Καταναλώνουν λίγο οι Γερμανοί ή είναι οικονόμοι;

«Δύσκολο πράγμα να ανοίξουν οι Γερμανοί τα πορτοφόλια τους», μετέδιδε πρόσφατα ο ανταποκριτής του βρετανικού περιοδικού Εconomist. Με μερίδιο αγοράς 45% τα φθηνά σουπερμάρκετ Lidl και Aldi έχουν το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη. Στη Βρετανία το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει μόλις το 7%.

Οι Γερμανοί και η κατανάλωση είναι πράγματι μια δύσκολη υπόθεση. Η ανάπτυξη συνήθως ακολουθεί το εξής μοντέλο: Πρώτα έρχονται οι παραγγελίες από το εξωτερικό, ακολουθούν οι επενδύσεις και στη συνέχεια η ιδιωτική κατανάλωση. Το τελευταίο όμως αυτό στάδιο στη Γερμανία είναι ελλιπές, όπως διαπιστώνει ο καθηγητής Μίχαελ Γκρέμλινγκ από το Ινστιτούτο Γερμανικής Οικονομίας στην Κολωνία: «Οι εξαγωγές κινήθηκαν, οι επενδύσεις και κυρίως στον τομέα της αγοράς ήρθαν, αλλά είχαμε πρόβλημα με τον τομέα της κατανάλωσης. Αυτό έχει την εξήγησή του. Από τη μια η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών, του πετρελαίου και αυτό ήταν ένα ράπισμα για την ιδιωτική κατανάλωση. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν του και την αύξηση του ΦΠΑ το 2007. Και φυσικά ένα μικρό ποσοστό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Γερμανοί είναι οικονόμοι».

Καλό είναι να βάζεις κάτι στην άκρη

Μάλιστα οι Γερμανοί ήταν και παραμένουν οικονόμοι. Σχεδόν το 13% του μισθού τους το βάζουν στην άκρη. Μόνο κάποιες ασιατικές χώρες έχουν υψηλοτέρα ποσοστά αποταμίευσης, αλλά αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι εκεί δεν υπάρχει οργανωμένο συνταξιοδοτικό σύστημα.

«Έτσι τίθεται το ερώτημα», λέει ο καθηγητής, «εάν ο βαθμός της αποταμίευσής μας είναι πολύ υψηλός ή ο βαθμός αποταμίευσης των άλλων χωρών πολύ χαμηλός. Θα ήθελα επίσης να πω ότι είναι πολύ σημαντικό να αποταμιεύεις πολλά χρήματα για να αντέξεις τις δημογραφικές ανισότητες. Άλλες χώρες ενδεχομένως δεν έχουν ακόμα διαγνώσει αυτά τα σημάδια. Και ένας από τους λόγους που ζούμε αυτή την κρίση είναι διότι ορισμένες χώρες έζησαν πέρα από τις δυνατότητές τους και δεν αποταμίευσαν».

Δυο πακέτα σωτηρίας υιοθέτησε μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, τα οποία δεν είχαν και μεγάλα αποτελέσματα εκτός από τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ο οποίος αναζωογονήθηκε λίγο με τα μέτρα της απόσυρσης. Τώρα η κυβέρνηση υιοθέτησε επιπλέον κάποια μέτρα για την σταθεροποίηση του προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Γκρέμλινγκ εάν αυξηθεί η φορολογία, αυτό θα είναι κακό και πάλι για την ιδιωτική κατανάλωση. Μια λύση θα ήταν ενδεχομένως τα συνδικάτα να ακολουθήσουν πιο επιθετική πολιτική και να ζητήσουν μεγαλύτερες αυξήσεις. Όμως αυτό θα αύξανε το κόστος για τις επιχειρήσεις και θα υπήρχαν πάλι αρνητικές συνέπειες για την ιδιωτική κατανάλωση. Ο ανταποκριτής του Economist είχε τελικά δίκιο. Είναι πολύ δύσκολο να πάρεις λεφτά από τους Γερμανούς.

Rolf Wenkel / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου