«Ο χρόνος δεν γιατρεύει όλες τις πληγές»

Ήταν 3 Ιουνίου 1998, όταν με ταχύτητα 200 χιλιομέτρων την ώρα το Intercity Express 884 "Wilhelm Conrad Röntgen” προσκρούει σε μία τσιμεντένια γέφυρα στην πόλη Έσεντε, στην Κάτω Σαξονία. Αιτία του ατυχήματος ήταν ένα σπασμένο ελαστικό τροχού, που πιάστηκε σε έναν διακόπτη πριν από τη γέφυρα. Πρόκειται για το σοβαρότερο σιδηροδρομικό ατύχημα στην ιστορία της Γερμανίας, με τραγικό απολογισμό 101 νεκρούς και 105 επιβάτες τραυματίες. Σήμερα, μπορεί κανείς να επισκεφτεί το μνημείο με τις τσιμεντένιες στήλες στο Έσεντε και να διαβάσει τα ονόματα των θυμάτων.

"Κάτι που σε σημαδεύει"

25 χρόνια αργότερα, το καταστροφικό δυστύχημα εξακολουθεί να επηρεάζει τους συγγενείς των θυμάτων. Με αφορμή την επέτειο, ο Χάινριχ Λέβεν, εκπρόσωπος των θυμάτων, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «ICE 884 – Αναμνήσεις, εμπειρίες και συμπεράσματα μετά την καταστροφή του ICE στο Έσεντε». Ο 78χρονος Βαυαρός, ο οποίος έχασε τότε τη γυναίκα και την κόρη του, εξηγεί πως «δεν είναι κάτι που απλώς το ξεπερνάς, αλλά σε σημαδεύει», προσθέτοντας ότι «δεν γίνεται απαραιτήτως ευκολότερο με την πάροδο του χρόνου, πολλοί από εμάς έχουν επίσης μεγαλώσει» και, συνεπώς, μερικές φορές αισθάνονται μοναξιά.

Στο βιβλίο του, ο Λέβεν περιγράφει τον μακρύ αγώνα για τις αποζημιώσεις (30.000 μάρκα για κάθε θάνατο) και την απογοήτευση που του προκάλεσε η νομική διαδικασία. Το 2003, η μήνυση κατά του σιδηροδρόμου και του κατασκευαστή ελαστικών τροχών απέβη άκαρπη. «Δεν μπορώ να παραπονεθώ για τον σημερινό σιδηρόδρομο, αλλά το ατύχημα μπορούσε απολύτως να αποφευχθεί», λέει ο Λέβεν. Οι τροχοί δεν είχαν ελεγχθεί επιμελώς και κανείς δεν είχε προσέξει πως ένας από αυτούς θα μπορούσε να σπάσει.

Οι αναμνήσεις ξυπνούν στην επέτειο

«Έχει περάσει τόσος καιρός, που πολλοί λένε ότι τα πράγματα πρέπει να είναι καλύτερα τώρα. Αλλά για τους πληγέντες παραμένει μια πολύ δύσκολη ανάμνηση», λέει ο ψυχολόγος Γκέοργκ Πίπερ για τις συνέπειες μιας καταστροφής, όπως αυτή στο Έσεντε. «Πολλοί αισθάνονται άσχημα λόγω της επετείου, υπάρχει μεγάλη συναισθηματική φόρτιση». Ο Πίπερ έχει φροντίσει τα θύματα και τους συγγενείς τους. Θεωρείται ένας από τους πιο έμπειρους ειδικούς σε θέματα τραυμάτων και, επιπλέον, είχε προσφέρει βοήθεια και στους πληγέντες από το μακελειό σε σχολείο της Ερφούρτης το 2002 και το ατύχημα στο ορυχείο του Μπόρκεν το 1988.

«Νομίζω ότι τέτοιες εκδηλώσεις μνήμης είναι πολύ σημαντικές για να τιμηθούν οι νεκροί και να αποδοθεί δικαιοσύνη στους πληγέντες. Τίποτα δεν θεραπεύεται, αλλά η σιωπή είναι ακόμη χειρότερη», λέει ο Πίπερ. «Είναι αλήθεια ότι πολλά πράγματα ξεθωριάζουν. Αλλά για πολλούς συγγενείς είναι σαν να συνέβησαν μόλις τώρα. Η πάροδος του χρόνου δεν έχει σημασία», εξηγεί. Μετά από τόσα χρόνια πολλοί άνθρωποι ίσως αντιμετωπίζουν ένα τέτοιο συμβάν με περισσότερη επιείκεια, και αυτό είναι σημαντικό. «Ο χρόνος δεν επουλώνει όλες τις πληγές, αλλά σε κάνει πιο ήρεμο, πιο ψύχραιμο». Αυτό συμβαίνει με ανθρώπους που έχουν μιλήσει πολύ για το γεγονός και έχουν επίσης κλάψει, όπως εξηγεί ο ψυχολόγος. Οι άνθρωποι που κλείνονται στον εαυτό τους, από την άλλη πλευρά, εγκλωβίζονται στην πικρία.

Εκδήλωση εις μνήμην των θυμάτων

Πέρυσι, η τοπική σκοπευτική λέσχη οργάνωσε μια εκδήλωση στις 3 Ιουνίου, που προκάλεσε αναστάτωση στις οικογένειες που πενθούσαν. Επειδή ο εορτασμός των 100 χρόνων από την ίδρυση της λέσχης είχε ακυρωθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναπληρώθηκε το 2022 με έναν πολυήμερο εορτασμό. Ο δήμαρχος Χάινριχ Λάνγκε υπερασπίστηκε όσους γιόρταζαν, επικαλούμενος το ότι κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μνήμης το μεσημέρι της 3ης Ιουνίου είχαν τηρήσει σιγή.

Φέτος, διοργανώνεται επίσης μία εκδήλωση. Χθες το βράδυ έγινε τελετή στη μνήμη των θυμάτων και για την ημέρα της επετείου έχει προγραμματιστεί σιωπηλή επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο. Σύμφωνα με εκπρόσωπο των σιδηροδρόμων, προβλέπεται να μιλήσουν, μεταξύ άλλων, ο ομοσπονδιακός υπουργός Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ (FDP), ο διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bahn Ρίκαρντ Λουτς και ο υπουργός Μεταφορών του κρατιδίου Όλαφ Λις (SPD).

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς