Καταναλωτικά δάνεια

Νέα νομοθεσία για τα καταναλωτικά δάνεια ετοιμάζει η Ε.Ε. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σχέδιο οδηγίας που προσφέρει στον δανειολήπτη μεγαλύτερη προστασία απέναντι στις τράπεζες. Ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Εμμανουήλ Αγγελάκας εξηγεί:

«Ο καταναλωτής παίρνει καλύτερη πληροφόρηση πριν βάλει την υπογραφή του. Παίρνει πληροφορίες κατά τη διάρκεια της πληρωμής του δανείου. ΄Εχει τη δυνατότητα, εάν μετανοήσει, εντός 14 ημερών να ανακαλέσει το συμβόλαιο το οποίο έχει υπογράψει. Η οδηγία βάζει κάποιους κανόνες σε χώρες που δεν υπήρχαν, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, όπου γενικά ήταν ασαφές το νομικό πλαίσιο. Επίσης προσπαθεί να βάλει μια σειρά και στο θέμα των αποζημιώσεων όσον αφορά την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων».

Η οδηγία ικανοποιεί τους δανειολήπτες που ζητούν μεγαλύτερη προστασία, αλλά απογοητεύει όσους ζητούν τη μέγιστη δυνατή προστασία. Αντί για την αρχική πρόταση να περιοριστεί το τραπεζικό «πέναλτυ» σε 1% του συνολικού ποσού στην περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής, η νέα οδηγία επιλέγει μία ...μεσοβέζικη λύση: από τη μία πλευρά το «πέναλτυ» πράγματι περιορίζεται στο 1%, αλλά από την άλλη πλευρά η κάθε χώρα-μέλος θα έχει δικαίωμα να νομοθετήσει κάτι διαφορετικό, παρακάμπτοντας ουσιαστικά τον κοινοτικό περιορισμό...

«Βέβαια αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό για τον καταναλωτή» λέει ο ΄Ελληνας ευρωβουλευτής. «Δεν είναι προς το συμφέρον του, γιατί αντιλαμβάνεστε ότι ο καταναλωτής είναι μόνος και αδύναμος έναντι ενός χρηματοπιστωτικού οργανισμού που είναι μεγάλος και ισχυρός. Το πώς θα ρυθμιστεί αυτό το θέμα η οδηγία το αφήνει στα κράτη-μέλη και θα δούμε πώς θα αντιμετωπιστεί στη χώρα μας»

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πάντως, οι απόψεις διίστανται μεταξύ μεγαλύτερου προστατευτισμού και πλήρους φιλελευθερισμού και οι διαφωνίες εκφράζονται ανοιχτά, ακόμη και εντός των πολιτικών ομάδων. Είναι χαρακτηριστικό ότι και ο εισηγητής του Κοινοβουλίου, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Κουρτ Λέχνερ, δεν πιστεύει στην πλήρη εναρμόνιση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη χορήγηση καταναλωτικών δανείων:

«Η απλοποίηση της νομοθεσίας είναι πράγματι ένα βήμα προόδου. Αλλά στην πραγματικότητα το αντίτιμο είναι μία ακόμα μεγαλύτερη γραφειοκρατία. Κατά τη γνώμη μου δεν χρειαζόμαστε τόσες πολλές νέες διατάξεις...»

Οι νέες διατάξεις θα ισχύσουν πιθανότατα από το 2010 για όλα τα καταναλωτικά δάνεια μεταξύ 200 ευρώ και 75.000 ευρώ. Μεγαλύτερα ποσά δεν χρειάζονται ειδική προστασία, υποστηρίζει ο εισηγητής :

«Στόχος μας είναι να προστατέψουμε τον μικροκαταθέτη και τον απλό δανειολήπτη. ΄Οποιος παίρνει δάνειο 200 ή 300 χιλιάδες ευρώ, ούτως ή άλλως το σκέφτεται περισσότερο και πληρώνει επαγγελματίες που τον συμβουλεύουν. Αλλά και εδώ ο εθνικός νομοθέτης έχει δικαίωμα να θεσπίσει τις δικές του προστατευτικές διατάξεις.»

Η μερική εναρμόνιση της νομοθεσίας για τα καταναλωτικά δάνεια γίνεται για να διευκολυνθούν οι διασυνοριακές συναλλαγές. Για να μπορεί για παράδειγμα ο ΄Ελληνας καταναλωτής να πάρει δάνειο από μία σκανδιναβική ή γερμανική τράπεζα, εάν κρίνει ότι τον συμφέρει το επιτόκιο. Η Κομισιόν ελπίζει ότι το άνοιγμα της αγοράς θα επιφέρει και μείωση των επιτοκίων. Αυτό όμως δεν είναι αυτονόητο επισημαίνει ο ευρωβουλευτής Εμμανουήλ Αγγελάκας.

«Το ύψος των επιτοκίων νομίζω ότι ρυθμίζεται από την ύπαρξη ή όχι υγιούς και πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Θεωρώ ότι και στη χώρα μας λειτουργεί ο ανταγωνισμός σε κάποιο βαθμό. Φαντάζομαι ότι μπορεί να λειτουργήσει περισσότερο».

Η Ελλάδα και η Πορτογαλία έχουν σήμερα τα μεγαλύτερα επιτόκια χορηγήσεων στη δυτική Ευρώπη. Ο Γερμανός εισηγητής Κουρτ Λέχνερ ελπίζει ότι το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς θα διευκολύνει τις διασυνοριακές συναλλαγές, από την αποστολή εμβασμάτων έως τη σύναψη δανείων με χαμηλότερο επιτόκιο. Ωστόσο δεν πιστεύει ότι η νέα νομοθεσία θα επιφέρει συνολική μείωση των σημερινών επιτοκίων:

«Οι διαφορές των επιτοκίων στην Ευρώπη είναι πολύ μεγάλες και δυστυχώς η Κομισιόν δεν μας έχει εξηγήσει πού οφείλεται αυτό. Ο γενικός στόχος είναι βέβαια να ανοίξει η αγορά. Αλλά δεν πιστεύω ότι συνολικά το επίπεδο των επιτοκίων θα πέσει. Αυτό που μπορεί να γίνει όμως είναι να μειώσουν οι τράπεζες τα κόστη τους, λόγω εναρμόνισης της νομοθεσίας»