آیا پیشگویی اقتصاددان ها بی معناست؟

بحران جهانی مالی و بحران قرضه ها در حوزۀ پولی یورو اولتر قبل از همه نشان داد که برای پیشبینی همچو بحران ها علوم اقتصاد زیاد مثمر نبوده اند. بسیاری از کارشناسان طرح های علمی در این رابطه را ناکام و غیر واقعی می پندارند.

فرانک ریدل استاد ریاضی و اقتصاد و آمر شعبۀ ریاضی و اقتصاد در دانشگاه شهر بیلیفلد آلمان کتابی زیر نام "تقصیر اقتصاد دانان" نوشته است. او می گوید: "پیشگویی ها هیچ بنیاد علمی ندارند."

به باور ریدل این مسأله همزمان چندین دلیل دارد. آلمان چهل میلیون خانواده و تقریباً 2 میلیون شرکت دارد. پس برای ایجاد یک معادله برای محاسبۀ 42 میلیون شیوۀ اقتصادداری، اقتصاددانان تنها یک خانواده و یک شرکت را طور نمونه انتخاب می کنند.

ریدل می افزاید: "این مدل اصلاً برای روشن ساختن اقتصاد ملی، آنهم بیشتر بر یک مبنای فلسفی، خوب است. اما با آن محاسبۀ رشد اقتصادی یک خانواده و یا یک شرکت مشخص ممکن نیست."

مسألۀ مهم اینست که در طرح های که در همچو محاسبات ریاضی به وجود می آیند، بازار های مالی در نظر گرفته نمی شوند، زیرا گویا این بازار بر اقتصاد واقعی تأثیری ندارند. در حالی که بحران های اخیر آشکارا نشان دادند که عدم اطمینان و اعتماد میان بانک ها تأثیرات عمیقی بر قرضه ها و سرمایه گزاری ها و همچنان بر بازار های کار و کالا های تجارتی دارند.

فرانک ریدل توضیح می دهد: "کسی که بازار های مالی را در طرح های خود درنظر نمی گیرد، طبعاً رسیدن یک بحران مالی را هم دیده نمی تواند. و بحران های مالی طبعاً بر رشد اقتصاد اثر می گذارند."

ریدل می گوید، در حقیقت همه اقتصاددانان می دانند که پیشگویی ها در مورد رشد اقتصادی با ارقام اعشاری کاملاً بی مفهوم است. ماکس اوته اقتصاددان، مدیر صندوق وجهی و نویسندۀ کتاب "سقوط فرا می رسد" نیز تحلیل مشابهی دارد. او از جمله طرفدار وجوه جامعه شناسی در محاسبات برای پیشگویی رشد اقتصاد است، که در حقیقت تا حال مد نظر نبوده اند.

و می گوید: "مسأله بر سر روند اجتماعی و مرتبط با انسان ها است. مسأله همچنان بر سر عدم توازن و ساختار های قدرت است. و تقریباً همه اقتصاددانان به این نظر اند که همه چیز به بازار بستگی دارد. در حالیکه بازار تنها یکی نیست، بلکه شمار بازار ها بسیار است که به صورت متفاوت فعالیت می کنند." به نظر اوته اینها نکات بسیار مهمی اند که اصلاً باید درنظر گرفته شوند.