«Μοιραίες οι λάθος εκτιμήσεις για την πολιτική λιτότητας»

Επιδείνωσε και παρέτεινε η τρόικα την οικονομική και δημοσιονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008; Απαίτησε από τις κυβερνήσεις χωρών που κατέφυγαν σε προγράμματα βοήθειας υπερβολικές μειώσεις δαπανών και αύξηση εισφορών; Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν τον αρθρογράφο της οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt  με αφορμή πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

Η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική στραγγάλισε την ανάπτυξη

Η εφημερίδα παραπέμπει καταρχήν σε άρθρο του Ντάνιελ Λι, αναπληρωτή επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ, το οποίο θα μπορούσε να είναι και ομολογία ενοχής, όπως σημειώνεται. Γιατί υποστηρίζει ότι σε χώρες με μνημόνια η οικονομική συγκυρία υπέστη πιο ισχυρό πλήγμα από όσο είχε προβλεφθεί. «Το συμπέρασμά του Ντάνιελ Λι, όπως και του προϊσταμένου του Ολιβιέ Μπλανσάρ, επικεφαλής οικονομολόγου του Ταμείου από το 2008 μέχρι το 2015, είναι ότι οι προσπάθειες δημοσιονομικής λιτότητας πνίγουν την οικονομική δραστηριότητα περισσότερο από όσο είχε αρχικά θεωρηθεί. Διατυπωμένο με τεχνικούς όρους, ο πολλαπλασιαστής δημοσίων δαπανών δεν πρέπει να υπολογίζεται με βάση το 0,5 όπως νομίζονταν μέχρι τώρα, αλλά πάνω από τη μία μονάδα. Κατά συνέπεια, μείωση των κρατικών δαπανών κατά ένα ευρώ, δεν μειώνει αντίστοιχα την απόδοση της οικονομίας μόνο κατά μισό ευρώ, αλλά πάνω από ένα ευρώ, που σημαίνει ότι η πολιτική λιτότητας με τη μείωση των δημοσίων επενδύσεων έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο μείωσης του χρέους». Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι η συζήτηση για την επίδραση της πολιτικής λιτότητας έγινε αντικείμενο θυελλωδών συζητήσεων, κυρίως ανάμεσα σε οικονομολόγους και πολιτικούς της Γερμανίας και του αγγλοσαξονικού χώρου. Οι πρώτοι υποστήριζαν αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, οι δεύτεροι δημοσιονομική πολιτική που προσανατολίζεται στην ενίσχυση της ανάπτυξης.

Τέσσερις οικονομολόγοι της ΕΚΤ δημοσίευσαν στο ενημερωτικό δελτίο της τράπεζας μελέτη με τον τίτλο «Learning about fiscal multipliers during European sovereign debt crisis». Σε αυτήν εξετάζουν το ύψος του πολλαπλασιαστή κρατικών δαπανών και καταλήγουν στην καθόλου κολακευτική για την Κομισιόν διαπίστωση ότι τα πρώτα χρόνια της κρίσης υπολόγιζε τον πολλαπλασιαστή όχι με βάση το σύνηθες 0,5 αλλά πολλές φορές γύρω στο μηδέν, κάτι που την οδήγησε στη διαπίστωση ότι η μείωση των δημοσίων δαπανών έχει σχεδόν μηδενική επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα… Στα επόμενα χρόνια η Κομισιόν αύξανε σταδιακά τον πολλαπλασιαστή, έτσι ώστε πολλοί οικονομολόγοι να αποδώσουν την οικονομική ανάπτυξη κρατών, επί χρόνια συνδεδεμένα σε πρόγραμμα στήριξης, στον μετριασμό των όρων αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής». Και ο αρθρογράφος καταλήγει: «Εάν η ανάλυση της ομάδας από την ΕΚΤ ισχύει, τότε οι αγγλοσάξονες με την κριτική του είχαν δίκιο και η κρίση κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου θα είχε λιγότερη διάρκεια και δεν θα ήταν τόσο βαθιά, εάν οι Βρυξέλλες και η Φραγκφούρτη άκουγαν τα επιχειρήματά τους».

«Καλοσυγκερασμένη αναρχία» η μουσική του Θ. Κουρεντζή

Με αυτόν τον τίτλο το περιοδικό Der Spiegel αφιερώνει πολυσέλιδο άρθρο στον Έλληνα αρχιμουσικό Θεόδωρο Κουρεντζή, «τον μάγο της μουσικής, που μουσικοί και μουσικόφιλοι ορκίζονται στο όνομά του». Από τη φετινή σεζόν ανέλαβε τη Συμφωνική Ορχήστρα της Νοτιοδυτικής Ραδιοφωνίας στη Στουτγάρδη. «Το μουσικό του βασίλειο θα παραμείνει η πόλη Περμ της Σιβηρίας και η ορχήστρα του MusicAeterna» αναφέρεται στο άρθρο, «στην Στουτγάρδη θα εμφανίζεται με τη συμφωνική ορχήστρα 12 εβδομάδες τον χρόνο… μια ορχήστρα που προέκυψε για λόγους εξοικονόμησης χρημάτων από τη συγχώνευση δύο ορχηστρών». Και  συνεχίζει: «Αλλά τι ήταν εκείνο που οδήγησε τον Κουρεντζή να εμφανίζεται ως εκτελεστής μέτρων λιτότητας; Ιδιαίτερα αυτός, ο υποτιθέμενος αντάρτης που του αρέσει να φωτογραφίζεται με δερμάτινα σακάκια, τριμμένα τζιν και μπότε, και που ισχυρίζεται ότι είναι αναρχικός, ενάντια στο σύστημα, κατά του σύγχρονου πολιτισμού»;  

Η αρθρογράφος με γλαφυρό τρόπο αναφέρεται στα 150 μέιλ που αναγκάστηκε να στείλει, τα δεκάδες τηλεφωνήματα και συναντήσεις με διάφορους μάνατζερ και βοηθούς του επί πολλούς μήνες, τις σύντομες συναντήσεις της μαζί του σε άλλες πόλεις της Ευρώπης, μέχρις ότο  «το καμάρι της Περμ», επιτέλους την υποδεχθεί στην πόλη της Σιβηρίας, 1200 χιλιόμετρα από τη Μόσχα. «Εκεί όπου με την ορχήστρα του και χωρίς μπαγκέτα διευθύνει χορεύοντας, χοροπηδώντας, αλλά με πάθος, όπου απαιτεί το κομμάτι… με έκσταση, με μαγεία… γι αυτό τον θαυμάζει το κοινό του, για την ικανότητά του να ερμηνεύει τους κλασικούς με νέο τρόπο, για τις ανεξάντλητες αντιθέσεις, για το ότι γi' αυτόν όλα είναι δυνατά» γράφει χαρακτηριστικά.

Σε μια  άλλη προσπάθεια να δώσει στους αναγνώστες να καταλάβου, γιατί ο Κουρεντζής έφτασε σε τέτοιο επίπεδο επιτυχίας, η αρθρογράφος επικαλείται μαρτυρία στενού φίλου του από τις σπουδές, που είναι τώρα διευθυντής της Όπερας του Περμ. «Δεν είναι μόνο το θεϊκό του ταλέντο να ερμηνεύει τη μουσική με τον δικό του περίεργο τρόπο, είναι και η αποφασιστικότητά του να κάνει αυτό που θέλει, όπως το θέλει και να μην κάνει πίσω» λέει. «Εκ των υστέρων είναι εύκολο να ισχυρίζεται κανείς ότι ήταν όλα σωστά. Αλλά πριν από 15 χρόνια, όταν ήρθε στη Σιβηρία, δεν τον ήξερε κανείς».

Ειρήνη Αναστασοπούλου