مارچ به طور علنی فوران کرد. در آن زمان حمدالله محب، مشاور غنی در امور امنیت ملی به خلیل زاد به شدت تاخت و این دیپلومات سابق ایالات متحده را که در افغانستان به دنیا آمده، متهم کرد که احتمالا می خواهد مقام ریاست حکومت را به عهده بگیرد.
یک مقام ایالات متحده امریکا به شرط فاش نشدن نامش گفت: «(غنی نگران است) که بر سر تشکیل حکومت موقت توافق هایی حاصل شود و او از بیرون نظاره گر باشد».
این مقام رسمی افزود، شاید واشنگتن انتظار دارد که غنی در سالی که قرار است انتخابات برگزار شود، مانند یک سیاستمدار عمل کند. او افزود: «ما نباید انتظار داشته باشیم که غنی به یک دولتمرد تبدیل شود و بگوید: بهترین کار برای من کناره گیری از قدرت است».
حمله محب بر خلیل زاد که اوج تنش میان امریکا و حکومت غنی را نمایان کرد، واکنش های جدی به دنبال داشت.
منابع افغان به شرط فاش نشدن نامشان گفتند، روز بعد از آن، وزارت خارجه امریکا اعلام کرده که مقام های این کشور دیگر نمی خواهند با محیب ارتباط داشته باشند و حضور او در دیداری که روز دوشنبه بین غنی و دیپلومات های ناتو برگزار شد، باعث شد که هیئت اعزامی ایالات متحده کاخ ریاست جمهوری را ترک کند. وزارت خارجه امریکا به درخواست ها برای اظهارنظر دراین باره واکنش نشان نداد.
این اختلافات یادآور تنش ها در زمان حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان است که در طول ۱۳ سال حکومتش، سرانجام به یکی از منتقدان اصلی ایالات متحده امریکا تبدیل شده بود.
اما این رنجش و آزردگی دوطرفه هنوز هم عمدتا پشت درهای بسته جریان دارد. غنی به حمایت ایالات متحده امریکا به حیث حامی اصلی در امور اقتصادی، دیپلوماتیک و امنیتی وابسته است و او نمی خواهد که روابط با امریکا پیش از این آسیب ببیند.
یک مقام دیگر افغان گفت که غنی به خاطر خشم واشنگتن نسبت به گفته های محب، راجع به برکناری او فکر می کند. دفتر ریاست جمهوری افغانستان تا به حال به سوالات دراین باره پاسخ نداده است.
آخرین دور مذاکرات غنی را دلسرد کرده است
ترامپ در کارزار انتخاباتی سال ۲۰۱۶ هم وعده پایان دادن به جنگ افغانستان را داده بود و خروج نیروهای امریکایی از این کشور را وابسته به موفقیت در گفتگوهای صلح دانسته است. اما هنوز روشن نیست که ترامپ توافق با طالبان را به هر قیمتی بپذیرد. این مساله ای است که غنی و شهروندان افغان را به طور فزاینده ای نگران کرده است.
یک مقام ارشد حکومت ترامپ گفت: «رئیس جمهور تایید کرده است که امیدوار است در گفتگوهای صلح به بهترین نتایج دست یافته شود، اما او توافق بد را هم نخواهد پذیرفت».
طالبان که غنی را دست نشانده امریکا می دانند، حاضر به دیدار با او نیستند.
این که حکومت ترامپ با طالبان وارد گفتگو شده، به شدت مورد انتقاد مقام های پیشین امریکایی قرار گرفته است. رایان کراکر، سفیر پیشین ایالات متحده امریکا در افغانستان در روزنامه واشنگتن پست نوشت: «با برآورده کردن این خواسته طالبان، ما مشروعیت را از حکومتی گرفته ایم که ادعای حمایت از آن را داریم». او افزود که امریکا با این کارش، نشان می دهد که «تسلیم شده است».
دور دوم گفتگوهای ایالات متحده امریکا با طالبان که ۱۶ روز به طول انجامید، در این ماه در دوحه، پایتخت قطر به پایان رسید. خروج نیروهای امریکایی و این که طالبان اطمینان خاطر بدهند که دیگر دست به حملات تروریستی نمی زنند، از جمله موضوعات مطرح شده در این گفتگوها بود.
اما به گفته چندین مقام افغان، این مذاکرات دلسردی غنی را به دنبال داشت که امیدوار بود خلیل زاد در پیشبرد مذاکرات صلح برای افغانستان موفقیت هایی داشته باشد و طالبان به مذاکره با حکومت غنی قانع شوند.
اما به جای آن، خلیل زاد بدون کسب چنین موفقیتی و بدون این غنی را در جریان جزئیات این گفتگوها بگذارد، به واشنگتن پرواز کرد و رئیس جمهور افغانستان به این خاطر به شدت بدگمان شده است.
مقام نخست افغان گفت: «این دو جانب بحث کردند و راجع به مسائلی که به آن ها مربوط می شد به توافق رسیدند، اما با این گفتگوها هیچ چیزی برای مردم (افغانستان) یا حکومت این کشور عوض نمی شود».
برخی از مقام های کنونی و پیشین امریکا به غنی تمایل دارند و فکر می کنند که ایالات متحده باید با سرعت هرچه بیشتر راهی بیابد تا به او دوباره قوت قلب بدهد.
یک مقام بلند پایه حکومت ترامپ با اذعان به این که حکومت ترامپ دلسردی کابل را درک می کند، گفت: «ما باید با سرعت هرچه بیشتر طالبان را متقاعد کنیم که با حکومت افغانستان و دیگر افغان ها بر سر یک میز بنشینند و برای پیشبرد پروسه سیاسی تلاش کنند».
پیچیدگی های انتخابات افغانستان
انتخابات در افغانستان تبدیل به یک چالش بزرگ برای حکومت این کشور شده است. بربنیاد برخی گمانه زنی ها اگر به توافق صلح با طالبان دست یافته شود، شاید انتخابات اصلا برگزار نشود. قرار است این انتخابات که دوبار به تعویق افتاده است، به تاریخ ۲۸ سپتمبر برگزار شود.
یک مقام پیشین ایالات متحده امریکا گفت، غنی امیدوار است که امریکا در توافق با طالبان شکست بخورد تا پروسه انتخابات به خطر نیافتد.
یک مقام سابق افغانستان گفت که غنی «فکر می کند که اگر مذاکرات صلح پیشرفت کند و انتخابات برگزار نشود، او همه چیز را از دست می دهد».
به گفته یک مقام پیشین ایالات متحده امریکا، شخصیت غنی به گونه ای است که می خواهد همه چیز را کنترول کند و این مساله مدت ها است که واشنگتن را نگران کرده است. امریکا از این نگران است که غنی «بیشتر به مانعی بر سر راه صلح تبدیل شود تا این که به پیشبرد آن کمک کند». او افزود، «این گفتگوها به این معنا نیست که غنی نمی خواهد در افغانستان صلح برقرار شود. بلکه موقف او و طبیعت کنترول گرایش کار را دشوار می کند».
Me, af (Reuters)