Παλιές διενέξεις και νέα όνειρα γύρω από την Κύπρο

«Παλιές διενέξεις, νέες επιθυμίες και ένα ευρωπαϊκό όνειρο: η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Αφροδίτη, ένα από τρία θαλάσσια τεμάχια φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια στα ανοικτά των κυπριακών ακτών τροφοδοτεί αυτό το όνειρο. Το κυπριακό φυσικό αέριο θα ήταν επίσης ευρωπαϊκό φυσικό αέριο. Πράγματι ένα καλό νέο για μια ήπειρο, τα αποθέματα της οποίας σε φυσικό αέριο στη Βόρεια Θάλασσα τελειώνουν. Για την ώρα οι αγωγοί, στους οποίους ρέει ρωσικό φυσικό αέριο αποτελούν τις κύριες γραμμές ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης» αναφέρει σε ρεπορτάζ της η γερμανική εφημερίδα της Βάδης-Βυρτεμβέργης Schwäbische Zeitung συμπληρώνοντας ότι «το φυσικό αέριο της Κύπρου θα μπορούσε να φέρει τον στόχο της Ευρώπης να ξεπεράσει την εξάρτηση από τη Ρωσία, λίγο πιο κοντά στην υλοποίησή του».

Ωστόσο, όπως παρατηρεί η εφημερίδα, «οι φυσικοί πόροι της Κύπρου εντούτοις δεν προκαλούν μόνο επιθυμίες στους Ευρωπαίους». Το άρθρο αναφέρεται στη συνέχεια στην αμφισβήτηση από την Τουρκία της κυπριακής ΑΟΖ. «Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ τα κράτη διατηρούν στη δική τους ΑΟΖ το αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης φυσικών πόρων. Από το 2013 όμως η Τουρκία αναζητά ξανά και ξανά φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό εντείνει τις μόνιμες εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών» γράφει η Schwäbische Zeitung, κάνοντας στη συνέχεια αναφορά στο ιστορικό του Κυπριακού ζητήματος και στέκεται στην πρόσφατη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για τον καθορισμό των θαλάσσιων δικαιοδοσιών. «Σε αυτή τη βάση η Τουρκία δηλώνει τώρα ότι μεγάλα τμήματα της Ανατολικής Μεσογείου ανήκουν στη δική της ζώνη επιρροής», γράφει η εφημερίδα, με την Κυπριακή Δημοκρατία να σχεδιάζει να φέρει τη διαφορά ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

Οι προκλήσεις στην περιοχή και ο ρόλος της ΕΕ

Ο Αντρέας Θεοφάνους, ειδικός στις ευρωπαϊκές σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, εκφράζει, όπως φαίνεται στο δημοσίευμα, την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν τήρησε αποφασιστική στάση έναντι της Τουρκίας και αναφέρει: «Η Τουρκία δεν μας συμπεριφέρεται σαν ανεξάρτητο κράτος. Γι αυτή είμαστε ένα κομμάτι γης, που κάποια μέρα θα της ανήκει. Η Ευρώπη πρέπει να καταστήσει σαφές ότι η Κύπρος και η Ελλάδα είναι τα σύνορά της και ότι είναι έτοιμη να υπερασπιστεί αυτά τα σύνορα». Από την άλλη για τον Δημήτρη Φεσσά, αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου, «η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η τιμή του φυσικού αερίου». Κι αυτό διότι, όπως εξηγεί, δεν υπάρχει ακόμη αγωγός στη Μεσόγειο, «κάτι που το καθιστά ακριβότερο σε σχέση με το ρωσικό». Ο ίδιος πάντως θεωρεί ότι «το κλειδί για την επιτυχή εμπορία του φυσικού αερίου της Μεσογείου είναι η συνεργασία σε όλα τα επίπεδα –τεχνικό, πολιτικό και οικονομικό». Κάτι τέτοιο, παρατηρεί η εφημερίδα, γίνεται ήδη μιας και η Κύπρος συνεργάζεται με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, ενώ οι χώρες αυτές έχουν κατά νου την κατασκευή αγωγού που θα συνδέει την Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη μέσω της Ιταλίας και της Ελλάδας.

Το δημοσίευμα παραθέτει επίσης και την άποψη του Ανδρέα Κουτσουλίδη, εμπορικού διευθυντή της Εταιρείας Υδρογοναθράκων Κύπρου, ο οποίος θεωρεί ότι αν βρεθούν μεγαλύτερα κοιτάσματα στην ευρύτερη περιοχή «θα είναι θέμα χρόνου η κατασκευή του αγωγού». Ωστόσο από την πλευρά του ο ειδικός σε θέματα φυσικού αερίου και τεχνικός σύμβουλος της Energean Κων/νος Νικολάου αναφέρει: «Το αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί μόνο να καλύψει τις τεράστιες ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης. Μπορούμε να συμβάλουμε εν μέρει. Αλλά η Ευρώπη θα εξαρτάται από το ρωσικό αέριο για πολύ καιρό, είτε μας αρέσει είτε όχι ».

Η χαμένη σοβαρότητα στη σχέση Μ. Βρετανίας - Ευρώπης

H Frankfurter Allgemeine Zeitung σχολιάζει τα σχέδια του Μπόρις Τζόνσον να αποκλείσει την παράταση της μεταβατικής περιόδου μετά το Brexit πέρα από το 2020 και παρατηρεί ότι με τον τρόπο αυτό «θέλει να στείλει στην ΕΕ το μήνυμα ότι η σπουδαία Μεγάλη Βρετανία είναι έτοιμη και σε θέση, να έρθει αντιμέτωπη με μια σκληρή αντιπαράθεση με την Ευρώπη, εάν χρειαστεί. Στο τέλος θα υπήρχε έτσι ένα άτακτο Brexit, το οποίο εδώ και πάνω από τρία χρόνια έχει αναστατώσει τη μισή Μεγάλη Βρετανία και ολόκληρη την Ευρώπη. Έχουν ειπωθεί πολλά για τις πιθανές ζημίες που θα προκαλούσε μια τέτοια κίνηση (…) Είναι καιρός να επανέλθει η σοβαρότητα στη σχέση Λονδίνου-Βρυξελλών. Έπειτα θα μπορούσαν να βρεθούν λύσεις προς το συμφέρον αμφότερων».

Δήμητρα Κυρανούδη