Στο φως το «νέο βαθύ κράτος» στην Τουρκία

Στους φόβους που εκφράζουν έλληνες τραπεζίτες για τις συνέπειες μιας βεβιασμένης άρσης των capital control αναφέρεται άρθρο της οικονομικής Handelsblatt υπό τον τίτλο «Οι τράπεζες φοβούνται νέα φυγή κεφαλαίων».

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, «από τη στιγμή που η Ελλάδα εγκατέλειψε προ εξαμήνου το πρόγραμμα διάσωσης, συζητείται και το τέλος των -εν τω μεταξύ σταδιακά πιο χαλαρών- κεφαλαιακών ελέγχων. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε να το αξιοποιήσει αυτό στον επικείμενο προεκλογικό αγώνα: η άρση των περιορισμών θα ταίριαζε στο αφήγημά του περί εξόδου από την κρίση και επιστροφής στην κανονικότητα. Ωστόσο έλληνες τραπεζίτες προσπαθούν να αποτρέψουν τη βεβιασμένη άρση των ελέγχων». Σύμφωνα με την ΗΒ, σε συνάντηση που είχαν την περασμένη Παρασκευή με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, τραπεζίτες των ελληνικών εμπορικών τραπεζών προειδοποίησαν για τους πιθανούς κινδύνους και ζήτησαν να παραμείνουν οι έλεγχοι στις συναλλαγές με το εξωτερικό, εκφράζοντας φόβους ότι η πρόωρη άρση τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε φυγή κεφαλαίων.

Όπως επισημαίνεται, «οι τράπεζες απέχουν ακόμη σημαντικά από την κανονικότητα. Λόγω της οκτάχρονης ύφεσης βρίσκονται αντιμέτωπες με σειρά πιστωτικών κινδύνων. Σχεδόν το 47% των δανείων δεν εξυπηρετούνται ή κινδυνεύουν να μην εξυπηρετηθούν. Μέχρι το 2021 οι τράπεζες θέλουν να περιορίσουν τα κόκκινα δάνεια στο 10%. Μια προσπάθεια η οποία σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών κύκλων θα απαιτήσει ίδια κεφάλαια άνω των 11 δις ευρώ. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης προειδοποίησε για το ενδεχόμενο να χρειαστούν οι τράπεζες νέες κεφαλαιακές ενισχύσεις. Ασαφές παραμένει από πού θα προέλθουν τα χρήματα. Το να συνδράμουν πάλι οι ευρωπαίοι εταίροι θεωρείται απίθανο. Στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να υπάρξει το λεγόμενο Bail-in (σ.σ. διάσωση εκ των έσω με τη συμμετοχή μετόχων, πιστωτών και καταθετών). Στην εσχάτη θα καλούνταν να πληρώσουν και καταθέτες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Σε αυτά τα συμφραζόμενα γίνεται αντιληπτό γιατί οι τράπεζες συνεχίζουν να εναντιώνονται στην άρση των κεφαλαιακών ελέγχων».

Θα επιστρέψει η απογοήτευση στα Σκόπια;

Μετά την κύρωση του πρωτοκόλλου προσχώρησης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία η πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία ονομάζεται πλέον επίσημα Βόρεια Μακεδονία, επισημαίνει εκτενές άρθρο της ελβετικής Neue Zürcher Zeitung.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ένταξη στο ΝΑΤΟ συνιστά αναμφίβολα σημαντική εγγύηση για την ασφάλεια της χώρας. Διότι, «η πολιτισμική, ιστορική και πολιτική αυτονομία αμφισβητήθηκε συχνά στο ιστορικό παρελθόν από όλους τους γείτονες». Υπό την έννοια αυτή, όπως σημειώνεται, ένα αίσθημα απειλής έχει γίνει χαρακτηριστικό γνώρισμα της εθνικής συνείδησης.

Ωστόσο οι προσδοκίες των πολιτών από την ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι υπερβολικές, εκτιμά ο αρθρογράφος. «Η πολιτική επιστήμονας Μπιλγιάνα Βανκόφσκα η οποία διδάσκει στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων είναι πεπεισμένη ότι σύντομα θα επέλθει απογοήτευση στη χώρα, διότι τα μεγάλα προβλήματα παραμένουν: αφορούν τις -λόγω αλλαγής του ονόματος- αυξημένες εντάσεις μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων και κυρίως τη δύσκολη οικονομική κατάσταση. Οι πρόσθετες οικονομικές επιβαρύνσεις εξαιτίας της ένταξης στο ΝΑΤΟ […] ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων. Η ένταξη στην ΕΕ θα ήταν πιο σημαντική για τη βελτίωση των άμεσων συνθηκών διαβίωσης των πολιτών. Παρότι η συμφωνία με τους Έλληνες ήρε ένα σημαντικό εμπόδιο, η χώρα δεν αναμένεται να ενταχθεί άμεσα στην ΕΕ. Αντιστάσεις αναμένονται κυρίως από τη Γαλλία και την Ολλανδία, οι κυβερνήσεις των οποίων δέχονται ισχυρές πιέσεις από την εθνολαϊκιστική αντιπολίτευσή τους. Ωστόσο και σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και στη Γερμανία, έχει εξασθενήσει η στήριξη για το πρότζεκτ της διεύρυνσης».

Κατηύθυνε η τουρκική κυβέρνηση το πραξικόπημα;

Επίσημο πρωτόκολλο των γεγονότων της νύχτας του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία -το οποίο υπογράφει ο τότε γενικός εισαγγελέας στην Άγκυρα και δημοσιεύει τώρα εξόριστος τούρκος δημοσιογράφος- τροφοδοτεί τις εικασίες που θέλουν την τουρκική κυβέρνηση να γνώριζε για τα σχέδια ανατροπής της και να τα αξιοποίησε για να ενισχύσει τις εξουσίες της. Το θέμα παρουσιάζει και σχολιάζει η σημερινή Berliner Zeitung.

«Όσο περισσότερος χρόνος περνάει […] τόσο πιο σαφές γίνεται ότι η τουρκική ηγεσία υπό τον πρόεδρο Ερντογάν γνώριζε για τα σχέδια πραξικοπήματος, ότι τα άφησε να εξελιχθούν και, πιθανότατα, τα κατηύθυνε. Εκρήξεις βομβών που δεν έγιναν ποτέ, νεκροί σε ένοπλες συγκρούσεις που δεν υπήρξαν ποτέ. Το πρωτόκολλο της εισαγγελίας που δημοσιεύθηκε τώρα -η γνησιότητά δεν αμφισβητείται- είναι ένα έγγραφο το οποίο δεν θα μπορούσαν να συντάξουν καλύτερα ούτε οι θιασώτες των θεωριών συνομωσίας. Το πρωτόκολλο φέρνει στο φως τα έργα και τις ημέρες του νέου ‘βαθέος κράτους' στην Τουρκία. Πρόκειται για όλους εκείνους τους ισλαμιστικούς-εθνικιστικούς κύκλους στην κυβέρνηση και τη δικαιοσύνη που έκαναν προφανώς όλα εκείνα για τα οποία κατηγορούν τους αντιπάλους τους: μετέτρεψαν ένα στρατιωτικό σε πολιτικό πραξικόπημα για να αφανίσουν τους εχθρούς τους. Αισθάνονταν μάλιστα τόσο σίγουροι που εισήγαγαν το εν λόγω πρωτόκολλο σε επίσημα δικαστικά έγγραφα. Το τουρκικό πραξικόπημα είναι ένας βάλτος από τον οποίο βγαίνουν όλο και πιο βρωμερές φυσαλίδες. Αυτό ισχύει και για το κίνημα Γκιουλέν, μυστικά κομάντο του οποίου ήθελαν την ανατροπή της κυβέρνησης και που προφανώς έπεσαν σε παγίδα. Σε μια δημοκρατία όλα αυτά θα τροφοδοτούσαν πολλές εξεταστικές επιτροπές. Ακόμη κι αν αληθεύει ότι οι γκιουλενιστές ήθελαν με τη δημοσιοποίηση του πρωτοκόλλου να αποδείξουν την αθωότητά τους και να ρίξουν την ευθύνη του πραξικοπήματος στην κυβέρνηση, αυτό δεν υποβαθμίζει τη σημασία του. Στην Τουρκία κανείς δεν τολμά να μιλήσει για το θέμα. Για πόσο ακόμη;».

Κώστας Συμεωνίδης