Χωρίς ανάπτυξη δεν αποδίδει κανένα σενάριο μείωσης του χρέους
18 Φεβρουαρίου 2011
«Τα χρέη απειλούν με στραγγαλισμό την Αθήνα», είναι ο τίτλος ρεπορτάζ στην Frankfurter Rundschau.
«Η εξυπηρέτηση του χρέους απειλεί την Ελλάδα με οικονομικό στραγγαλισμό. Αναλυτές του ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Bruegel υπολογίζουν ότι για να μην αυξάνεται ο όγκος των χρεών, η Ελλάδα πρέπει από το 2015, με τις πιο ευνοϊκές συνθήκες, να έχει πρωταρχικό πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της ύψους 3,7% του ΑΕΠ.
Εάν όμως η χώρα επιδιώκει να συμπιέσει σε μια 20ετία το ποσοστό των χρεών της προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης κατά 60%, όπως προβλέπεται, τότε θα πρέπει σταθερά να παράγει πρωταρχικό πλεόνασμα τουλάχιστον 8,4% του ΑΕΠ. Είναι αδύνατον.
Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει τώρα να αυξήσει τα έσοδά της κατά 50 δισεκατομμύρια ευρώ με την ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων και την μίσθωση ακινήτων της δημόσιας περιουσίας της χώρας.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο, αλλά για πολλούς αναλυτές, μη ρεαλιστικό στόχο. Διότι ακόμη και εάν υλοποιηθεί δεν απελευθερώνει την Ελλάδα από τα δεσμά των χρεών: το 2015 το ποσοστό του χρέους θα μειωνόταν, σύμφωνα με τις προβλέψεις, από 150% του ΑΕΠ περίπου γύρω στο 130%.
Έτσι εξακολουθεί να είναι μονόδρομος το ‘κούρεμα’, η αναδιάταξη του χρέους. Υπάρχουν πολλά σενάρια. Όλα όμως προϋποθέτουν πως οι ιδιώτες-πιστωτές θα αποδεχθούν παραγραφή μέρους των απαιτήσεών τους. Και αυτό θα έπληττε τις τράπεζες.
Κατ’ αρχήν θα έπρεπε να δρομολογηθούν νέα μέτρα στήριξης για τις ελληνικές τράπεζες, γιατί έχουν κρατικά ομόλογα ύψους 45 δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου.
Ελληνικά ομόλογα έχουν όμως και οι γαλλικές τράπεζες, οι οποίες μέχρι το τέλος του 2010 κατείχαν ομόλογα ύψους 53,5 δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου, ενώ και οι γερμανικές έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ομόλογα ύψους 36,8 δισεκατομμυρίων.
Η αναδιάρθρωση ή το κούρεμα του χρέους θα έδινε όντως μια απελευθερωτική ώθηση μόνον εάν η ελληνική οικονομία επανερχόταν ταυτόχρονα σε πορεία ανάπτυξης.
Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η ΕΕ, εάν εκταμιεύσει νωρίτερα τα κονδύλια που προβλέπονται για την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.»
Συνδικαλιστές και πολιτικοί φοβούνται τις ιδιωτικοποιήσεις
«Οι Έλληνες φοβούνται το ξεπούλημα», είναι ο τίτλος άρθρου του Γκερντ Χέλερ στην οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Αναφέρεται στο ίδιο θέμα και επισημαίνει: «Οι ιδιώτες-επενδυτές μπορούν να δώσουν ώθηση στην ελληνική οικονομία, αλλά τα συνδικάτα και οι πολιτικοί ανθίστανται στις ιδιωτικοποιήσεις.
Ασφαλώς όμως θα πρέπει πρώτα να βρεθούν οι επενδυτές και αυτό προσκρούει στην σθεναρή πολιτική αντίσταση, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Στην Ελλάδα κυριαρχεί μέχρι τώρα στον τομέα της ενέργειας σχεδόν απόλυτα η ΔΕΗ.
Το παραδοσιακά μαχητικό συνδικάτο αυτής της δημόσιας επιχείρησης αντιδρά όχι μόνον κατά του ανοίγματος της αγοράς ενέργειας, που η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να κάνει λόγω της σχετικής οδηγίας της ΕΕ, αλλά απορρίπτει την πώληση τμημάτων της επιχείρησης ή μεμονωμένων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ή έστω του δικτύου.
Το συνδικάτο απειλεί, ότι θα βυθίσει στο σκοτάδι την Ελλάδα, εάν τολμήσει κάτι τέτοιο η κυβέρνηση.»
Το άρθρο αναφέρεται τέλος στη διαμάχη κυβέρνησης-τρόικας, στην διαβεβαίωση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου ότι θα απαγορεύεται δια νόμου η πώληση δημόσιας ελληνικής γης και τη νέα δήλωση του υπ. Οικονομικών για εκμετάλλευση και όχι πώληση της δημόσιας περιουσίας.
Θα ενταχθεί και το σενάριο χρεοκοπίας στο τεστ αντοχής των τραπεζών;
«Οι τράπεζες ξεγράφουν τους Έλληνες», τιτλοφορεί το ρεπορτάζ της η γερμανική έκδοση των Financial Times που αναφέρεται στις δηλώσεις του Αντρέας Σμιτς, προέδρου του Συνδέσμου Γερμανικών Τραπεζών, για τα ελληνικά ομόλογα και το νέο τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών.
«’Το κούρεμα’ φαίνεται αναπόφευκτο, είπε χθες στις Βρυξέλλες ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών Τραπεζών, Αντρέας Σμιτς και έσπευσε να συμπληρώσει ότι δεν υπολογίζει να δρομολογηθεί πριν από το 2013, πριν από τη σύσταση του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Αλλά παρ’ όλα αυτά πρότεινε να συμπεριληφθούν στο επικείμενο τεστ αντοχής των τραπεζών και η πιθανότητα χρεοκοπίας ή αναδιάρθρωσης χρέους μιας χώρας της ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι θα συμπεριληφθεί στο τεστ και ο έλεγχος ομολόγων στο βιβλίο γενικών τραπεζικών εγγραφών.
Η άποψη αυτή του κ. Σμιτς είναι αξιοσημείωτη, διότι πολλοί από τους εποπτικούς θεσμούς, όπως π.χ. η Bundesbank, είναι κατά ενός τέτοιου σεναρίου. Ο Αντρέας Σμιτς επιμένει ότι ‘η κατάσταση στα ομόλογα δεν είναι η ίδια όπως πριν από τρία χρόνια’. Δεν μπορεί λοιπόν να αγνοηθεί το γεγονός ότι υπάρχει περίπτωση τα ελληνικά ομόλογα να διακινούνται περίπου με το 70% της ονομαστικής τους αξίας.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών Τραπεζών υπογραμμίζει ταυτόχρονα ότι μια αναδιάταξη του ελληνικού χρέους δεν πρόκειται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο γερμανικό τραπεζικό σύστημα, αλλά ούτε και σε κάποια μεμονωμένη τράπεζα.»
Και η εφημερίδα καταλήγει: «Η υλοποίηση αυτού του σεναρίου θα είναι για τους εποπτικούς θεσμούς προβληματική, διότι θα πρέπει να εξηγήσουν ποιες χώρες αφορά αυτό το σενάριο χρεοκοπίας ή αναδιάρθρωσης χρέους. Αναμένεται να προκαλέσει μεγάλες ανησυχίες και διαμάχες στις χώρες-μέλη της ΕΕ.
Ορισμένες άλλες ενώσεις τραπεζών αντιδρούν με έκπληξη (Σύνδεσμος των Γερμανικών Κρατικών Τραπεζών), διότι εκτιμούν πως έτσι αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα του ευρωπακέτου διάσωσης.
Τέλος η παγκόσμια Ένωση Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων απορρίπτει αυτή τη συζήτηση και δια στόματος του διευθυντή τους Τσάρλς Νταλάρα δηλώνει: ‘προς το παρόν είναι πολύ νωρίς για εξαγωγή συμπερασμάτων, εάν όντως χρειάζεται κάποια χώρα αναδιάρθρωση χρέους’. Επίσης ο κ. Νταλάρα συμπλήρωσε πως πρέπει να δοθεί χρόνος στην Ελλάδα για να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.»
Επιμέλεια: Βιβή Παπαναγιώτου
Υπεύθ.σύνταξη: Μαρία Ρηγούτσου