از درون خيمه به قصد ارگ رياست جمهوري

دو پايه خيمهي کوچک رو بهروي پارلمان کشور، در کنارخيابان عمومي دارالامان برافراشته شده است. به سادگي داخل خيمه ميشوم. همه چيز بيآلايش است. درون خيمه با چند چوکي و يک ميز پلاستيکي و يک پايه تلويزيون، تزيين شده است. مراجعه کنندگان نيز به سادگي و بدون اين که منتظر بمانند، داخل خيمهها مي شوند. مراجعه کنندگان زياد اند، اما تعداد چوکيها کم؛ مراجعه کنندگان روي زمين خاکي مينشينند.

هواي گرم ظهر تابستاني نشستن به مدت طولاني در زير خيمه را طاقت فرسا ميسازد. اما مراجعهي زياد مردم، فضاي گرم زير خيمه را جالب و ديدني ساخته است.

اينجا، اين خيمهها، دفتر ستاد انتخاباتي داکتر رمضان بشردوست، نامزد انتخابات رياست جمهوري است.

تجمل و تعارفي در کار نيست، تلاشياي وجود ندارد، ممانعتي نيست. هر کسي و از هر کجايي که هستي، فرقي نمي کند. خيمهها، هيچ شباهتي به ديگر دفاتر ستادهاي انتخاباتي نامزدان ندارند. نه پذيرايي پرتجملي، نه ممانعتي، و نه هم چيزي براي پذيرايي؛ حتا يک گيلاس آب سرد نميتوان يافت. به همين سادگي.

بعد از يک ساعت، نوبت مي رسد تا با داکتر بشردوست مصاحبه نمايم. مکان خاصي براي مصاحبه نيست؛ همه، چه خبرنگار، چه اعضاي کمپاين، و چه مراجعه کنندگان، بدون هيچ تفاوتي زير يک خيمه جمع اند. صداي موترها و عابران از خيابان، آزاردهنده است.

اهداف و خطوط کاري داکتر بشردوست نيز مانند بسياري نامزدان ديگر، ليست طولانياي را ميسازد. اما راهکار مشخصي از جانب وي، آنطور که توجه مردم و آگاهان را به خود جلب نمايد، ارايه نشده است. از استقرار امنيت، ايجاد تغيير در اقتصاد مردم، منحل کردن برخي "ان.جياو"ها(موسسه هاي غيردولتي)، و تغيير قانون اساسي تا کمک به شاگردان بيبضاعت براي رفتن به کورسهاي آموزشي و ... همه در اهداف داکتر رمضان بشردوست ليست شده اند.

اما وقتي از مراجعين مي پرسم که چه چيزي آن ها را به اين خيمهها يا دفتر انتخاباتي بشردوست کشانده است، از برنامههاي انتخاباتي داکتر بشردوست حرفي به ميان نميآورند، بلکه از صداقت و احساس او در قبال وطن سخن مي گويند. به باور بسياري کارشناسان نيز، بشردوست نه به دليل برنامههاياش، بلکه به دليل صداقت، از خودگذري، مردم دوستي و انتقادهاي رک و صريحي که از دولتمداران دارد، نزد مردم محبوب مي باشد.

خانمي که خود را فاطمه قرباني معرفي ميکند، دليل آمدنش به اين خيمه را که بشردوست "خيمهي ملت" نامگذارياش کرده است، چنين بيان مي کند: "احساسات وطنپرستي، صداقت، و اخلاصمندي آقاي بشردوست ما را واگذار (وادار) کردند، ما را مجبور کردند ( تا اينجا بياييم)، يعني ما يک قدم سياسي برداشتيم در دفتر کمپاين انتخاباتي آقاي بشردوست تشريف آورديم. واقعاً اين احساسات آقاي بشردوست بوده که ما را به اين جا کشانده است".

عصمت الله مبارک، فرد ديگري است که در خيمهي انتخاباتي بشردوست آمده است. او دليل آمدنش در خيمهي ملت را چنين ميگويد: "مرا فقط صداقت و راستکاري و راستکرداري اين آدم (بشردوست) کشانده به خود".

داکتر بشردوست، کمپاين خود را در ولايتهاي کشور نيز شروع کرده است. او خود در کوچه ها ميرود و از نزديک با مردم صحبت مينمايد. اين درحالي است که هنوز بسياري نامزدان به ولايتهاي کشور سفر نتوانسته اند و در بيشتر ولايتهاي کشور، از کمپاين و مبارزات انتخاباتي هم خبري نيست. از سوي ديگر، برخي نامزدان گفته اند به دليل نداشتن هزينهي انتخاباتي، نميتوانند به ولايتهاي کشور سفر نمايند و کمپاين انتخاباتي خود را سراسري نمايند.

اما بشردوست ميگويد در هر ولايتي که سفر مينمايد، خيمهي خود يا همان خيمهي ملت را برپا ميکند و از نزديک با مردم ميبيند.

برعلاوهي اين که بشردوست برنامههاي تجملي انتخاباتي برگزار نميکند و تبليغات مصرفبردار راهاندازي نميکند، وقتي در ميان مردم ميرود، سيدي و برگهاي را که در آن اهداف و برنامههاي خود را گنجانده است، به مردم به قيمت پنج تا ده افغاني ميفروشد و از پول آن در کمپاين خود مصرف ميکند.

از بشردوست مي پرسم که چرا براي ستاد انتخاباتي خود، يک مکان ديگري غير از خيمه را انتخاب نکرده است؛ توانايي مالي ندارد، يا دليل ديگري دارد. بشردوست در پاسخ مي گويد: "صاحبان هوتلهاي بسيار لوکس آمده اند، گفته اند بشردوست صاحب هوتل ما، مال ما، خانهي ما در خدمتت، هر وقتي که خواسته باشي، فقط براي ما يک هفته پيش تيلفون کن که به کسي ديگر به عروسي و محافل ندهيم. اما من فکر ميکنم که کمپاين مردمي، بين مردم و با خاصيت و خوبيهاي مردم است. هوتل لوکس را، نه راهاش را مردم عادي پيدا ميکنند، نه آدرساش را و نه وقتي که در آن چوکي (چوکي هوتل) بنشينند، احساس آرامي ميکنند".

داکتر بشردوست معاشي را که از پارلمان کشور ميگرفت، به فقيران توزيع مينمود. در عين حال، تصوير و پوستر تبليغاتياي از بشردوست نيز در شهر ديده نميشود. فقط ويزيت کارت هاي خود را که شعار انتخاباتياش نيز در آن گنجانده شده است، براي مردم توزيع ميکند. اما مي گويد مصارف انتخاباتياش را مردم ميپردازند: "مصارف کمپاين ما را افغانها (مي پردازند). در وبسايت ما که برويد، نام شان است، مقدار پول شان است، از ولايت يا کشورهايي که روان کردند، و درعين زمان اين پولها که در کجا مصرف شده، آن هم است. يعني يک شفافيت کامل، صد درصد".

بشردوست به تازگيها يک موتر فلانکوچ نيز خريده است که با آن در ولايتهاي کشور کمپاين مينمايد. وي ميگويد اين موتر را نيز از پول مردم خريداري نموده است.

برعلاوه، در شرايطي که بسياري نامزدان از احتمال تقلب و نيز سوء استفادهها در جريان مبارزات انتخاباتي سخن ميگويند، بشردوست ميگويد هيچگونه هراسي از تقلب يا دستبرد در انتخابات ندارد.

شرايط بد امنيتي، نگراني ديگري است که هم نامزدان و هم مردم را در برگزاري انتخابات سراسري نگران ساخته است. اين مساله باعث شده است که بسياري نامزدان فقط در شهرها به راه اندازي برنامههاي انتخاباتي شان بپردازند. اما بشردوست، با آن که هيچ محافظي ندارد و به گفتهي خودش نيازي نيز به پليس محافظ احساس نميکند، در روستاها و بازارها به کمپاين مي پردازد.

داکتر بشردوست مي گويد با آن که مسوولان امنيتي ميخواهند او را در جريان سفرش همراهي نمايند و امنيتاش را تامين کنند، اما خودش به اين کار مسوولان امنيتي رضايت ندارد. او در مورد امنيت خود ميگويد: "ما از طريق شما بازهم از قوماندانهاي امنيه ميخواهيم که اگر ما را دوست دارند، ما را تنها روان کنند، مزاحم ما نشوند. امنيت ما در دست مردم افغانستان است".

با اين همه، بشردوست در پيروزياش در انتخابات رياست جمهوري شک ندارد. وي در انتخابات پارلماني گذشته، در ولايت کابل سومين فردي بود که بيشترين راي را بهدست آورد. اما آگاهان به اين عقيده اند که صداقت و احساسات وطن دوستانه و مردمپسند آقاي بشردوست، با آن که مي تواند آراي زيادي را به وي جلب نمايد، اما نميتواند نشانههاي قطعي پيروزي او باشد.

از سوي ديگر، ترکيب تيمي و برنامههاي منسجم، نکتههاي ديگري اند که به باور کارشناسان، مي توانند از شاخصههاي مهم يک نامزد کامياب حساب شوند.

در همين حال، بافت و ساختار قومي- قبيلهاي عامل ديگري است که به باور کارشناسان، هنوز در افغانستان، کاربرد و موثريت قطعي دارد. به اين حساب، معلوم نيست بشردوست موفق ميشود. در لحظههايي که مردم راي شان را به صندوقها ميريزند، نيز به اين پيمانه طرفدار داشته باشد، يا اينکه شاخصهها و معيارهاي مردم در انتخابات، کار خودش را ميکند و به يقين بشردوست نقطهي پايان ميگذارد.

عارف فرهمند، کابل

ویراستار: یاسر