آيا کنفرانس دمشق سوريه و اسراييل را به هم نزديک خواهد کرد؟

کنفرانس چهارگانه امروز پنج شنبه (4 ام سپتمبر) فقط يک ساعت دوام يافت. ام باوجود آن، اين کنفرانس براي سوريه از اهميت بسياري برخوردار است. اين کنفرانس سوريه تجريد شده را با جوانب مختلف، اما مهم دور يک ميز گرد مي آورد. اعضاي اين کنفرانس چهارگانه اين کشور ها هستند:

ترکيه که ا زماه ها به اين سو تماس هاي غير مستقيم ميان سوريه و اسراييل را همراهي مي کند؛ قطر که از يک جنگ داخلي ميان احزاب طرفدار غرب و حزب الله طرفدار سوريه جلوگيري کرد و نيز در نزديک شدن بيروت و دمشق نقش مهم بازي نمود؛ فرانسه که رييس جمهور آن به حيث بالا ترين شخصيت دولتي غرب بعد از سالها به دمشق آمده است. سارکوزي مي خواهد سوريه را به سوي جامعه جهاني باز گرداند. جانب چهارم در اين کنفرانس چهارگانه خود سوريه است که يک صلح همه جانبه در خاور ميانه بدون آن کشور ممکن به نظر نمي آيد.

همه اين ها يک پيروزي ديپلوماتيک براي بشار الاسد رييس جمهور سوريه است. اسد مي داند که با انعطاف پذيري در سياست خارجي مي تواند کشورش را از انزوا بيرون آورد و کمک هاي کشور هاي غربي را به کشورش جلب نمايد. از نگاه سرکوزي نيز سوريه داراي نقش بسيار اساسي در منطقه است.

و نيز از اين سخن در ميان است که سوريه مي تواند روابطش را با واشنگتن بهبود بخشد. اما براي بوش که آخرين ماه هاي رياست جمهوري اش را سپري مي کند، سوريه تا هنوز حمايت گر تروريسم است. اما سوريه از بارک اوباما رييس جمهوري احتمالي ايالات متحده امريکا اين اميد را دارد که او نقش فعالي را در منطقه بازي نمايد. درست بعد از تغيير در سياست امريکا است که نظاير چهارنشست غير رسمي که تا حال صورت گرفته اند، نتايج مشخص براي صلح در منطقه به بار خواهند آورد.

مشاورين بشار الاسد از همين حالا با اين خود آگاهي ظاهر مي شوند که صلح با سوريه براي اسراييل کليد روابط خوب با ديگر کشورهاي عربي است. و يکي از پيش شرط هاي آن نيز پس دادن ارتفاعات جولان است که اسراييل آن را در سال 1967 اشغال کرده بود.

اما در صورتي که چنين امري تحقق نيز يابد، نمي توان تصور کرد که روابط ميان مردم اين دو کشور به اين زودي بهبود يابد. در نهايت مي توان يک صلح سرد را تصور نمود، مثلا ً ميان اسراييل و مصر از 30 سال به اين طرف، يعني بدون ديدار مردم اين دو کشور. اما بشار الاسد رييس جمهور سوريه مي خواهد که کشورش را به همين مسير سوق دهد. او اظهار داشت:

"معناي روابط عادي براي ما، روابط ميان دو دولت، داشتن سفارت خانه ها، تماس ها و قرارداد ها است - اين روابط گاهي بهتر اند و گاهي بد تر. اين همه وابسته است به تصميم کشور هاي مورد نظر. ما اين را "روابط نورمال" مي ناميم."

اما شگاف ميان اسراييل و سوريه چنان بزرگ است که رشد و بهبودي در روابط ديپلوماتيک ميان اين دو کشور نمي تواند فاصله ميان انسان هاي آن ها را به اين زودي از ميان بردارد.

مثلا ً يک خانم صاحب دکاني در دمشق مي گويد:

"صلح؟ من نمي توانم تصور کنم که بيرق اسراييل در سرزمين من به اهتزاز آيد - هرگز، هرگز، هرگز!"