Το βλέμμα δυο Ελλήνων μεταναστών για την πτώση του Τείχους

Οι μικρές ιστορίες των ανθρώπων συνθέτουν τη μεγάλη, την επίσημη ιστορία. Αύριο συμπληρώνονται 20 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η πτώση του δεν συμβόλιζε μόνο το τέλος δυο πολιτικών συστημάτων και δυο διαφορετικών ιδεολογιών, αλλά ήταν και η αρχή μιας νέας καθημερινότητας στην ζωή εκατομμυρίων πολιτών στη Γερμανία.

Ο Δημήτρης Αμπαντιέλος και ο Λάμπρος Σαββίδης έζησαν τη διαίρεση της χώρας, ο ένας από τη Δρέσδη και ο άλλος από το δυτικό Βερολίνο.

Ο Λάμπρος Σαββίδης είναι σήμερα αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας του Βερολίνου. Έφθασε το 1968 στη Γερμανία, στο Ντόρντμουντ, για να σπουδάσει Ηλεκτρολογία και λίγα χρόνια αργότερα μετακόμισε στο δυτικό Βερολίνο για να συνεχίσει τις σπουδές του. Ήταν όμως μεγάλη και η περιέργεια τους να μάθουν πως ήταν η ζωή στην άλλη πλευρά του Τείχους. Πώς ήταν η επικοινωνία;

«Οπωσδήποτε περιορισμένη σε έκταση. Υπήρχε πάντα το πρόβλημα της μεταφοράς. Πηγαίναμε όμως επισκέψεις στο ανατολικό Βερολίνο. Έπρεπε να κάνεις τη διαδικασία να πάρεις βίζα. Πληρώναμε και κάποιο ποσό. Δεν ήταν ακριβά. Εκεί είχαμε την ευκολία ό,τι παίρναμε ήταν πάμφθηνο. Και στα εστιατόρια και στα μπαρ. Πηγαίναμε στα αξιοθέατα. Είχαμε τη διάθεση να πάμε, να μάθουμε πως ζει ο κόσμος εκεί».

Ζούσαν καλά αλλά όχι ελεύθερα...

Εκεί στην άλλη πλευρά, στη Δρέσδη, ζούσε ο Δημήτρης Αμπατιέλος. Ο Δημήτρης Αμπατιέλος, πήγε το 1982 στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας για να σπουδάσει Εθνολογία στο περίφημο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ. Έμεινε εκεί μέχρι το 1988 και αργότερα μετακόμισε στη Δρέσδη, όπου εξακολουθεί να ζει και να εργάζεται. Την εποχή που σπούδαζε υπολογίζεται ότι ο αριθμός των Ελλήνων στην Ανατολική Γερμανία είχε συρρικνωθεί στους 2.000 από 15.000 που ήταν μετά το τέλος του εμφυλίου στην Ελλάδα. Πώς ήταν η ζωή στην Ανατολική Γερμανία;

«Είχαμε όλα τα προνόμια που είχαν οι φοιτητές στην Ανατολική Γερμανία. Πέρα από το υψηλό επίπεδο σπουδών είχαμε τη δυνατότητα να μένουμε σε πολύ οικονομικά καταλύματα. Δεν χρειαζόταν επιπλέον να εργαστούμε για να συμπληρώσουμε το εισόδημά μας ώστε να μπορέσουμε να σπουδάσουμε. Είχαμε επίσης τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο μας με αθλητισμό, πολιτισμό. Ήταν όμορφα χρόνια παρά το στρες των σπουδών», θα επισημάνει.

Με νοσταλγία θυμάται τα χρόνια στο δυτικό Βερολίνο και ο Λάμπρος Σαββίδης. Ωραίες εποχές, όπως λέει, όπου το κράτος έδινε 8% επίδομα στους εργαζόμενους για να εργασθούν εκεί και οι νέοι δεν χρειάζονταν να κάνουν στρατιωτική θητεία. Με θαυμασμό όμως έβλεπε και το ανατολικό Βερολίνο γιατί: «Εγώ προσωπικά έβλεπα τα θετικά τους, διότι όντως όλοι είχαν δουλειά, υπήρχαν σχολεία, ιατρική περίθαλψη. Όλα ήταν τακτοποιημένα. Αλλά δεν υπήρχε αυτή η ελευθερία της έκφρασης, του λόγου και της γνώμης».

Η στάζι και το πανηγύρι της χαράς

Για αυτή την έλλειψη της ελευθερίας της γνώμης και την παρακολούθηση και των ξένων φοιτητών και εργατών από τη στάζι ρωτάμε το Δημήτρη Αμπατιέλο.

«Eκτός του ότι δεν είχαμε καμιά επαφή δεν καταλαβαίναμε στην καθημερινότητα ότι η "Στάζι" ήταν πανταχού παρούσα, όπως αποκαλύφθηκε αργότερα από τα ΜΜΕ αλλά και ανθρώπους που την έζησαν».

Αργότερα η πτώση του Τείχους σηματοδότησε μια νέα αρχή σε πολιτικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό το πανηγύρι της χαράς στις 9 Νοεμβρίου ο Λάμπρος Σαββίδης είχε την τύχη να το ζήσει στο δυτικό Βερολίνο. «Χείμαρρος. Είχε ξεκινήσει με την ανακοίνωση του Σαμπόφσκι ότι το τείχος πέφτει και μάλιστα αυτή τη στιγμή. Ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους και άρχισε να πηγαίνει προς το τείχος και άρχισαν διάφορες εταιρείες, διάφορες μπουλντόζες να ρίχνουν το τείχος. Ο κόσμος έκλαιγε από χαρά», καταλήγει ο κ. Σαββίδης.

Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος