ابقاي آقاي خرم و نگراني روزنامه نگاران

آقاي خرم از سوي نمايندگام مردم در پارلمان به ناديده گرفتن قانون رسانه هاي جمعي، بي اعتنايي به تصميم پارلمان، عدم اعتقاد به آزادي بيان و تلاش براي ايجاد محدوديت در فعاليت رسانه هاي آزاد متهم شده بود.

اما سوال اين است که با وجود انتقادهاي تند نمايندگان پارلمان از وزير اطلاعات و فرهنگ، چه چيزي باعث شد که با گذشت يک روز موضع نمايندگان تغيير کند. برخي روزنامه نگاران افغانستان راي اعتماد مجلس نمايندگان به آقاي خرم را ناشي از معامله ي نمايندگان با حکومت افغانستان دانسته، در مورد آينده ي آزادي بيان و فعاليت رسانه هاي آزاد ابراز نگراني مي کنند.

حامد نوري، مدير مسوول روزنامه ي نخست به اين باور است که در پارلمان کشور همه چيز يک شبه تغيير مي کند. به نظر آقاي حامد نوري، در چنين مواردي که منافع يک زبان و قوم مطرح بود، معاملات پشت پرده، پول دادن ها، هدايا و تطميع کردن ها و انواع حيله ها و دسيسه ها از سوي حکومت به کار گرفته شده تا نظر يک تعداد نمايندگان را تغيير بدهد.

سنجر سهيل، صاحب امتياز روزنامه ي 8صبح به اين باور است که از پارلمان افغانستان نمي توان انتظار بيشتر از اين داشت. وي مي گويد: "من فکر مي کنم که اول، خوب نبايد از يک پارلمان معامله گر، از يک حکومت معامله گر چيزي بيشتر از اين توقع داشته باشم. براي اين که تمام تصاميم اساسي افغانستان نه در ادارات حکومتي افغانستان، نه در انظار عامه ي مردم افغانستان، و نه در انظار رسانه هاي افغانستان، بلکه بيشتر از طرف شب و در مهماني ها و در جلسات خصوصي که معامله هاي کلاني در آن جا صورت مي گيرد، رخ مي دهد.

به اين خاطر من فکر مي کنم که بسيار طبيعي بود، زماني که وکيلاني که مخالف آقاي خرم بودند و بسيار احساسات نشان دادند و سرو صدا راه انداختند و ظاهرا در روز شنبه راي عدم اعتماد به آقاي خرم دادند، اما امروز ديگر حضور نداشتند يا راي اعتماد دادند به آقاي خرم، اين نشان مي دهد که در دو شب گذشته احتمالا در چندين تا رستورانت مجلل دعوت شدند و نان هاي مکلف خوردند و احتمالا وعده هايي گرفتند، پول هاي گرفتند، احتمالا تلاش هايي صورت گرفته تا ذهنيت آنها تغيير بخورد".

در همين حال، برخي ها ابراز نگراني مي کنند که با توجه به سهل انگاري هايي که در گذشته در عرصه ي مشکلات کار رسانه اي در افغانستان وجود داشته، محدوديت هاي در برابر آزادي بيان و رسانه ها ايجاد شود. آقاي نوري مي گويد: "من فکر مي کنم رويکرد آقاي خرم به طور کل يک رويکرد حزب اسلامي و رويکرد طالباني است.

چون خودش به نحوي وابستگي هاي گذشته ي آن چناني با اين تنظيم ها و گروه ها داشته و تمام هم و غم آقاي خرم در حين تصدي وزارت اطلاعات و فرهنگ که خيلي با چانس و تصادفي و بدون هيچ گونه شايستگي آمده و در چنين سمت مهمي تکيه زده، اين بوده که جلو آزادي بيان و رسانه ها را سد شود که تا جايي هم توانسته". به گفته ي آقاي نوري، آقاي خرم به نهادهاي مدافع آزادي بيان و رسانه ها، به آراي مردم و مجامع بين المللي بي مبالاتي کرده و گروهي نيز از وي پشتيباني مي کند.

اما آقاي سهيل مي گويد، آزادي بيان چيزي نيست که مردم از آقاي خرم انتظار آن را داشته باشند، بلکه آزادي بيان حق قانوني مردم افغانستان است که در قانون اساسي تسجيل شده است. به نظر آقاي سهيل، وظيفه ي آقاي خرم اين است که آزادي بيان را گسترش بدهد، که کاري در اين عرصه نکرده است، زيرا به آن "اعتقاد" ندارد.

هرچند آزادي بيان و کثرت رسانه هاي آزاد در کشور يکي از دست آوردهاي مهم افغانستان در چند سال گذشته به شمار مي رود و رييس جمهور کرزي نيز از آن چند بار ياد آوري نموده است، اما روزنامه نگاران مي گويند، رييس جمهور براي جلب مخالفين از هر نوع تلاشي دست بردار نيست، ولو که اين تلاش ها به قيمت در خطر افتادن آزادي بيان تمام شود.

آقاي نوري مي افزايد رييس جمهور براي به دست آوردن حمايت گروه هاي مخالف دولت، از چهره هاي مخالف آزادي بيان منحيث يک وسيله استفاده مي نمايد. آقاي خرم، باري در يک کليپ تلويزيوني که از سوي تلويزيون طلوع نشر شد، آزادي بيان را "قصه ي مفت" خواند و پس از آن رسانه ها و تحليلگران وي را به بي باوري و مخالفت با آزادي بيان و دموکراسي متهم کردند.

در همين حال، با نزديک شدن انتخابات رياست جمهوري که تلاش هاي رسانه اي افزايش مي يابند، نگراني ها در مورد اين که موانعي بر سر راه فعاليت آزادانه ي رسانه هاي آزاد و انتقادي ايجاد شوند، نيز از سوي روزنامه نگاران ابراز مي شوند.

آقاي نوري مي گويد: "اگر وضع به همين منوال ادامه يابد، وضعيت را خيلي بحراني و آشفته مي بينم. به خاطري که جلوي مسير فعاليت رسانه هاي آزاد را گرفتن، يکي از خواست هاي گروه هاي مخالف دولت است که آقاي کرزي به نحوي مي خواهد پشتيباني آنها را جلب بکند. وقتي مي گويند با طالبان مذاکره صورت بگيرد و مستقيما شايد يکي از خواست هاي طالبان بستن رسانه هاي آزاد باشد. من فکر مي کنم با همان روحيه ي ماکياوليستي که کرزي دارد، از هيچ وسيله اي به خاطر برآورده شدن هدف اش صرفه نمي کند".

سنجر سهيل نيز با بيان اين که آقاي خرم و رييس جمهور کرزي براساس يک معامله به آزادي بيان و ساير ارزش ها تن داده اند، مي گويد احتمال مشکلات فرا راه رسانه ها در آستانه ي انتخابات وجود دارد: "احتمالا يک چنين اتفاقاتي خواهد افتاد. و اين بسيار طبيعي هم هست در آستانه ي انتخابات. به خاطر اين که به خاطر داشته باشيم که بسياري مقام هاي حکومتي افغانستان و از جمله آقاي کرزي از مطرح شدن يک سلسله مسايل حساس و جدي اي که در طول سال هاي گذشته مطرح نشده بود و احتمالا در جريان انتخابات مطرح خواهند شد، به دليل اين که يک تعداد از مخالفين و منقدين آقاي کرزي احتمالا اسناد بسيار جدي را در اختيار رسانه ها قرار خواهند داد".

اين در حالي است که تلاش براي گسترش آزادي بيان، يکي از مواردي است که جامعه جهاني روي آن تاکيد نموده و در اين عرصه نيز کمک هايي به افغانستان صورت گرفته است. از سوي ديگر، به باور برخي آگاهان، قانون رسانه هاي جمعي افغانستان اگر تطبيق شود، يکي از بهترين قانون ها نه تنها در تاريخ ژورناليزم افغانستان بلکه در کشورهاي منطقه است.

عارف فرهمند، کابل

ويراستار:رتبیل آهنگ