Ο αγώνας κατά της ευρω-γραφειοκρατίας

Όταν εφαρμοστεί, ο νέος κανονισμός θα καταργήσει χρονοβόρες και δαπανηρές εθνικές διαδικασίες, όπως η «νομιμοποίηση» και η «επισημείωση» (apostille) για την επικύρωση ή απόδειξη γνησιότητας εγγράφων που σχετίζονται με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση. Μπορούν όμως οι πανίσχυρες εθνικές γραφειοκρατίες να αποδεχθούν την κατάργηση των διαδικασιών αυτών;

Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βίβιαν Ρέντινγκ πιστεύει ότι μπορούν. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο η κα. Ρέντινγκ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Όπως σήμερα εμπιστευόμαστε τις δικαστικές αποφάσεις από ένα άλλο κράτος-μέλος, κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει να εμπιστευόμαστε την πιστοποίηση σε ένα άλλο κράτος-μέλος χωρίς επικύρωση από το υπουργείο Εξωτερικών ή Δικαιοσύνης. Η επισημείωση ζητείται σήμερα για ενάμιση εκατομμύριο πιστοποιητικά ετησίως και μερικές φορές χρειάζονται έως έξι μήνες για να την αποκτήσετε. Η επικυρωμένη μετάφραση αφορά ένα εκατομμύριο εξακόσιες χιλιάδες έγγραφα ετησίως. Το κόστος για όλα αυτά είναι τριακόσια τριάντα εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, πρόκειται για πεταμένα λεφτά».

Μία απλή ματιά στα στατιστικά στοιχεία δείχνει πόσο σημαντικό θα ήταν να απολοποιηθούν οι διαδικασίες: 14 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ ζουν σήμερα σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα από εκείνη που γεννήθηκαν, το 13% των γάμων στην Ευρώπη είναι διεθνείς, ενώ το 15% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ζει από το διασυνοριακό εμπόριο. Παρ΄όλα αυτά, δηλώνει ο εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου Μπέρνχαρντ Ράπκαϊ, πολλές κυβερνήσεις προβάλλουν αντίσταση στον νέο κανονισμό.

Τα συμφέροντα των συντεχνιών

«Υπάρχει απίστευτη αντίσταση στα κράτη-μέλη» λέει ο γερμανός ευρωβουλευτής. «Μέχρι σήμερα το Συμβούλιο δεν ασχολείται καν με την πρότασή μας. Μου τηλεφωνούσαν στο γραφείο μου και ζητούσαν να μην εγκρίνουμε τον κανονισμό. Είναι η κλασική συμπεριφορά του γραφειοκράτη: διαμαρτύρεται, λέει ότι η Ευρώπη προκαλεί γραφειοκρατία, αλλά όταν η Ευρώπη πάει να καταργήσει λίγη γραφειοκρατία, τότε αυτός είναι που προβάλλει τη μεγαλύτερη αντίδραση».

Το Κοινοβούλιο μαζί με την Κομισιόν προσπαθούν να προωθήσουν το ζήτημα. Μία πρώτη διαπραγμάτευση έγινε στην αρχή της κοινοβουλευτικής περιόδου, αλλά η Κομισιόν κατέθεσε την πρότασή της μόλις τον Απρίλιο του 2013, ενώ η έγκριση του Κοινοβουλίου δόθηκε την περασμένη Τρίτη (4.2.) στο Στρασβούργο με συντριπτική πλειοψηφία- και αυτό, γιατί το Κοινοβούλιο ήθελε να επισπεύσει τη διαδικασία και να πει το «ναι» πριν από τις ευρωεκλογές. Αλλά ο εισηγητής δεν φαίνεται αισιόδοξος για την τελική συμφωνία με το Συμβούλιο και αφήνει να εννοηθεί ότι συγκεκριμένα επαγγελματικά συμφέροντα προσπαθούν να εμποδίσουν τον «πόλεμο κατά της γραφειοκρατίας».

«Αποστολή του νομοθέτη δεν είναι να διασφαλίζει την επαγγελματική επιβίωση συγκεκριμένων επαγγελματικών συντεχνιών, οι οποίες εννοείται ότι ήρθαν σε επαφή μαζί μας για να κάνουν λόμπινγκ. Αποστολή του είναι να διευκολύνει την καθημερινή ζωή του πολίτη. Και αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε», δηλώνει ο Μπέρνχαρντ Ράπκαϊ.

Οι πρακτικές δυσκολίες και ο κίνδυνος πλαστογραφίας

Κάποιοι ευρωβουλευτές πάντως, όπως η φιλελεύθερη Αλεξάντρα Τέιν, πιστεύουν ότι το Κοινοβούλιο δεν χειρίστηκε σωστά το ζήτημα, προβάλλοντας μαξιμαλιστικές απαιτήσεις. «Πρέπει να πω ότι δεν είμαι ευχαριστημένη με το αποτέλεσμα», λέει η γερμανίδα ευρωβουλευτής. «Ο εισηγητής επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού κατά τρόπο ανεύθυνο. Σήμερα πολλά κράτη-μέλη ζητούν πιστοποιητικά, τα οποία σε άλλα κράτη- μέλη είτε δεν υπάρχουν, είτε παράγουν διαφορετικά νομικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό άργησε να υποβάλει προτάσεις και η Κομισιόν. Φοβάμαι ότι οι εθνικές κυβερνήσεις δεν θα εγκρίνουν το αποτέλεσμα αυτό. Προσωπικά θα προτιμούσα να περιοριστούμε στο εφικτό».

Ορισμένες κυβερνήσεις κάνουν λόγο για κίνδυνο πλαστογραφίας σε περίπτωση κατάργησης των σημερινών διακρατικών ελέγχων. Πρόφαση ή πραγματική ανησυχία; Προσπαθώντας να αμβλύνουν τις ανησυχίες, Κομισιόν και Κοινοβούλιο προτείνουν ενιαία τυποποιημένα έντυπα σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες για ληξιαρχικές πράξεις γεννήσεως, γάμου ή θανάτου, αλλά και για το νομικό καθεστώς εταιριών ή άλλες πιστοποιήσεις.

Η αυστριακή ευρωβουλευτής Εύα Λίχτενμπεργκερ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Ακούω συνεχώς για τους μεγάλους κινδύνους που υποτίθεται ότι έχει ο νέος κανονισμός και κυρίως για τις πλαστογραφίες. Μα, πλαστογραφίες υπήρχαν μέχρι σήμερα και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν επαγγελματικές ομάδες που θέλουν να συντηρήσουν τη σημερινή κατάσταση, γιατί επωφελούνται από αυτή. Αλλά δική μας δουλειά είναι να βρούμε μία ισορροπία ανάμεσα στη διευκόλυνση του πολίτη και στην ασφάλεια και αξιοπιστία των συναλλαγών».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης