آیسا: سرمایه‌گذاران با دوازده چالش بزرگ مواجه هستند
۱۳۹۴ بهمن ۱۰, شنبه
مسوولان "اداره حمایت از سرمایه گذاری افغانستان" که خود یک نهاد حکومتی است می‌گوید حکومت پالیسی حمایتی مشخصی از سرمایه‌گذاران ندارد و این بزرگترین چالشی است که سرمایه‌گذاران و سکتور خصوصی از آن رنج می‌برند.
آیسا تلاش می‌کند تا با رفع چالش‌های سرمایه‌گذاران، آن‌ها را به ماندن در افغانستان و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر تشویق کند. این در حالی است که با خروج نیروهای بین‌المللی و افزایش ناامنی‌ها در یک سال اخیر، سرمایه‌های هنگفتی از افغانستان فرار کرد و سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اعتماد خود را از دست داده‌اند.
نگرانی تاجران، سرمایه گذاران و سکتور خصوصی نسبت به آینده سیاسی افغانستان چالش دیگری است که سرمایه‌گذاران با آن روبرو هستند. این نکته باعث کاهش مصرف مردم، عدم علاقمندی سرمایه گذاران به سرمایه گذاری، و نگهداری پول نقد خارج از سیستم رسمی بانک داری شده است.
نبود امنیت برای سرمایه گذاران در راس همه چالشها قرار دارد. محمد قربان حقجو، رییس اداره آیسا روز شنبه 10 دلو 1394 در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «نبود امنیت لازم برای سرمایه‌گذاران به خصوص موجودیت حالت جنگ، ناامن بودن راه‌ها، ترور و اختطاف سرمایه گذاران و اعضای خانواده‌ها بخشی از مشکلات سرمایه گذاران است.»
مسوولان آیسا می‌گویند اقتصاد افغانستان متکی به کمک‌های خارجی است و تا زمانی که سکتور خصوصی در این کشور رشد نکند، وابستگی اقتصادی افغانستان همچنان ادامه خواهد داشت.
فساد اداری
موجودیت فساد اداری و مالی در ادارات دولتی نیز بخشی از چالش سرمایه‌گذاری در افغانستان است. یافته‌های آیسا نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران از فساد در گمرکات، ریاست‌های مالیه، شاروالی‌ها و سایر نهادهای عرضه کننده خدمات عامه، رنج می‌برند.
دسترسی ناکافی سرمایه گذاران به امکانات ترانسپورتی و زیربنایی مانند جاده‌ها، خطوط آهن، بندرها، پارک‌های صنعتی، برق و آب نیز سبب شده تا سرمایه‌گذاران نتوانند در افغانستان سرمایه‌گذاری نمایند.
مسوولان آیسا گفتند که مغلق بودن بودن سیستم مالیاتی، پرداخت محصول گمرکی و نحوه جمع آوری و مدیریت مالیات بسیار پیچیده و کهنه است. همچنین مغلق بودن، موجودیت فساد و کهنه بودن سیستم عدلی و قضایی نیز یکی از چالش‌های سکتور خصوص در افغانستان است.
آقای حقجو در این کنفرانس تاکید کرد که رقابت در تولیدات داخلی و جود ندارد و در این زمینه نیز باید اصلاحاتی به وجود آید: «غیررقابتی بودن تولیدات داخلی در بازارهای داخلی به دلیل هزینه‌های بلند تولید، نبود امکانات کافی برای سرمایه‌گذاری، نبود تجهیزات پیشرفته و مواد خام، موجودیت کالاهای مشابه بی کیفیت خارجی و عدم حمایت از سکتور خصوصی نیز از مشکل سرمایه گذاران هستند.»
پیشنهادات
سرمایه‌گذاران افغان از حکومت خواسته‌اند تا تصویر واضحی از برنامه‌های اقتصادی حکومت و همچنین ادامه ثبات افغانستان به سکتور خصوصی داده شود. آقای حقجو در این مورد گفت: «اعاده اعتماد مردم و سکتور خصوصی بالای دولت و آینده ثبات اقتصادی و سیاسی کشور از طریق به نمایش گذاشتن توانایی دولت در زمینه تامین امنیت، تامین ثبات مالی، تامین ثبات مالی و نرخ پول افغانی، راه اندازی برنامه کلان زیربنایی و جلوگیری از غصب زمین {صورت می گیرد}»
سرمایه گذاران گفته‌اند حکومت باید نشان دهد که توانایی حفظ امنیت ولسوالی‌ها و ولایات را دارد و واحدهای اداری دولت یکی پی دیگر به دست مخالفان نظام سقوط نمی‌کنند.
آیسا گفت که سقوط کندز ضربه بسیار بزرگی به اقتصاد افغانستان وارد کرد زیرا از یک‌سو سکتور خصوصی در خود این ولایت به شدت ضربه مالی و اقتصادی دید و از سوی دیگر سقوط کندز سبب ناامیدی و کاهش اعتماد سرمایه گذاران بر آینده ثبات افغانستان شد.
آقای حقجو گفت حکومت باید دستگاه‌های سارنوالی و عدلی افغانستان را با سیستم‌های جدید و امروزی مجهز کند: «قضات و سارنوالان و نصاب درسی در حقوق و شرعیات ما به سیستم سابقه است. این قضات و سارنوالان ما قطعا نمی‌توانند مشکلاتی را که در نتیجه معاملات پیچیده تجارتی امروز به میان می‌آیند، حل کنند. بنابراین ظرفیت آن‌ها باید بلند برود».
پیشنهاد دیگر سکتور خصوصی است که بانک‌های دولتی مانند بانک ملی، پشتنی بانک و کابل به بانک‌های انکشاف زراعتی، انکشاف صنعت و بانک قرضه مسکن تبدیل شوند و کشورهای کمک کننده تشویق شوند تا به این بانک ها کمک نمایند.